Başka kuruma atanmada unvan değişikliği uygulanmayacağını söyleyen Danıştay kararları
MEMUR KADROSUNDAKİ KİŞİ BAŞKA BİR KURUMDA AVUKAT KADROSUNA ATANABİLİR Mİ?
Soru: Merhabalar. Halen bir Bakanlıkta memur kadrosunda görev yapmaktayım. Hukuk Fakültesi mezunuyum ve avukatlık stajımı tamamladım. Bir başka kurumda münhal bulunan avukat kadrosuna naklen atanmam mümkün müdür? Teşekkürler.
Cevap: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 71 inci maddesinde, "Memurların eşit dereceler arasında veya derece yükselmesi suretiyle sınıf değiştirmeleri caizdir. Bu şekilde sınıf değiştireceklerin geçecekleri sınıf ve görev için bu Kanunda veya kuruluş kanunlarında belirtilen niteliklere sahip olmaları şarttır..." hükmü; 74 üncü maddesinde ise "Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür." hükmü yer almaktadır.
"Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik"in 1 inci maddesinde, "Bu Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir." hükmü mevcuttur. Genel Yönetmeliğin 15 inci maddesinde de, "İl özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlik, müessese ve işletmeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlardaki personel için İçişleri Bakanlığı; yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarındaki personel için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı olmak üzere kurumlar, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak şartları ve yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü alarak bu Yönetmeliğe aykırı olmamak üzere çıkaracakları yönetmelikle düzenler." hükmü vardır. Aynı Yönetmeliğin ek 1 inci maddesinde, "Kurumlar aynı unvana veya bu unvanın bulunduğu aynı alt gruptaki diğer unvanlara veya daha alt unvanlara naklen atama yapabilir..." hükmü; ek 3 üncü maddesinde, "Bu Yönetmelik kapsamındaki personelin, en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanmaları, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak unvan değişikliği sınavı sonundaki başarısına göre gerçekleştirilir... Bu Yönetmelik kapsamındaki personelden doktora öğrenimini bitirmiş olanlar, unvan değişikliği sınavına katılmaksızın öğrenimle ihraz edilen görevlere atanabilirler..." hükmü getirilmiştir. Bahsedilen Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesi ise "Bu Yönetmelik kapsamına giren unvanları, ilgili mevzuatı uyarınca kazananların hakları saklıdır..." hükmünü amirdir.
Bu hükümlerden ve Devlet Personel Başkanlığının konuya ilişkin yerleşik görüşlerinden şu sonuçlar çıkmaktadır:
1- 657 sayılı Kanun, sınıf değiştirmeyi ve öğrenim durumuna uygun bir kadroya atanmayı mümkün kılmaktadır; ancak bunun için bu kanunla veya kurumların mevzuatıyla aranan şartları taşıma koşulunu da getirmiştir. Görevde yükselme ve unvan değişikliği mevzuatı kapsamı içindeki bir kadrodan unvan değişikliğine tabi bir göreve atanma, unvan değişikliği sınavındaki başarı ile mümkün olabilmektedir. Bu durum 2004 yılından beridir tüm kamu kurum ve kuruluşları için bir zorunluluktur.
2- Memur kadrosundan avukat kadrosuna atanma, her kurum için unvan değişikliği sınavına tabi bir atamadır. A kurumunda memur kadrosunda bulunan bir Devlet memuru, kendi kurumunda münhal bulunan avukat kadrosuna atanmak için unvan değişikliği sınavında başarılı olmak zorundadır. B kurumunda görev yapan bir memurun avukat kadrosuna atanması için de aynı zorunluluk geçerlidir. Hal bu iken A kurumunda görev yapan bir memurun B kurumunda münhal bulunan avukat kadrosuna sınav koşuluna tabi olmaksızın naklen atanabilmesi için hiçbir makul gerekçe olmadığı gibi, böyle bir atama mevzuata ve hakkaniyete de uygun değildir.
3- Memur kadrosunda asaleten görev yapan bir personel bu unvanı kazanılmış hak olarak elde etmiştir. Bu personel söz konusu kazanılmış hakkına binaen diğer kurumlardaki memur kadrolarına genel hükümlere göre naklen atanabilir.
4- Yukarıda yer verilen görüşlerin hilafına birkaç Danıştay Kararı bulunmakla birlikte, söz konusu kararlar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararı niteliğinde olmadığından, benzer durumlar için bağlayıcı değildir.
5- Bu durumda iki seçeneğiniz bulunmaktadır: Ya kendi kurumunuzda unvan değişikliği sınavına girmek ve başarılı olmak suretiyle avukat kadrosuna atanıp daha sonra başka bir kurumda münhal bulunan avukat kadrosuna genel hükümlere göre naklen atanmanız ya da başka bir kurumdaki memur kadrosuna veya eşdeğer bir unvana naklen atanmanız ve atandığınız kurumda unvan değişikliği sınavında başarılı olarak avukat kadrosuna atanmanız. Bu seçenekler dışındaki tek istisna, doktora öğrenimini tamamlamış olmanızdır. Doktora mezunlarının unvan değişikliği sınavından muaf olmaları sebebiyle, kendi kurumunuzda veya başka bir kurumdaki avukat kadrosuna genel hükümlere göre atanmanız mümkün bulunmaktadır.