Sınavsız unvan değişikliği için doktoranın meslekle ilgili olması şart mı?

Soru: V.H.K.İ. olarak görev yapıyorum. İşletme ve sosyoloji bölümleri lisans mezunuyum, ayrıca işletme bölümünde doktora eğitimimi tamamladım. Sosyoloji bölümü lisans mezunu olmam ve doktor unvanına sahip olmam nedeniyle Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğine göre sınavsız olarak sosyolog kadrosuna atanmam mümkün mü yoksa sınavsız olarak atamalar için lisans ve doktora mezuniyetinin aynı bölümde olması zorunlu mu?

Cevap: Lisansüstü eğitim kapsamında yapılan doktoranın memurlara sağladığı faydalardan biri görevde yükselme sınavına tabi olmaksızın bazı kadrolara atanma, bir diğeri de unvan değişikliği sınavına girmeksizin öğrenimle ihraz edilen unvana atanmadır. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 2. maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendinde, "Bu Yönetmelik kapsamında bulunan ve doktora öğrenimini bitiren personelden, atanılacak görev için aranan ve 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına göre hesaplanan toplam hizmet süresine sahip olmaları ve mevzuatla aranan öğrenim şartını taşımaları kaydıyla uzman veya aynı düzeydeki görevler ile daha alt görevlere, ... yapılacak atamalarda bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz." hükmüne, ek 3. maddesinde ise, "Bu Yönetmelik kapsamındaki personelden doktora öğrenimini bitirmiş olanlar, unvan değişikliği sınavına katılmaksızın öğrenimle ihraz edilen görevlere atanabilirler." hükmüne yer verilmiştir. Benzer hükümler kurumsal yönetmeliklerde de yer almakta olup ayrıca Teknik Hizmetler Sınıfı kapsamında yer alan sosyolog kadrosu unvan değişikliği sınavına tabi kadrolar arasında sayılmaktadır.

Bu hükümlerden, lisans düzeyinde sosyoloji bölümü mezunu olup lisansüstü eğitim kapsamında doktora yapmış olan memurun unvan değişikliği sınavına tabi olmaksızın sosyolog kadrosuna atanmasında herhangi bir tereddüt bulunmadığı anlaşılmaktadır. Ancak kişi hem işletme mezunu hem de sosyoloji bölümü mezunu ise ve doktorasını işletma alanında yapmışsa durum ne olacaktır? Yukarıda yer verdiğimiz hükümde doktoranın lisans öğrenimi görülen alanla ilgili olması gerektiği belirtilmemiştir.

Kıyas yoluyla bir sonuca varılması için 657 sayılı Kanunun 36/A maddesinin (9) numaralı alt bendinde yer alan hükme bakılmasında fayda bulunmaktadır. Söz konusu hükümde, "Memurluğa girmeden önce veya memuriyetleri sırasında yüksek öğrenim üstü master derecesi almış olanlarla yüksek öğrenim kurumlarında en az bir yıl ilave öğrenim yaparak lisans üstü ihtisas sertifikası alanlara bir kademe ilerlemesi, tıpta uzmanlık belgesi alanlara, meslekleri ile ilgili öğrenim dallarında doktora yapanlara bir derece yükselmesi uygulanır.

Master derecesini alıp bir kademe ilerlemesinden yararlanan memura, mesleği ile ilgili öğrenim dalında doktora yaptığı takdirde iki kademe ilerlemesi uygulanır." denilmektedir. Kanun koyucu doktora sebebiyle ilave derece veya kademe verilebilmesi için doktoranın memurun mesleği ile ilgili alanda yapılmış olması koşulunu açıkça ifade etmiştir.

Sonuç olarak hem genel yönetmelikte hem de kurumsal görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliklerinde doktora derecesine sahip memurların görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavına tabi olmaksızın atanmasında doktoranın mesleğiyle ilgili olma şartı yer almadığından işletme mezunu olup akabinde bu alanda doktora yapan memurun sosyoloji lisans mezunu da olması halinde unvan değişikliği sınavına tabi olmaksızın boş bulunan sosyolog kadrosuna atanabileceğini değerlendirmekteyiz.