Sanayicilerin teknolojik dönüşümüne yeni nesil OSB modeli

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hazırlanan "2023'e Doğru Türkiye'de OSB'lerin Dönüşümü" raporu, sanayicilerin yüksek kaliteli altyapı ve öngörülebilir yatırım ortamından dolayı OSB'leri tercih ettiğini ortaya koyuyor. Sanayicilerin yüzde 77'si OSB'lerin firmaların verimliliği üzerinde pozitif bir etkisi olduğunu düşünürken, yüzde 71'i bugün aynı yatırımı yapacak olsa yine OSB'yi seçeceğini belirtiyor.

Bakanlık ve UNDP'nin birlikte yürüttüğü "OSB'lerde Teknoloji Geliştirme Projesi" kapsamında, Doç. Dr. Mehmet Cansız, Dr. Zeynep Kurnaz ve Esen Çağlar tarafından hazırlanan "2023'e Doğru Türkiye'de OSB'lerin Dönüşümü" raporu yayımlandı.

Dijitalleşme, Ar-Ge, yenilik, yenilikçi sınıf ve girişimcilik konularında OSB'lerin firmalara katkısını artırmak için dönüşmelerini amaçlayan proje kapsamında hazırlanan rapor, söz konusu bölgelerin altyapı hizmet imkanları sağlayarak firmaların hem finansman yükünü hafiflettiğini hem de rekabet gücünü artırmaya katkı sunduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Dokuz ildeki 12 OSB'de gerçekleştirilen 293 görüşme sonucu hazırlanan rapora göre, firmalar genel itibarıyla OSB'lerin sunduğu hizmetlerden memnuniyetlerini dile getirirken, özellikle yüksek kaliteli altyapı ve öngörülebilir yatırım ortamı gibi unsurlardan dolayı OSB'leri tercih ediyor.

Görüşülen firmaların yüzde 77'si OSB'lerin firmanın verimliliği üzerinde pozitif bir etkisi olduğunu düşünürken, yüzde 71'i bugün aynı yatırımı yapacak olsa yine OSB'yi seçeceğini ifade ediyor.

Yeni nesil OSB ihtiyacı

Öte yandan, görüşülen sanayicilerin sadece yüzde 17'si OSB'lerin firmalarının yenilikçiliğini etkilediğini belirtiyor, bu da bölgelerin yenilikçilik konusundaki etkilerinin beklenen düzeyde olmadığını gösteriyor.

Rapora göre, OSB'lerin verimliliğe yönelik etkilerinin yüksek, yenilikçilik üzerindeki etkilerinin ise düşük olması, Türkiye'nin verimliliğe dayalı ekonomiden yenilikçiliğe dayalı ekonomiye geçerken OSB'lerin de sunduğu hizmetlerin güncellenmesinin önemine işaret ediyor.

Yenilik tabanlı ekonomi ve dijitallesmenin getirdigi donusum ihtiyacı OSB uygulamalarında da revizyon ihtiyacını gundeme getiriyor. Bu kapsamda ulkenin, bolgelerin ve reel sektorun ihtiyaclarına yonelik yeni nesil bir OSB modeline gecme gerekliligi ortaya cıkıyor.

Firmaların yenilikçiliğinin artırılmasında, OSB'ler içinde Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nin kurulması ve işletilmesi, dijitalleşme ve sanayi 4.0 konusunda kapasite artırıcı programlar düzenlenmesi ve üniversite-sanayi iş birliğinin geliştirilmesine yönelik faaliyetler önem taşıyor.

Sanayide "beyaz yaka" yükselişi

Rapor, firmaların yenilikçi ihtiyaçlarını karşılama ve OSB'lerin bu alandaki katkısını artırmaya yönelik çözüm önerileri de sunuyor.

OSB'lerde faaliyet gösteren firmaların yenilik kapasitesine odaklanacak yeni yapıların kurulabileceği önerisi getirilen raporda, bu yapıların bir universiteyle ortak Teknoloji Geliştirme Bölgesi ya da Teknoloji Transfer Ofisi, bir sanayi odasıyla ortak pazar gelistirme merkezi ya da yetkinlik ve dijital donusum merkezi veya yenilik merkezi, bir sektor dernegi ya da universite ile ortak bir test merkezi ve yabancı bir arastırma merkezi ile ortak bir Ar-Ge Kurumu gibi seçenekler olabileceği belirtiliyor.

Raporda sunulan bir diğer öneri ise "Sanayi ve Teknoloji Kentleri" olarak da adlandırılabilecek çok islevli yeni nesil bolgelerin kurgulanması ve yonetilmesi olarak öne çıkıyor.

Sanayideki dijitallesme egilimlerinin yuksek nitelikli is gucune olan ihtiyacı artırırken mavi yakalı is gucune olan ihtiyacı azalttığına işaret edilen raporda, Türkiye'nin ihtiyac duydugu, yuksek katma degerli, ileri teknoloji kullanan ve gelistiren firmaların ve calısanların yer alacagı bir bolgenin, beyaz yakalı calısanların yuksek oldugu uretim alanlarını kapsayacak ve onların ihtiyaclarıyla beklentilerini gozetecek sekilde tasarlanması gerektiğinin altı çiziliyor.