Doğumdan Sonra Alınan Sağlık Raporları ve Aylıksız İzin
Doğum izinlerine ilişkin düzenleme 21.7.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalar daha önce sitemizce yapılmıştı. Ayrıca, Devlet Personel Başkanlığı da konuya ilişkin olarak bir Tebliğ yayımlamıştır. Ancak, sitemize gelen sorulara göre, bu tebliğ'de bir sorun açıklığa kavuşturulmamıştır. Açıklığa kavuşturulmayan sorun şu şekildedir: Doğumdan sonra 8 hafta aylıksız izin alan bir memur, tabip raporu ile bu süreyi uzatması halinde, aylıksız izin 8 haftalık süreden sonra mı, yoksa sağlık izni süresinden sonra mı başlayacaktır?
1. Doğum Sebebiyle Verilecek Mazeret İzni
Değişiklikten önceki hali; "Kadın memura doğum yapmasından
önce 3 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 6 hafta müddetle izin verilir.
Bu süreden sonra da 6 ay süre ile günde birbuçuk saat süt izni verilir."
Değişiklikten sonraki hali; "Memura doğum yapmasından önce
8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta
süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık
sureye 2 hafta süre eklenir. Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, tabibin
onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir.
Bu durumda, memurun çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Yukarıda
öngörülen süreler memurun sağlık durumuna göre tabip raporunda belirlenecek
miktarda uzatılabilir. Memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri
için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında
annenin saat seçimi hakkı vardır."
2. Doğum Sebebiyle Verilecek Aylıksız İzin
Değişiklikten önceki hali; "Doğum yapan memurlara istekleri
halinde en çok on iki aya kadar aylıksız izin verilebilir."
Değişiklikten sonraki hali;"Doğum yapan memurlara istekleri
halinde 104 üncü maddenin (A) bendinde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren
12 aya kadar aylıksız izin verilir."
AÇIKLAMA
Burada açıklanması gereken önemli bir husus da 12 aylık sürenin ne zaman başlayacağı hususudur. Daha önceki metinde yer alan hüküm gereğince yapılan uygulamada, 12 aylık sürenin başlangıcı kadın memurun doğum yaptığı tarihten itibaren 6 haftanın bitimiydi.
Yeni yapılan değişiklikle 12 aylık sürenin ne zaman başlayacağı açık bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre doğum yapan memurlara verilecek 12 aylık aylıksız izin süresi 104 üncü maddenin (A) bendinde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren başlamaktadır.
Bu durumu bir örnekle açıklamak gerekirse; 10.08.2004 tarihinde doğum yapan bir memur 8 haftalık mazeret izni alacaktır. Doktor raporuyla da 2 hafta sağlık izni verilmesi halinde, 12 aylık aylıksız izin süresi doğum tarihinden itibaren 10 haftalık süreden sonra başlayacaktır. Değişiklik yapılmadan önceki durumda ise 12 aylık süre doğum tarihinden itibaren 6 haftalık mazeret izninden sonra başlamaktaydı. Sağlık raporu alınması dahi bu durumu değiştirmemekteydi. Örnekte vermiş olduğumuz süre usulüne uygun olmak şartıyla daha da fazla olabilir.
8 HAFTALIK DOĞUM SONRASI İZNİN RAPOR SÜRESİ İÇİNDE KALMASI
SORU: 29-08-2004 tarihindeki doğum izinleriyle ilgili haberinizden oldukça faydalandık. Öncelikle teşekkür ederiz. Hakikaten yayımlanan kanunda alınan sağlık raporlarıyla ilgili bir açıklama bulunmamakta, bu nedenle izin verme yetkisi bulunan kurum görevlileri kendi yorumlarıyla bize cevap vermektedirler. Ancak bu yorumların çokta sağlıklı olduğunu söyleyemeyiz. Eşim 04-06-2004 tarihinde sezeryanla doğum yaptı. Doğumdan sonra doktor 2 ay süreli rapor verdi. Ve iki aylık rapor süremizi yaz tatilinde doldurduk. Bu arada doğum izinleri malumunuz olduğu üzre yeniden düzenlendi. Şu an eşim iki aylık doktor raporundan sonra, 8 haftalık aylıklı iznini kullanabilir mi? Yoksa doğumdan sonra aldığı iki aylık rapor içersinde bizim aylıklı izin hakkımız (8 haftalık) yanmış mıdır? Bu durumu ilçe ve il milli eğitime sorduk, her iki kurumda 8 haftalık aylıklı izin hakkımızın alınan rapor içersinde kullanılmış kabul edileceğini, dolayısıyla raporun bitiminden itibaren böyle bir izin kullanma hakkımızın bulunmadığını belirttiler. Ancak sizin haberinizden benim anladığım bu hakkımızın devam ettiği yönündedir. Vereceğiniz cevabı delil olarak ta kurum yetkililerine sunacağımdan dolayı bu sorunumuza cevap vermeniz bizleri mutlu edecektir. Teşekkürler?
CEVAP: Yukarıda yapmış olduğumuz yorum aylıksız iznin ne zamandan itibaren başlayacağına ilişkindir. Sizin sorunuz ise 8 haftalık iznin rapor süresi içinde kalması durumunda ne olacağına ilişkindir. Kanun metni (...doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere...), 8 haftalık süreyi doğumdan sonra başlatmaktadır. Dolaysıyla doğum olayının olması ile birlikte 8 haftalık doğum sonrası izin başlamaktadır. Bu çerçevede 8 haftadan daha fazla bir süre rapor almanız halinde, 8 haftalık süre kullanılmış sayılacaktır. Bu konuda eski mevzuat ile şu anki mevzuat arasında bir farklılık bulunmaktadır.