10 soru 10 cevap... Şimdi ne olacak?

1 - Anayasa Mahkemesi'nin kararı ne anlama geliyor?

- Mahkeme, Anayasa değişikliği paketine ilişkin TBMM'deki oylamaları Anayasa'ya uygun buldu. Hukuki süreç olağan seyrinde devam edecek.

2 - Değişikliklerin yaşama geçip geçmeyeceğine halk mı karar verecek?

- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, bir kez veto ettiği paketi TBMM'de aynen kabul edilmesi üzerine referanduma götürmüştü. Paketin iptal edilmemesi, paketle ilgili son sözü halkın söyleyeceği anlamına geliyor.

3 - Referandum ne zaman yapılacak?

- Mevzuata göre, referandumun karar alındıktan sonra 120. günü izleyen ilk pazar günü, yani 21 Ekim'de yapılması gerekiyor. Ancak AKP, referandumun 22 Temmuz'daki seçimle birlikte yapılabilmesi için 120 günlük süreyi 45'e çekmiş, bu değişikliği Sezer veto etmişti. Vetodan sonra değişiklik bir daha TBMM gündemine girmedi. 120 günlük süre bundan sonra değişmezse referandum 21 Ekim'de yapılacak.

4 - Bu durumda, 11. Cumhurbaşkanı mevcut Anayasa'ya göre mi seçilecek?

- 11. Cumhurbaşkanı'nı mevcut Anayasa'ya göre TBMM'nin seçmesi gerekiyor. Ancak referandum tarihi ağustos ayı başına çekilir, referandumda "değişikliğe evet" oyları fazla çıkarsa, 11. Cumhurbaşkanı'nı halk seçecek.

5 - Anayasa Mahkemesi'nin bir önceki kararına göre TBMM'nin yapacağı seçime 367 milletvekili katılmazsa oylamaya geçilemeyecek mi?

- Evet. TBMM, 367 milletvekilinin katılımı olmadan, cumhurbaşkanlığı seçimi oylamasını yapamayacak.

6 - Bu durumda, 22 Temmuz'da yapılan seçimin yenilenmesi gerekebilir mi?

- Anayasa'ya göre TBMM, 30 gün içinde cumhurbaşkanı seçemezse, genel seçim yenilenecek. 22 Temmuz'da 367 milletvekilini tek başına çıkaran parti olmazsa, genel seçime gidilmemesi için partilerin uzlaşması gerekecek. Partilerin bu sorunu aşmak için uzlaşarak referandum tarihini öne çekebileceğini belirten AKP'li Prof. Dr. Burhan Kuzu, "Ya da partiler bir isim üzerinde uzlaşır. Bu kişinin 11. Cumhurbaşkanı olarak yılbaşına kadar görev yapması için Anayasa'ya geçici bir madde eklenir. Referandumdan sonra da 12. Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilir ve sorun çözülür" dedi.

7 - Yeni parlamento ne zaman toplanacak?

- Seçim sonuçları açıklandıktan 5 gün sonra ağustos başında TBMM toplanacak ve milletvekilleri yemin edecek. TBMM Başkanı'nın seçilmesi ve Başkanlık Divanı'nın oluşması ağustos ortasını bulacak. TBMM'nin daha sonra 30 gün içinde cumhurbaşkanını seçmesi gerekiyor.

8 - Hükümeti kurma süreci de bu arada işleyecek mi?

- Seçimden sonraki 45 gün içinde hükümet kurularak güvenoyu alması gerekiyor. Aksi takdirde seçimlerin yenilenmesi gerekeceğinden, bir yandan da bu süreç işleyecek.

9 - Referandumun yapılması artık kaçınılmaz mı?

- Hayır. TBMM, diğer şıkları bir yana bırakarak, yeni bir karar alıp referandum kararını kaldırabilecek. Bu durumda Anayasa değişikliği paketi ortadan kalkacak.

10 - 11. Cumhurbaşkanı 2014'e kadar mı görev yapacak?

- Mevcut Anayasa'ya göre cumhurbaşkanı 7 yıllığına seçiliyor. Ancak referandum sonucunda bu süre 5 yıla inebilecek. TBMM, cumhurbaşkanını halkın seçmesi için farklı bir ara formül de uygulayabilecek. Anayasa'ya madde ekleyerek, seçilecek 11. Cumhurbaşkanı'nın görev süresi daha da kısaltılabilecek. Böylece referandumun olası sonucuna göre halkın seçeceği ismin 12. Cumhurbaşkanı olarak hemen göreve gelmesi sağlanabilecek.