Psikiyatriste gitmenin memuriyete etkisi olur mu?

Soru: Ben memurun. Psikyatriste gittim, bana anksiyete teşhisi kondu. Memurluğum tehlikeye girer mi?

Cevap: Çoğu kişi psikolojik rahatsızlıklar sebebiyle muayene olmaktan çekinmekte ve rahatsızlığını gizleme eğilimi göstermektedir. Çevrenin vereceğini düşündüğü olumsuz tepki algısı bu duruma yol açmaktadır. Diğer taraftan ise sayıca az da olsa psikolojik sorunlarını bir kalkan olarak kullanıp, sorumluluk almaktan kaçma eğilimi gösterenler de bulunmaktadır.

657 sayılı Kanunun 48. maddesine göre akıl hastalığı olarak ifade edilen psikolojik rahatsızlıklar engelli statüsünde personel alımlarında bir sorun oluşturmamaktadır.

Normal statüdeki memur alımlarında bu türden rahatsızlıkların sorun oluşturması ancak rahatsızlığın görevin devamlı yapılmasına engel oluşturması halinde söz konusudur.

Bu durum Kanunun 48. maddesinde "53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak." şeklinde ifade edilmiştir. Madde hükmüne göre her türlü akıl hastalığı değil, sadece görevin devamlı yapılmasına engel olabilecek nitelikteki rahatsızlıklar memur olmaya engel görülmüştür.

Memuriyete atanma koşulu olarak aranan bu şartın görevdeki memurlara etkisi ise Kanunun 98. maddesi bağlamında ortaya çıkmaktadır. Memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşınmadığının sonradan anlaşılması veya memurluk sırasında bu şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi memuriyeti sona erdiren nedenler arasında sayılmıştır. Bu düzenlemeye göre memuriyette iken "görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı" ortaya çıkanların görevine son verilmesi gerekecek midir? Bu soruya vericelcek cevap hayır şeklindedir.

Engelli statüsünde memur alımlarında bu koşul aranmadığına ve memuriyete engelli statüsünde girmemekle birlikte sonradan engelliliğe ilişkin sağlık kurulu raporu ile yüzde 40 ve daha üzeri engelli olduğu ortaya çıkanlar kurumlarca yüzde 3 oranındaki kontenjana dahil edilerek engelli statüsü kapsamına alındığına göre memuriyete son verilmeyecek, bu durumdaki personel engelli istihdamı kapsamına alınacaktır.

Erişkinler İçin Engelli Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik eki Engel Oranları Klavuzunun Zihinsel, Ruhsal, Davranışsal Bozukluklar bölümünde anksiyete bozukluğu tedavi ile düzelen tipte ise engel oranı verilmemekte, tedavi ile kısmen düzelen nitelikte ise yüzde 20, tedavi ile düzelmeyen nitelikte ise yüzde 40 engel oranı verilmektedir.

Burada bahsettiğimiz örnekler uç örnekler olup, çoğu psikolojik rahatsızlık görevin devamlı yapılmasına engel oluşturacak mahiyette olmadığından, böyle olsa bile bu durumdakilerin engelli kontenjanına dahil edilmesi mümkün olduğundan kişinin memuriyeti sona erdirilemeyecektir.

Psikolojik rahatsızlıklar da dahil tüm sağlık sorunlarının memuriyetin sona ermesine yol açması tek bir durumda söz konusudur. "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İzinlerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 6. maddesine göre, hastalık sebebiyle verilen raporlara istinaden kullanılan hastalık izinlerinde uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıklarda toplamda 36 ay, diğer hastalık hallerinde toplamda 24 aylık süre sonunda iyileşme sağlanamaması halinde kişi hakkında emeklilik hükümleri uygulanmaktadır.

Diğer taraftan, idarelerin 657 sayılı Kanunun 76. maddesine göre memurları görev ve unvan eşitliği gözetmeksizin aynı sınıfta veya farklı sınıftaki bir kadroya atama yetkileri bulunduğunu, hastalığın mevcut unvanda görev yapmasına engel olduğunu düşündüğü durumlarda idarenin memuru mevcut unvanından alarak eşit dereceli başka bir kadroya atayabileceğini belirtmek isteriz. Ancak idarenin her işlemi gibi bu da yargı denetimine tabi olacaktır.