Kadro derecem aylık derecemden neden daha düşük?

Soru..... kurumunda V.H.K.İ. olarak çalışmaktayım şu an kadro derecem 7 iken, maaşımı ise 3/3 ten almaktayım. Bu doğru bir uygulamamı, maaş derecesi ile kadro derecesi arasında kaç derecelik fark olabilir?

CevapDevlet memurları için, kazanılmış hak aylık derecesi, kadro derecesi ve emekli keseneğine esas aylık derecesi olmak üzere üç farklı derece bulunmaktadır. Bunlar birbirine eşit olabileceği gibi aynı memur için üçü de farklı olabilir.

Kazanılmış hak aylık derecesi 657 sayılı Kanunun 36. maddesinde belirlenen öğrenim durumuna göre memuriyete giriş ve yükselinebilecek dereceler arasında her yıl bir kademe, her üç yılda bir derece yükselmesi ile yine aynı maddede sayılan durumların oluşması halinde alınacak ilave derece ve kademeler, kanun veya toplu sözleşmelerle verilen dereceler dikkate alınarak belirlenen derecedir. Her derece ve kademenin de 43. maddede düzenlenen gösterge tablosunda aylık göstergesi karşılığı vardır.

Memurların derece yükselmesinin şartları 657 sayılı Kanunun 68. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre derece yükselmesi yapılabilmesi için,

a) Üst dereceden boş bir kadronun bulunması,

b) Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş,

c) Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş,

olması şarttır. Bir de (d) bendi olarak olumlu sicil alma şartı vardı ancak sicil sistemi 2011 yılında 6111 sayılı Kanunla kaldırılınca bu bent hükmü de mülga oldu. Madde hükmünde yer verilmekle birlikte (c) bendinin de uygulanabilirliği kalmamıştır.

Bulunduğu derecede 3 yılını tamamlayan biri üst derecede boş kadro yoksa ne yapacak? Geçmişte kadro olmadığı için üst dereceye atanamayanlar bulundukları derecede yan gitmekteydi. Yani derece içinde 9. kademeye kadar ilerlenirdi. Gösterge tablosundaki rakamlar da bu duruma göre oluşturulmuş olup, örneğin 7. derecenin 9. kademesinin karşılığı olan 895 gösterge rakamı 5. derecenin 3. kademesi için de aynıdır.

Kanunun 67. maddesinde yapılan değişiklik, kadro olmadığından derece yükselmesi yapamayanların imdadına yetişmiştir. Buna göre diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memurların kazanılmış hak aylıkları, öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri dereceyi aşmamak şartıyla işgal etmekte oldukları kadroların üst derecelerine yükseltilerek, mali haklar bakımından bir kayıp yaşanmasının önüne geçilmiştir.

Bu konuda söylenmesi gereken bir diğer husus ise bazı unvanlar için kadro derecesi sınırlaması olmasıdır. Örneğin 1 ila 4. derecelerde memur kadrosu bulunmamaktadır. Bilgisayar işletmeni en fazla 3. derecede ihdas edilmiştir. Burada görevli olduğunuz kurumların yapabileceği bir şey bulunmamaktadır. Kadro teklifi yapılsa bile ilgili kurumlar (geçmişte Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı) uygun görmediği için bazı kadro unvanları derece kısıtlamasına takılmıştır. Günümüzde de aynı uygulama devam edeceğe benziyor.

Kadro ve kazanılmış hak aylık derecesi kıyaslandığında, kadro derecesi genelde daha yüksektir. Bu durum 657 sayılı Kanunun 45. maddesi ile 68/B maddesi uygulamasından kaynaklanmaktadır. 45. madde 5 ve 15. dereceler arasında 3 üst dereceye atanma imkanı vermekte, 68/B maddesi ise derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın ilk dört dereceye atanmak için özel süreler getirmektedir.

Sizin durumunuza gelince, vhki unvanı için 3. derece kadro ihdasına engel bir durum yok. Kadro değişiklik teklifleri hazırlanırken Kurumunuzun dolu kadroda unvan değişikliği yoluyla 7. derece vhki kadrosunun 3. dereceye dönüştürülmesini teklif etmesi yeterli olup, bu konuda bir olumsuzluk yaşanacağını düşünmüyoruz.