Aileler kızları öğretmenliğe, erkekleri mühendisliğe özendiriyor

ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez tarafından 680 öğrenci üzerine yürütülen araştırmanın sonuçları, toplumsal cinsiyet rollerinin öğrencilerin meslek tercihindeki etkisini ortaya koydu.

Sökmez, üniversitelerin mühendislik fakültelerinde kız öğrencilerin hala azınlıkta olduğuna, öğretmenlerin yetiştirildiği eğitim fakültelerini seçen kız oranlarının yüksekliğine dikkati çekti.

Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, öğrenciler üzerine yürüttüğü araştırmanın sonuçlarını değerlendirdi.

Meslek tercihinde bulunacak 355 kız ve 325 erkek öğrenciyle yürüttüğü proje bulgularına göre, toplumsal cinsiyet rollerinin öğrencilerin meslek tercihini etkilediğini belirten Sökmez, "Buna göre kız öğrencilerin yüzde 28'i, erkek öğrencilerin ise yüzde 16'sı toplumsal cinsiyet rollerinin meslek tercihlerini etkilediğini belirtti." dedi.

Sökmez, araştırma sonuçları ışığında, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Geleneksel toplumlarda, erkekler sert, rasyonel, duygulardan azade, matematikte iyi olarak düşünülürken; kadınların duygusal, irrasyonel ve kırılgan görülmeleri, çocukluk çağından itibaren onların meslek tercihlerini şekillendiriyor. Erkek çocuklar, daha küçük yaşlardan itibaren 'mühendislik' için uygun bir aday olarak görülürken kız çocuklarına hep 'öğretmen ol' gibi mesajlar veriliyor ve yönlendirmeler yapılıyor. Örneğin, 'Kızlardan iyi mühendis olmaz', 'Kız öğrencilere mühendislik yerine öğretmenlik daha uygun, hem çalışıp hem anne olabilirler' ya da 'erkek kadından daha çok para kazanmalı, o yüzden kazanç getirecek doktorluk okuman ileride senin faydana olur' ve 'Erkek adam hemşire /hostes mi olur?' gibi söylemler, gençler üzerinde baskı oluşturuyor."

Geleneksel cinsiyet rollerinin, öğrencilerin meslek tercihlerine yanlış yön verebildiğine işaret eden Sökmez, bugün her mesleğin herkes için uygun olabileceğini vurguladı.

- Mühendislik fakültelerinde kız öğrenciler hala azınlıkta

Sökmez, 2018 YKS sonuçlarına göre, Boğaziçi Üniversitesine yerleşen öğrencilerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde bilgisayar mühendisliği öğrencilerinin yüzde 24'ünün kadın, yüzde 76'sı erkek, elektrik-elektronik mühendisliği öğrencilerinin yüzde 11'inin kadın, yüzde 89'unun erkek, diğer mühendislik bölümlerinde ise benzer bir durum olduğunu bildirdi.

İstanbul Teknik Üniversitesinde (İTÜ) ise elektrik-elektronik mühendisliği öğrencilerinin yüzde 9'unun kadın, yüzde 91'inin erkek olduğunu, diğer mühendislik bölümlerinde de benzer oranların görüldüğünü aktaran Sökmez, ODTÜ'de de durumun benzer oranlardan oluştuğunu kaydetti.

Sökmez, "Üniversitelerin mühendislik fakültelerinde kız öğrenciler hala azınlıkta. Öte yandan kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha yüksek oranda öğretmenlerin yetiştirildiği eğitim fakültelerini seçtiğini görüyoruz. Aileler, kızları öğretmenliğe, erkekleri mühendisliğe özendiriyor diyebiliriz." ifadelerini kullandı.

2018 YKS sonuçlarına göre Boğaziçi Üniversitesinde okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yüzde 61'inin kız, yüzde 39'unun erkeklerden oluştuğuna dikkati çeken Sökmez, ODTÜ'de de ilköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin yüzde 80'inin kız, yüzde 20'sinin erkek olduğunu bildirdi.

- "Her işi yapabilirsin, mühendislik hariç"

Sökmez, kadınların öğretmenlik, hemşirelik ya da sekreterlik gibi kadınlara uygun görülen mesleklerle birlikte aslında mühendisliğin birçok alanında da başarılı olduklarını vurguladı.

Doç. Dr. Sökmez, "Başarının önündeki en önemli engel olan, 'kadından mühendis olmaz' algısını yine kadınlar başarıları ve mücadeleleri ile değiştirecekler. Bunun için sadece zor ya da erkek işi diye düşünüp işin en başından hiç denemeden hayallerinden vazgeçmemeleri gerekiyor. Bu noktada, ailelerin, öğretmenlerin ve toplumun tutumu ve cesaretlendirmeleri de çok önemli bir yere sahip." değerlendirmesini yaptı.