Danıştay'dan kişiye özel ilanları engelleyecek önemli karar!

Dava konusu olayda; üniversite tarafından Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalında ilan edilen Doçent kadrosunda; "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğtm almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" şeklinde özel şart aranmıştır.

Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalının Başkanı söz konusu ilanı; "Yükseköğretim Kurulunun onayı alınmadan ek koşul belirlendiği, söz konusu ek koşulun kişiyi tarif eder nitelikte olduğu, bölüm başkanlığının ve/veya anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmadan ilan yayınlandığı, bölümde çocuk ortopedisi konusunda değil, omurga cerrahisi alanında öğretim üyesine ihtiyaç bulunduğu" gerekçeleriyle idare mahkemesi nezdinde dava açmıştır.

İzmir 3. İdare Mahkemesi kararında özetle; kadro ilanı için Rektörün yetkili olduğunu, bölüm ve anabilim dalı başkanı görüşü alınmasının zorunlu olmadığını ve yasal süreçlerin yerine getirildiği gerekçeleriyle işlemin hukuka uygun olduğuna hükmetmiştir.

Davacı konuyu Danıştay Sekizinci Dairesi nezdinde temyiz etmiştir. Danıştay konu hakkında verdiği iptal kararında; ilanda yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğitim almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" koşulunun, ihtiyaç ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilebilecek özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik bir koşul olması ve Yükseköğretim Kurulunun onayına tabi olmaması nedeniyle, Mahkemece bu koşulun ihtiyaç ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilip getirilmediği araştırılarak, gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle İdare Mahkemesi kararını bozmuştur.

İzmir 3. İdare Mahkemesi kararında aynı gerekçelerle ilk kararında ısrar etmiştir. Bunun üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından verilen kararda özetle; "doçentliğe atamaya ilişkin asgari koşulların ilgili mevzuatta belirlendiği, üniversitelere bu koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulu'nun onayını almak şartıyla münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleme yetkisi tanındığı, dava konusu ilanda yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğtm almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" ek koşulunun Yükseköğretim Kurulu'nun onayı alınmadan, doğrudan Rektör tarafından belirlendiği görüldüğünden gerekçesiyle davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuk isabet bulunmadığına" hükmedilmiştir.

Oyçokluğu ile alınan karara katılmayan diğer üyeler; "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğtm almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" koşulunun 2547 sayılı Kanunda belirtilen ve Yükseköğretim Kurulundan izin alınması şartı öngörülen ek koşul olarak değerlendirilemeyeceğini, üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak getirilen kadroya özgü, spesifik koşulların Yükseköğretm Kurulu'nun onayına tabi olmadığı ve ayrıca üniversitelerce ilan edilen kadrolar için bölüm başkanlığının ve/veya anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmasına da ihtiyaç bulunmadığı"nı ifade ederek karara katılmamışlardır.

İŞTE DANIŞTAY KARARI

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

E. 2018/1741

K. 2019/1907

İSTEMİN KONUSU: İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin 20/12/2017 tarh ve E:2017/1982, K:2017/2128 Sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ: Dava konusu istem: ................................... Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı olan davacı tarafından, Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalına bir adet doçent alınmasına ilişkin 30/12/2014 tarihli ilanın iptal istenilmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:

İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin 27/10/2015 tarh ve E:2015/116, K:2015/1360 Sayılı kararıyla; üniversitelerin kadro ihtiyacını belirleyerek buna göre gerekli süreci takip edp ilan vermek hususunda rektörün görevli olduğu; yönetici konumunda olan bölüm başkanının ise; bölümü temsil edeceği, bölümde görevli öğretim elemanlarının görevlerini yapmalarını izleyeceği ve denetleyeceği, her öğretim yılı sonunda bölümün geçmiş yıldaki eğitim-öğretim ve araştırma faaliyet le gelecek yıldaki çalışma planını açıklayan raporu, bağlı bulunduğu rektör, dekan veya yüksekokul müdürüne sunacağı dikkate alındığında, bölümün her düzeydeki eğitim-öğretim ve araştırmalarının düzenli ve verimli olarak yürütülmesinden, kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamaktan ilk elden sorumlu olduğu tartışmasız olup; bölüm başkanının bu görev ve sorumluluğunun, akademik kadro ilanı vermeden önce görüş ve öner alınmasını se kapsamadığı, bu durumda; bölüm başkanının, görev ve sorumlulukları arasında akademik kadro ilanı vermeden önce görüş ve öneri alınmasını gerektirecek bir hükmün yer almamış olması ve dosyadaki bilgi ve belgelere göre de Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalının kadro ihtiyacının belirlenmesinde gerekli olan yasal süreç izlenmek suretiyle akademik kadro ilanı verilerek bir adet doçent alınmasına karar verildiği anlaşıldığından, Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalına bir adet doçent alınmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

DAİRE KARARININ ÖZET:

Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 30/03/2017 tarh ve E:2016/644, K:2017/2217 Sayılı kararıyla; 2547 Sayılı Kanun'un 25. maddesinde yer alan "bilim disiplinleri arasındak farklılık" ile maddenin gerekçesinde yer alan "üniversitelerin gelişmişlik düzeyler"i ifadesi dikkate alındığında, bahsedilen ek koşulların o bilim alanı için genel nitelikteki koşullar olarak anlaşılması gerektiği; bu itibarla, yardımcı doçent, doçent ve profesör kadrolarına yapılacak atamalar için 2547 Sayılı Kanunda belirtilen koşulların dışında, üniversitelerin senatoları tarafından, anılan kadrolara yapılacak atamalarla ilgili belirlenen ve yasada yer almayan genel ve objektif nitelikteki ek kriterler için Yükseköğretim Kurulunun onayının alınmasının zorunlu olduğu, ancak, üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekler göz önünde bulundurularak getirilen özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik koşulların ise, Yükseköğretm Kurulunun onayına tabi olmadığı; ayrıca üniversitelerce ilan edilen kadrolar için bölüm başkanlığının ve/veya anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmasına da ihtiyaç bulunmadığı, kadro ilanına karşı açılacak davalarda, ilanda yer alan koşulların; objektif ve denetlenebilir, kişileri tanımlar nitelikte olup olmadığı, ihtiyaç ve hizmet gerekler amacıyla getirilip getirilmediği yönlerinden hukuka uygunluk denetiminin idare mahkemelerince yapılacağı; dava konusu ilanda yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğitim almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" koşulunun, ihtiyaç ve hizmet gerekler doğrultusunda getirilebilecek özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik bir koşul olması ve Yükseköğretm Kurulunun onayına tabi olmaması nedeniyle, Mahkemece bu koşulun ihtiyaç ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilip getirilmediği araştırılarak, gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin 27/10/2015 tarih ve E:2015/116, K:2015/1360 Sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ ISRAR KARARININ ÖZETİ:

İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin 20/12/2017 tarh ve E:2017/1982, K:2017/2128 Sayılı kararıyla; aynı gerekçelerle davanın reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı tarafından, Yükseköğretim Kurulunun onayı alınmadan ek koşul belirlendiği, söz konusu ek koşulun kişiyi tarif eder nitelikte olduğu, bölüm başkanlığının ve/veya anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmadan ilan yayınlandığı, bölümde çocuk ortopedisi konusunda değil, omurga cerrahisi alanında öğretim üyesine ihtiyaç bulunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİNİN DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin kabulüyle İzmir 2. İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

KARAR :

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

................................... Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalına bir adet doçent alınmasına ilişkin kadro ilanı, 30/12/2014 tarh ve 29221 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. Yapılan ilanda bu kadroya atanmak için aranacak nitelikler arasında, "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İler Eğtm Almış Olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" koşuluna yer verilmiştir. Bunun üzerine söz konusu ilanın iptal istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

2547 sayılı Yükseköğretm Kanunu'nun 13/b-3 maddesinde, Üniversitenin yatırım programlarını, bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını, bağlı birimlerinin ve ünverste yönetim kurulu le senatonun görüş ve önerilerin aldıktan sonra hazırlamanın ve Yükseköğretm Kuruluna sunmanın, Rektör'ün görev, yetki ve sorumlulukları arasında olduğu hükmüne yer verilmiş, bu maddenin son fıkrasında da, Rektörün, üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, eğtm-öğretm, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin devlet kalkınma plan, ilke ve hedefler doğrultusunda planlanıp yürütülmesnde, bilimsel ve idari gözetim ve denetim yapılmasında ve bu görevlerin alt birimlere aktarılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Doçentliğe atama" başlıklı 25. maddesinin (a) bendinde, bir Ünverste biriminde açık bulunan doçentlik kadrosunun, rektörlükçe, isteklilerin başvurması için ilan edileceği, müracaat eden adayların durumlarını incelemek üzere rektör tarafından varsa biri ilgili birim yöneticisi, en az bir de o ünverste dışından olmak üzere üç profesör tespit edileceği, bu profesörlerin, adaylar hakkında ayrı ayrı mütalaalarını rektöre bildirecekler, rektörün, bu mütalaalara dayanarak, ünverste yönetim kurulunun görüşünü de aldıktan sonra atamayı yapacağı, (c) bendinde se; üniversitelerin, doçentlik kadrosuna atama için, Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinler arasındak farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebileceği hükmüne yer verilmiştir.

28/01/1982 tarh ve 17588 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği'nin "Atama İçin Ön şart" başlıklı 2. maddesinin 2. fıkrasında; "İlgili Yasa ve Yönetmelik hükümleriyle öngörülen koşulların yanı sıra; doçentliğe atama ile yardımcı doçentliğe ve profesörlüğe yükseltme ve atamalarda ilan edilen bir kadroya başvurabilmek için yükseköğretim kurumları tarafından belirlenen ve Yükseköğretim Kurulu tarafından uygun bulunan asgari kriterler sağlamak zorunludur." hükmü yer almıştır. Anılan Yönetmeliğe 26/05/2007 tarh ve 26533 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik le eklenen Geçici Maddede ise; "Bu Yönetmeliğin yayımını takip eden üç ay içinde, yükseköğretim kurumlarının, öğretim üyelğne yükseltme ve atamalarda aranacak asgari kriterler belirlemeler ve Yükseköğretm Kurulu'nun onayını alarak uygulamaya koymaları zorunlu olup, yen kriterler uygulamaya konuluncaya kadar daha önce Yükseköğretm Kurulu tarafından onaylanan kriterlerin uygulanmasına devam edilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

2547 sayılı Yükseköğretm Kanunu'nun yukarıda belirlenen ilgili hükümler uyarınca, Üniversitenin kadro ihtiyaçlarını hazırlamak ve o kadro ile ilgili olarak adaylarda aranacak nitelikler belirleyerek ilan etmek Rektörün görev ve yetkiler arasında sayılmış ve Rektör Üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumlu kılınmıştır. Öte yandan, doçentliğe atamaya ilişkin asgari koşulların ilgili mevzuatta belirlendiği, üniversitelere bu koşulların yanında, Yükseköğretm Kurulu'nun onayını almak şartıyla münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinler arasındak farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleme yetkisi tanınmıştır. Bu durumda, dava konusu ilanda yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğtm almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" ek koşulunun Yükseköğretim Kurulu'nun onayı alınmadan, doğrudan Rektör tarafından belirlendiği görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir. Bu itibarla, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuk isabet bulunmamaktadır.

SONUÇ:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 Sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;

2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin temyize konu 20/12/2017 tarh ve E:2017/1982, K:2017/2128 Sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İzmir 2. İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,

4. Bu kararın tebliğ tarihin izleyen günden itibaren 15 ( onbeş ) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 22.04.2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY (X)

2547 Sayılı Yükseköğretm Kanunu'nun "Doçentliğe atama" başlıklı 25. maddesinin (a) bendinde, bir Üniversite biriminde açık bulunan doçentlik kadrosunun, rektörlükçe, isteklilerin başvurması için ilan edileceği, müracaat eden adayların durumlarını incelemek üzere rektör tarafından varsa biri ilgili birim yöneticisi, en az bir de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit edileceği, bu profesörlerin, adaylar hakkında ayrı ayrı mütalaalarını rektöre bildirecekleri, rektörün, bu mütalaalara dayanarak, üniversite yönetim kurulunun görüşünü de aldıktan sonra atamayı yapacağı, (c) bendinde ise; üniversitelerin, doçentlik kadrosuna atama için, Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteye artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebileceği hükmüne yer verilmiştir.

28/01/1982 tarh ve 17588 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği'nin "Atama İçin Ön şart" başlıklı 2 inci maddesinin 2. fıkrasında; "İlgili Yasa ve Yönetmelik hükümleriyle öngörülen koşulların yanı sıra; doçentliğe atama le yardımcı doçentliğe ve profesörlüğe yükseltme ve atamalarda ilan edilen bir kadroya başvurabilmek için yükseköğretim kurumları tarafından belirlenen ve Yükseköğretim Kurulu tarafından uygun bulunan asgari kriterler sağlamak zorunludur." hükmü yer almıştır.

Anılan Yönetmeliğe 26/05/2007 tarih ve 26533 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğe eklenen Geçici Maddede ise; "Bu Yönetmeliğin yayımını takip eden üç ay içinde, yükseköğretim kurumlarının, öğretim üyelğne yükseltme ve atamalarda aranacak asgari kriterler belirlemeler ve Yükseköğretim Kurulu'nun onayını alarak uygulamaya koymaları zorunlu olup, yen kriterler uygulamaya konuluncaya kadar daha önce Yükseköğretm Kurulu tarafından onaylanan kriterlerin uygulanmasına devam edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, doçentliğe atamaya ilişkin asgari koşulların ilgili mevzuatta belirlendiği; üniversitelere bunların haricinde Yükseköğretm Kurulu'nun onayını almak şartıyla ek koşullar belirleme yetkisi tanındığı; 2547 Sayılı Kanun'un 25. maddesinde yer alan "bilim disiplinleri arasındak farklılık" ile maddenin gerekçesinde yer alan "üniversitelerin gelişmişlik düzeyleri" ifadesi dikkate alındığında, bahsedilen ek koşulların genel netlikteki koşullar olduğu; Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği'nde de buna uygun şekilde, doçentliğe atamaya ilişkin üniversitelerce belirlenecek asgari kriterlerin Yükseköğretm Kurulu'nun onayına tabi tutulduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla, yardımcı doçent, doçent ve profesör kadrolarına yapılacak atamalar için 2547 Sayılı Kanunda belirtilen koşulların dışında, üniversitelerin senatoları tarafından, anılan kadrolara yapılacak atamalar için belirlenen ve yasada yer almayan genel ve objektif nitelikteki ek kriterler için Yükseköğretm Kurulu'nun onayının alınması zorunludur. Ancak, üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekler göz önünde bulundurularak getirilen özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik koşulların ise, Yükseköğretm Kurulu'nun onayına tabi olmadığı kuşkusuzdur. Ayrıca üniversitelerce ilan edilen kadrolar için bölüm başkanlığının ve/veya anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmasına da ihtiyaç bulunmamaktadır.

Dolayısıyla ileri sürülen taraf iddiaları da göz önünde bulundurularak, kadro ilanında yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğitim almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" ek koşulun kişiyi tarif eder, keyfi, sübjektif nitelikte m, yoksa Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalının kendi içinde belirli bir hastalık türüne yönelik ihtisaslaşmaya katkı sağlayan akademik bir değer m taşıdığı hususunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Olayda, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalına bir adet doçent alınmasına ilişkin kadro ilanının, 30/12/2014 tarih ve 29221 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlandığı, bu kadroya atanmak üzere üç kişinin başvurduğu, Ön Değerlendirme Komisyonu tarafından her üç adayın da asgari başvuru koşullarını sağladığının bildirilmesi üzerine, adayların dosyalarını incelemek üzere üç kişilik jüri belirlendiği ve jüri üyeler tarafından hazırlanan raporlar dikkate alınarak söz konusu kadroya atama yapıldığı görülmektedir.

Bu durumda, kadro ilanı yapılması üzerine, söz konusu kadroya atanmak için üç kişinin başvurduğu ve her üç adayın da asgari başvuru koşullarını sağladığı görüldüğünden, kadro ilanında yer alan söz konusu ek koşulun, kişiye tarif eder nitelikte olmadığı, ihtiyaç ve hizmet gerekler doğrultusunda getirildiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddi le İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin 20/12/2017 tarh ve E:2017/1982, K:2017/2128 Sayılı ısrar kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz