Müfettişliğe atanmayan iş müfettişi açtığı davayı kazandı

İş müfettiş yardımcılarının, Cumhurbaşkanlığı kararnameyle iş müfettişliğine atamalarının geciktirilmesi, memurlar.net'te sıkça haber konusu yapılmıştı.

Bir çok iş müfettiş yardımcısı, atama kararnamelerinin çıkmaması üzerine idare mahkemeleri nezdinde dava açmıştı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı aleyhine açılan davalar kaybedilmekte. Danıştay 2. Dairesi de idare mahkemelerinin verdiği kararları onaylamakta.

İşte Danıştay 2. Dairesinin kararı:

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/907
Karar No : 2020/1615

TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR : ...
DAVALI: ...
VEKİLİ: ...
DAVACI: ...
VEKİLİ: ...

İSTEMİN KONUSU: Davalı idare tarafından, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Davacı tarafından, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ..., Temyiz No: ... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava Konusu İstem : Dava; davalı idarede iş müfettiş yardımcısı olarak görev yapmakta iken, yeterlik sınavında başarılı olan ancak iş müfettişliğine atanması geciken davacı tarafından, iş müfettişliğine atanması ve geçmişe dönük maddi kayıplarının ödenmesi istemiyle yapmış olduğu başvurusunun kesin bir cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin ... günlü, E. ... sayılı işlemin iptali ile müfettişliğe atanma hakkını kazandığı tarihten itibaren yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararıyla; iş müfettiş yardımcısı olan davacının, yeterlik sınavında başarılı olduğunun ilanı üzerine anılan kadroya atamasının yapılması gerekirken, bu ilan üzerinden yaklaşık 3,5 yıl geçtikten sonra müfettişliğe atanmasına ilişkin isteminin, halen atama süreci devam ettiği gerekçesiyle reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle anılan işlemin iptaline, davacının müfettişlik kadrosuna atanmaya hak kazandığı 06/08/2014 tarihinden itibaren yoksun kaldığı parasal haklarının 15/03/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.
... İdare Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı idare tarafından işin esası yönünden, davacı tarafından ise ödenmesi öngörülen parasal haklara ilişkin faizin başlangıç tarihi yönünden yapılan istinaf başvurusu üzerine; ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı karar ile Mahkeme kararının hüküm fıkrası düzeltilmek suretiyle istinaf başvuruları kesin olarak reddedilmiştir.
Davacı tarafından, istinaf başvurusunun reddi yolundaki kararın temyiz edilmesi üzerine; Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ..., Temyiz No: ... sayılı kararla; kesin olarak verilen karara karşı yapılan temyiz isteminin incelenme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı Yasa'nın 48. maddesinin 6. fıkrası uyarınca, temyiz istemi reddedilmiştir.

TEMYİZ EDEN DAVALI İDARENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından sunulan 16/12/2019 havale tarihli temyize cevap ve karşı temyiz niteliğindeki dilekçede; davacının temyiz isteğinin reddedilmesi istenildikten sonra, usule yönelik olarak; istinaf incelemesi sonucu kesinleşen Mahkeme kararına karşı temyiz yolunun kapalı olduğu, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem bulunmadığı, esasa yönelik olarak ise; davacının da isminin bulunduğu listenin atama işlemlerinin yapılması için İş Teftiş Kurulu Başkanlığının 11/08/2014 günlü, 6388 sayılı yazısı ekinde Bakanlık Personel Dairesi Başkanlığına intikal ettirildiği, ancak atama işleminin yapılmadığı, idarenin yargı kararıyla belli bir kadroya atama yapmaya zorlanamayacağı, atama işleminin yapılması için mevzuatta herhangi bir sürenin öngörülmediği ileri sürülerek ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI: Davacı tarafından, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince temyiz isteminin reddi yolunda verilen ... günlü, E: ..., K: ..., Temyiz No: ...sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

DAVALI İDARENİN CEVABI: Davacının temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DAVACININ CEVABI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: ...
DÜŞÜNCESİ: Davalı idarenin temyiz isteminin incelenmeksizin reddedilmesi, davacının temyiz isteminin ise reddi ile usul ve yasaya uygun olan ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E: ..., K: ... Temyiz No: ... sayılı kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinde "1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
...
6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.
Bahsi geçen Kanun'un, 6545 sayılı Kanun'un 20. maddesiyle değiştirilen "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde, "Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir:
a) Düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları.
b) Konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar.
c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları.
d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları.
e) Müşterek kararnameyle yapılan atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri ile daire başkanı ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri hakkında açılan iptal davaları.
f) İmar planları, parselasyon işlemlerinden kaynaklanan davalar.
g) Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
h) Maden, taşocakları, orman, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ile ilgili mevzuatın uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı açılan davalar.
ı) Ülke çapında uygulanan öğrenim ya da bir meslek veya sanatın icrası veyahut kamu hizmetine giriş amacıyla yapılan sınavlar hakkında açılan davalar.
i) Liman, kruvaziyer limanı, yat limanı, marina, iskele, rıhtım, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı boru hattı gibi kıyı tesislerine işletme izni verilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasından doğan davalar.
j) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun uygulanmasından ve 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan davalar.
k) 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
l) 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
m) Düzenleyici ve denetleyici kurullar tarafından görevli oldukları piyasa veya sektörle ilgili olarak alınan kararlara karşı açılan davalar." kuralına yer verilmiş olmakla temyiz edilebilecek uyuşmazlıklar sayma yoluyla belirlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı idarenin temyiz istemi yönünden:
... Bölge İdare Mahkemesi, ... İdari Dava Dairesince verilen ve davalı idarenin temyiz istemine esas teşkil eden ... günlü, E: ..., K: ... kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesi kapsamında sayılan işlemlerden olmadığı ve temyiz yolu açık olmayan "kesin" kararlardan olduğu anlaşıldığından, davalı idarenin temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.
Davacının temyiz istemine gelince:
Bölge İdare Mahkemeleri'nin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ..., Temyiz No: ... sayılı karar usul ve hukuka uygun olup, davacı tarafından dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİ ile ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ..., Temyiz No: ... sayılı kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan taraflar üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara ve bir örneğinin de belirtilen ... Bölge İdare Mahkemesi, ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, kararı veren ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 02/06/2020 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava; davalı idarede iş müfettiş yardımcısı olarak görev yapmakta iken, yeterlik sınavında başarılı olan ancak iş müfettişliğine atanması geciken davacı tarafından, iş müfettişliğine atanması ve geçmişe dönük maddi kayıplarının ödenmesi istemiyle yapmış olduğu başvurusunun kesin bir cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin ... günlü, E. ... sayılı işlemin iptali ile müfettişliğe atanma hakkını kazandığı tarihten itibaren yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.
Dava konusu işlem nedeniyle açılan idari davanın, 2577 sayılı Yasa'nın 46/c maddesi hükmü gereği, temyiz kanun yolunun açık olması gerekmektedir. Şöyle ki;
Genel anlamda, kavramsal olarak meslek, belli bir eğitim ile kazanılan, sistemli bilgi ve becerilere dayalı, insanlara yararlı mal ve hizmet üretmek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları belirli iş şeklinde tanımlanmakta olup, (TDK - Güncel Türkçe Sözlük) belirli bir mesleği, sınırları yasal olarak çizilmiş mensuplarının haricinde icra etme imkanı bulunmamaktadır. Belirtilen tarife göre; tabiplik, öğretmenlik, mühendislik v.b. birer meslek sayılmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Temel ilkeler" başlıklı 3. maddesinde; Sınıflandırma, Kariyer ve Liyakat olarak ilkeleri temellendirilen "devlet memurluğu" da, bu anlamda, hukuken bir meslek kabul edilmektir.
Diğer yandan; genel anlamda "meslek" kabul edilen memurluk mesleğinin içerisinde de; Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, başkanlık ve/veya bağımsız genel müdürlükler düzeyindeki kamu kurumları ve kuruluşlarına özel yarışma sınavıyla girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklerin de (kariyer meslekler), dar anlamda meslek kabul edilmesi gerekmektedir. Zira; örneğin, 657 sayılı Yasa'nın 36/A-11 maddesinde sayılan meslekler gözönüne alındığında; anılan mesleklerin de mensupları dışında icra edilmeleri hukuken olanaksızdır. Hatta; aynı sınıf içerisinde kalınarak dahi, belirli bir meslekten (idari kararla) çıkarılma sözkonusu olabilmektedir. Örneğin; Mülki İdare Amirliği hizmetleri sınıfı içerisinde yer almakla birlikte, "Kaymakamlık" görevinden "Hukuk İşleri Müdürlüğü" görevine tayin kılınma gibi.
Belirtilen nedenle; kariyer bir meslek niteliğini haiz olduğu açık olan iş müfettişliği görevine alınma/alınmama ve bu görevden alınarak, başka bir unvana veya kadroya atanma veya mesleğini kamuda icra edememe sonucunu doğuran işlemler aleyhine açılan davaların da, 2577 sayılı Yasa'nın 46/c maddesi hükmü uyarınca, tarafların temyiz istemleri yönünden; kanun yolunun açık olması gerektiği, düşüncesiyle karara katılmıyorum. 02/06/2020