Maliye Bakanlığı'nın 2000'in üzerindeki tek denetim birimi: Vergi Denetmenleri
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI YAPILANMASINDA VERGİ DENETMENLİĞİ MESLEĞİNİN DE GÖZÖNÜNE
ALINMASI GEREKEN
BAZI GERÇEKLERİ:
Maliye Bakanlığı'nın 2000'in üzerindeki tek denetim birimi. Vergi Denetmenleri, geçmişte ?Vergi Kontrol Memuru' ünvanının etkisiyle halen kariyer bir meslek grubu kimliğini kazanamamış vergi inceleme elemanları.
Vergi Denetmenliği, özellikle 1996 ve sonraki dönemlerde ülkemizin en güzide
üniversitelerinden mezun olanların da benimsediği meslek. Belkide maküs
talihleri sebebiyle benimsememiş olsalar da ?referansları/dayıları' olmadığından
diğer kariyer mesleklere geçememiş olanların mesleği. Mesela 1996 ve sonraki
dönemlerde ÖSYM'nin yaptığı eleme sınavı ile 70 puan ve üzeri alanlardan (KPSS'den
bu puan ve üzeri alanlardan) Maliye Bakanlığının merkezi denetim elemanlarının
hazırlayıp yaptığı yazılı sınavı kazananların 3. aşama olarak mülakatı geçmeleri
ile mesleğe ?yardımcı' olarak kabul edildiler. Yani merkezi denetim elemanları
gibi üç aşamalı bir synavla mesleğe girmiş oldular. Bu kazananların mesela 1999
promosyonunda, %25 civarında SBF; % 45-50 civarında Gazi Üniversitesi İİBF ve/veya
Üniversite synavında dengi puanlarının olduğu üniversitelerin İİBF'lerinden
mezunlar bulunmaktadır. Bu promosyonda Hesap uzmanlığı, Kaymakamlık, Başbakanlık
Müfettişliği, Başbakanlık Uzmanlığı, Başbakanlık DPB Uzmanlığı, hemen hemen
tüm Bakanlık (Kültür, Sanayi, Orman, Tarım gibi) Müfettişlikleri ve Kontrolörlükleri,
Bankalar Müfettişlikleri, Genel Müdürlük müfettişlikleri ve TRT gibi özerk yapılı
kuruluşların müfettişliklerinin birkaçının mülakatlarından elenmiş olanlar bulunmaktadır.
Yine bu promosyonla birlikte artık Vergi Denetmenleri de diğer tüm kariyer mesleklerde
olduğu gibi yeterlilik sınavına girmek suretiyle Vergi Denetmenliğine tanımışlardır.
Dolayısıyla merkezi denetim elemanlarının girmiş oldukları sınavların zorluk derecesine yakın sınavlardan geçmişler ve yine merkezi denetim elemanlarının yaptığı yeterlilik sınavını vererek mesleğe atanmışlardır. Bununla birlikte ne yeterliliğini alanlara verilen bir derece verilmiş ne de özlük haklarında bir iyileşme olmuştur.
Öyleyse Gelirler Kontrolörlerinin merkezi denetim elemanı olmayan Defterdarın üzerinde kabul edildiği gibi; Vergi Denetmenlerini de bırakın Vergi Dairesi Müdürlerinin, merkezi denetim elemanı olmayan Defterdarın da üzerinde kabul etmek gerekir.Vergi incelemelerinin başarısı ve verimi ancak bu suretle sağlanır.
Halbuki Gelir Idaresi Başkanlığının Yapılanması ile Ilgili Tasarı da Vergi Denetmenleri Vergi Dairesi Müdürlerinin bile seviyesinde görülmemişlerdir. Neden bu kadar aşamalardan geçerek vergi inceleme elemanı olan bu grup da Gelirler Kontrolörlerinde olduğu gibi, bırakın Vergi Dairesi Müdürlerinin, merkezi denetim elemanı olmayan Defterdarların da üzerinde kabul edilmesin?
Bu tasarı bir fırsat bilinerek Maliye Bakanlığındaki bu çok başlılık artık kaldırılmalı. Vergi inceleme elemanları da Sayıştay Başkanlığı'nda olduğu gibi tek çatı altında, tek bir denetim birimi olarak özerk bir yapıya bürünmelidir.
Burak Eren AKYÜZ