Meslek liselerinde 'alan' karmaşası

Mesleki liselerinde "Alanlar" yani eski adı ile "Bölümler" her mesleğin genel adıdır. "Alanların" kendi içinde branşlaşma yoluna gitmesi için de "Alanlar", "Dallara" ayrılmıştır.

Mesleki liselerinde:

Alan: Ortaöğretim kurumlarında ortak özelliklere sahip birden fazla meslek dalını içeren; bilgi, beceri, tutum, davranış ve istihdam imkanı sağlayan programların her biri demektir.

Dal: Mesleki ve teknik ortaöğretim programlarında uygulanan bir alan altında belirli konularda uzmanlaşmaya yönelik bilgi, beceri, tutum, davranış gerektiren ve istihdam imkanı sağlayan işkollarından her biri demektir.

2005-2006 öğretim yılına kadar meslek liselerinde 3. yıl görülen eğitim öğretimden sonra diploma veriliyor ve birinci sınıflarında "Alan" seçimi yapılıyor ve meslek "Dallara" ayrılmıyor iken tüm liselerin 2005-2006 öğretim yılında 4 yıla çıkarılmasıyla, lise 1 'ortak sınıf'olmuş ve her lisenin birinci sınıfında aynı dersler okutulmaya başlanmıştır. Bu uygulama sonrasında meslek lisesi öğrencileri "Alan" seçimini 9. sınıfa başlarken değil de 9. sınıfın sonunda, "Dal"seçimi ise 10. sınıfın sonunda yapılır hale getirilmiştir.

Fakat MEB Talim Terbiye Kurulunun 23 Mart 2020 tarihli ve 9 nolu sayılı kararıyla çok yerinde bir karar alınarak yanlıştan dönülmüş ve tekrar 2005-2006 öğretim yılı öncesine dönülerek meslek lisesi birinci sınıfına başlayanların "Alan" seçerek okula başlaması kararlaştırılmıştır.

MEB Talim Terbiye Kurulunun 23 Mart 2020 tarihi ve 9 nolu sayılı kararıyla yürürlüğe konulan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve Anadolu Meslek ve Anadolu Teknik programı Haftalık Ders Çizelgesi 2751 sayılı Nisan 2020 tebliğler dergisinde yayınlanmıştır.

Karara göre; Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Anadolu Meslek ve Anadolu Teknik Programı Haftalık Ders Çizelgesi, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılından itibaren 9. sınıflardan başlamak üzere kademeli olarak uygulanacaktır.

Karar eki, "Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Anadolu Meslek ve Anadolu Teknik Programı Haftalık Ders Çizelgesi"ni incelediğimizde 9. sınıfların, 30 saat kültür derslerinin yanında 2 saat Mesleki Gelişim Atölyesi dersi ve 11 saat Meslek Ders Saati olduğu görülmektedir.

İşte o çizelge;

Çizelge eki "ANADOLU MESLEK VE ANADOLU TEKNİK PROGRAMI HAFTALIK DERS ÇİZELGESİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR'ın 1. maddesindeki; "Anadolu teknik ve Anadolu meslek programları haftalık ders çizelgeleri tek bir çizelgede gösterilmiştir. Öğrencilerin 9, 10 ve 11. sınıflarda aynı dersleri aynı sürede ve seviyede almaları planlanmıştır." açıklamalara göre; haftalık ders çizelgeleri tek bir çizelgede gösterildiği için öğrencinin hangi alanda eğitim-öğretim gördüğüne bağlı olarak meslek derslerinin o alanla ilgili olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ayrıca bu açıklamaların 6. maddesindeki; "6. Mesleki ve teknik Anadolu liselerinin 9. sınıfında alan eğitimine başlanır. 9. sınıftaki meslek dersleri bir alanın temel becerilerini kapsayacak şekilde tasarlanmış olup alanın tüm dallarında ortaktır. 9. sınıf sonunda öğrenciler tarafından ilgili mevzuata göre dal seçimi yapılır. " açıklamalarına göre; Meslek liselerinin 9. sınıfına kayıt olan öğrencilerin "Alan" seçmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Yani, Mesleki Lisesi öğrencileri, 9. sınıfa başladıkları andan itibaren seçtikleri "Alanın"derslerini almaya başlayacaklar ve 9. sınıf sonunda ise öğrenciler tarafından ilgili mevzuata göre "Dal" seçimi yapılacaktır.

Örneğin; Meslek lisesinde 9. sınıfa başlayan öğrenci "ELEKTRİK- ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ" Alanını seçerek bu alanda eğitim öğretime başlayabilecek 9. sınıf sonunda yani 10. sınıfa geçtiğinde de "ELEKTRİK- ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ" Alanı "Büro Makinaları Teknik Servisi" Dalını seçerek eğitim öğretimini tamlayabilecektir.

Meslek liselerinde salgın nedeniyle mesleki derslerin ve atölye çalışmalarının yüz yüze seyreltilmiş olarak, kültür derslerinin ise uzaktan eğitimle alınması önerisini belirtmekle birlikte meslek liselerinde 9. sınıfta "Alana" (mesleğe) başlanılması kararının Tebliğler Dergisinde yayınlanmasından 5 aya yakın vakit geçmesine karşın hiçbir resmi açıklama yapılmamış olup sadece iki gün önce 9. sınıftaki "Alanın" dersleri ve müfredatı (modülleri) iki gün önce belirlenmiştir.

Meslek lisesi 9. sınıfa kaydolan öğrenci hangi Alanda eğitim alacaktır. Bu "Alan" nasıl seçilecektir. Okul idarecileri bu belirsizliği ortadan kaldırmak adına öğrencilerden tercih listesi dilekçesi almaktadırlar. Öğretmenlerin haftalık ders programları hazırlanırken 9. sınıftaki öğrencilerin hangi alanı seçeceği bilinmediğinden, öğrenciler, norm kadro yönetmeliğine göre seçecekleri alanlarda gruplara ayrılarak ders programları yapıldığından hem öğretmenlerin ders programları yapılamamakta hem de Ekim ayında norm kadroların belirlenmemesi sorunu ortaya çıkmaktadır.

Ahmet KANDEMİR