Engelli öğretmenler, çakılı kadrolarda mıdır?

SORU: Merhaba, öncelikle böyle bir hizmeti sunduğunuz için teşekkür ederim. Ben de engelli bir rehber öğretmenim, benim gibi çeşitli branşlarda atanmış binlerce engelli öğretmen bulunmaktadır. Engelli öğretmenlerin norm kadro durumlarını öğretmen atama ve yer değiştirme yönetmeliği ile devlet memurlarının atama ve yer değiştirme yönetmeliği çerçevesinde yorumlamanızı sizden rica ediyorum. Çünkü çok bilgi kirliliği var, mesela engelli öğretmen norm fazlası olur deniyor ama resen atamadan muaf, fakat çerçeve yönetmeliğe göre kendi isteği dışında atanamaz, yani çakılı kadro gibi, peki bir okulda bir öğretmen norm fazlası gösterilecekse hangisi olacak bu kişi, engelli olmayıp hizmet puanı yüksek olan mı, yoksa çakılı kadroda olup hizmet puan düşük olan engelli öğretmen mi? Ayrıca norm fazlası olan engelli olursa kendi isteği dışında başka bir yere resen görevlendirilebilir mi?

CEVAP: Kamu kurumlarında uygulanan ve sözleşmeli personel alım yoluyla gerçekleşen "Çakılı kadro" olarak tanımlanan sabit personel istihdamının amacı belirli bir süre yada sürekli olarak personelin yer değiştirmesinin engellenerek kadro eksikliğini çözmeyi hedeflemektir. MEB'deki bu çakılı kadrolarda bulunanlar sözleşmeli öğretmenlerdir. Sözleşmeli öğretmenler kanunda öngörülen belli bir süre görev yapmaları halinde kadroya geçerler ve sonrasında yer değiştirme hakları bulunmaktadır.

PEKİ, MEB'DEKİ ENGELLİ ÖĞRETMENLER ÇAKILI KADROLARDA MIDIR?

Bir pozisyonun çakılı olup olmadığı mutlaka ilgili kanununda yer alması gerekmektedir. Engelli öğretmenlerin kadroların çakılı olduğuna dair ilgili kanununda bir hüküm bulunmamaktadır.

ENGELLİ ÖĞRETMEN NORM KADRO FAZLASI OLARAK BELİRLENEBİLİR Mİ?

Hem, Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmeliğinde, Öğretmenlerin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde hem de Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinde engelli öğretmenlerin norm kadrodan muaf tutulacaklarına dair bir hüküm bulunmamaktadır.

NORM KADRO FAZLASI OLAN ÖĞRETMENİN BELİRLENMESİNDE UYGULANACAK OLAN TEK KRİTER HİZMET PUANIDIR

Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri" başlıklı 53. maddesi 3. fıkrasında (3)"Öğretmenlerden; herhangi bir nedenle istihdam alanı daralanlar ile görevli oldukları eğitim kurumlarında alanlarında norm kadro sayısı azalanlar, hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacak değerlendirme sonucunda hizmet puanı en az olandan başlamak üzere norm kadro fazlası olarak belirlenir. Hizmet puanının eşitliği halinde sırasıyla; öğretmenlikteki hizmet süresi daha az olan, öğretmenliğe daha sonra başlayan norm kadro fazlası olarak belirlenir. Hizmet puanlarının hesabında yer değiştirme başvurularının son günü esas alınır. Norm kadro fazlası olarak belirlenen öğretmenler; öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre atanır." hükmü yer almaktadır.

Hizmet puanı "Norm kadrosu fazlası öğretmenlerin tespitine ilişkin Danıştay'ın kararı"nda da açıkça "...yer değiştirme suretiyle atama işlemlerini beraberinde getiren norm kadro uygulanması bakımından da geçerlilik taşıdığı açıktır. Bir başka deyişle norm kadro fazlası öğretmenlerin tespiti ve yer değiştirmelerine ilişkin işlemlerde de "hizmet puanı" esasının göz önünde bulundurulması, zorunluluk arz etmektedir." şeklinde yer almıştır.

Bu hükümlere göre norm kadro fazlası olan öğretmenin belirlenmesinde uygulanacak olan tek kriter hizmet puanıdır.

İSTEĞE BAĞLI OLARAK NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMEN OLUNAMAZ

Ayrıca öğretmenlerin isteğe bağlı olarak norm kadro fazlası olarak yer değiştirme isteğinde bulunmalarının yasal olmadığı 2010/656 Esas sayılı Gaziantep 2. İdare Mahkemesi kararı ile kayıt altına alınmıştır. Öğretmenlerden (sözleşmeli öğretmenler hariç) kimlerin norm kadro fazlası olacağı hizmet puanı kriterine göre belirlenir ve norm kadro kontenjan modülünde otomatik olarak belirlenir.

NORM KADRO FAZLASI ENGELLİ ÖĞRETMENLER BULUNDUĞU İLÇE DIŞINA RESEN ATANAMAZ VEYA GÖREVLENDİRİLEMEZ.

Öğretmenlerin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri" başlıklı 53. maddesi 1. fıkrasında; "....il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına mazeretleri ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanır." hükümleri bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre norm kadro fazlası engelli öğretmenlerin engel durumları dikkate alınarak bulunduğu yerleşim yeri ve ilçe dışına resen atanamayacak veya görevlendirilemeyecektir.

Zaten bu durum Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin Ek-3 maddesinin 4. fıkrasında; "Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilemez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelik'te yer alan diğer hükümler uygulanır." hükümleriyle,

Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "İsteğe bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 53. maddesinin 5. fıkrasında; "(5) Bu madde kapsamında il içinde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi durumunda fazlalık, il içinde zamana bağlı olmaksızın yapılacak yer değiştirmelerle giderilir. Bu şekilde yapılacak yer değiştirmeler, duyurusu yapılan eğitim kurumlarına öğretmenlerin tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Fazla konumdaki öğretmenlerden herhangi bir kuruma atanmak üzere başvuruda bulunmayanlar ile tercihlerine atanamayanların görev yerleri, il içinde valiliklerce resen belirlenir. (Ek cümle:RG-8/9/2016-29825) Ancak ilgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen öğretmenler ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan öğretmenlerden norm kadro fazlası konumunda bulunanlar, engellilik durumlarının devamı süresince resen görev yeri belirlemeden istisnadır." hükümleriyle kayıt altına alınmıştır.

Buna göre engeli öğretmenler norm fazlası olarak belirlenebilecek fakat resen görev yerleri değiştirilemeyecektir.

NORM KADRO FAZLASI ENGELLİ ÖĞRETMENLERİN BULUNDUĞU YERLEŞİM YERİNDE İKAMETGAHINA DAHA YAKIN, ULAŞIM ŞARTLARI DAHA UYGUN BİR OKULA RESEN ATANMASI YAPILABİLİR

Fakat; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin Ek-3 maddesinin 4. fıkrasının çok geniş yorumlanarak "ben engelli öğretmenim çakılı kadro gibi bulunduğum okulda sürekli kalacağım" şeklinde geniş bir şekilde yorumlanması, norm kadro fazlası öğretmen meydana getirecek personel boyutunda atıl kapasite yaratacaktır. Norm kadro fazlası olan öğretmen kendini değersiz ve verimsiz hissedecektir.

Bunun yerine kamu ve personel yararı gereği okullarımızda eğitim ve öğretim hizmetlerinin gerekli ve yeterli personelce yürütülmesi, personel boyutunda atıl kapasite yaratılmaması, var olan atıl kapasitenin ihtiyaç duyulan okul ve kurumlara yönlendirilmesi ve verimliliğe dönüştürülmesi gerekmektedir.

Bunun için engelli öğretmenlerimizin norm kadro fazlası yer değiştirmelerinde tercihlerine puan yetersizliği nedeniyle atanamaması veya kendisinin tercihte bulunmaması halinde engel durumları dikkate alınarak bulunduğu yerleşim yeri ve ilçe dışına resen atanmaması veya görevlendirilmemesi ve bulunduğu yerleşim yerinde ikametgahına daha yakın, ulaşım şartları daha uygun bir okula resen atanması gerekmektedir. Aksi halde bu durum süreklilik arz ettiğinde kamu düzeni bozulacaktır.

Ahmet KANDEMİR