Hakim ve Savcı Adayı Atamalarına Yeni Düzen
2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda değişiklik yapılmıştır. Sözkonusu değişiklikler Cumhurbaşkanı Gül tarafından onaylanmış ve 4 Aralık 2007 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunda 4 önemli husus düzenlenmektedir. Bunlar şu şekildedir: 1- Hukuk fakültesi dışındaki fakülte mezunlarından idari hakim adayı olarak alınacak aday sayısı yüzde 20 ile sınırlandırılmıştır. 2- Yazılı yarışma sınavı ve mülakatın içeriği Kanunla düzenlenmiştir. 3- Beş yıl çalışan ve 35 yaşını doldurmamış olan avukatlara hakim adayı olma imkanı tanınmıştır. 4- 15/10/2006 tarihinde yapılan idarî yargı hâkim adaylığı yazılı yarışma sınavına katılanlara bir hak daha verilmiştir.
Aşağıda yer alan kırmızı renk ile gösterilen başlıklar memurlar.net tarafından kanun metnine eklenmiştir.
HÂKİMLER VE SAVCILAR KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 5720
Kabul Tarihi: 1/12/2007
YÜZDE YİRMİ SINIRI VE AVUKATLARA HAKİM OLMA İMKANI VEREN MADDE
MADDE 1- 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 8
inci maddesinin (c) bendinin ikinci paragrafında yer alan "her dönemde
ihtiyaç oranında," ibaresi "her dönemde alınacak aday sayısının yüzde
yirmisini geçmemek üzere ihtiyaç oranında," şeklinde değiştirilmiş
ve maddeye (j) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (k) bendi eklenmiştir.
"k) Avukatlık mesleğinden adaylığa geçmek isteyenler için; yukarıdaki (ı)
bendi hariç diğer şartları taşımakla birlikte, mesleklerinde fiilen en az
beş yıl çalışmış, giriş sınavının yapıldığı yılın Ocak ayının son günü itibariyle
otuzbeş yaşını doldurmamış ve kendi aralarında yapılacak olan yazılı
yarışma sınavında ve mülâkatta başarılı olmak,"
MADDE 2- 2802 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
YAZILI SINAVIN İÇERİĞİ VE MÜLAKAT ŞEKLİ
MADDE 3- 2802 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
9/A maddesi eklenmiştir.
"Yazılı yarışma sınavı ve mülâkatın yapılış şekli
MADDE 9/A- Yazılı yarışma sınavı, Adalet Bakanlığı ile imzalanacak protokole
göre Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılır.
Atama yapılacak boş kadroların sayısı, derecesi, unvanı, sınıfı, atanacaklarda
aranacak şartlar ile başvuruya ve sınava ilişkin hususların yer aldığı duyuru,
müracaat süresinin bitiminden en az onbeş gün önce Türkiye genelinde günlük
yayımlanan tirajı en yüksek beş gazeteden birinde bir defa ve ayrıca Adalet
Bakanlığı internet sitesinde ilân olunur.
Yazılı sınav; Türkçe, matematik, Türk kültür ve medeniyetleri, Atatürk
ilkeleri ve inkılâp tarihi ve temel yurttaşlık bilgisi sorularından oluşan genel
yetenek ve genel kültür konuları ile
a) Adlî yargıda; anayasa hukuku, medenî hukuk, borçlar hukuku, hukuk
yargılama usulü, ticaret hukuku, icra ve iflâs hukuku, ceza hukuku, ceza yargılama
usulü, idarî yargılama usulü ve idare hukuku,
b) İdarî yargıda; anayasa hukuku, idare hukuku, idarî yargılama usulü,
hukuk yargılama usulü, borçlar hukuku (genel hükümler), medenî hukuk, ceza hukuku
(genel hükümler), vergi hukuku, vergi usul hukuku ve maliye-ekonomi,
konularını kapsayan alan bilgisi sorularından yapılır.
Yazılı sınavda genel yetenek ve genel kültür soruları yirmi, alan bilgisi
soruları seksen puan ağırlığa sahip olacak şekilde değerlendirmeye tâbi
tutulur. Bu değerlendirme yapılırken genel yetenek ve genel kültür konuları
ile alan bilgisi konuları kendi aralarında eşit olarak puanlanır.
Yazılı sınavda yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almak kaydıyla en yüksek
puan alandan başlamak üzere, sınav ilânında belirtilen kadro sayısının bir
katı fazlası mülâkata çağrılır. Ancak başarı oranı, ilân edilen kadronun
bir katı fazlasının altında olursa, sadece başarılı olanlar mülâkata çağrılır.
Bu şekilde çağrılan en düşük puana sahip adayla aynı puanı alanlar da mülâkata
alınır.
Mülâkat Kurulu; Adalet Bakanlığı Müsteşarı veya görevlendireceği Müsteşar Yardımcısı
başkanlığında, Teftiş Kurulu Başkanı, Ceza İşleri, Hukuk İşleri ve Personel
Genel Müdürleri ile Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulunun her sınav için
kendi üyeleri arasından belirleyeceği iki üye olmak üzere toplam yedi üyeden
oluşur.
Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulunda Yargıtay ve Danıştay mensubu birer
üye bulunması halinde bu üyeler Mülâkat Kurulunda asıl üye olarak görevlendirilir.
Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulunda Yargıtay ve Danıştay mensubu üye
sayısı birden fazla ise, Yargıtay kontenjanı için Yargıtay mensupları arasından,
Danıştay kontenjanı için Danıştay mensupları arasından; Yargıtay veya Danıştay
mensubu üyelerden birinin ya da her ikisinin bulunmaması halinde ise Yönetim
Kurulunun diğer üyeleri arasından gizli oyla seçim yapılır.
Asıl üyelerin hukukî veya fiilî sebeplerle katılamamaları halinde; Teftiş Kurulu
Başkanı, Ceza İşleri, Hukuk İşleri ve Personel Genel Müdürlerinin yerine vekâlet
edenler, Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulundan katılacak üyelerin yerine
ise, Yönetim Kurulunun kendi üyeleri arasından her biri için ayrı ayrı gizli
oyla belirleyeceği yedek üyeler Mülâkat Kuruluna katılır.
Mülâkat, ilgilinin;
a) Muhakeme gücünün,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme ve ifade yeteneğinin,
c) Genel ve fizikî görünümünün, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğunun
ve liyakatinin,
d) Yetenek ve kültürünün,
e) Çağdaş bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığının,
puan vermek suretiyle değerlendirilmesi yöntemidir.
Mülâkat, yukarıdaki bentlerde yazılı özellikler herbiri yirmişer puan üzerinden değerlendirilerek yapılır. Mülâkat Kurulunun herbir üyesi tarafından verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Başarılı sayılmak için, üyelerin yüz tam puan üzerinden verdikleri notların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması şarttır.
Mülâkat sonucu en yüksek puan alandan başlamak üzere sıraya konularak mülâkat başarı listesi hazırlanır ve bu listenin altı Mülâkat Kurulu tarafından imzalanarak Personel Genel Müdürlüğüne teslim edilir.
Yazılı yarışma sınavına katılmayanların mazeretleri kabul edilmez. Mazereti sebebiyle mülâkata katılamayanların müracaatı üzerine Mülâkat Kurulunca mazeretlerinin kabulüne karar verildiği takdirde mülâkat yeri ile günü tespit edilir ve ilgili mülâkata çağrılır. Mazeret bildirenlerin mazereti Mülâkat Kurulunca reddedilir veya kabul edilmekle birlikte verilen süre içinde mülâkata katılmazsa başarısız sayılır.
Sınava katılanların, yukarıda belirtilen yazılı yarışma sınavı notunun yüzde yetmişi ile mülâkat notunun yüzde otuzunun toplamı tespit edildikten sonra en yüksek puan alandan başlamak üzere nihai başarı listesi hazırlanır. Bu sıralamaya tâbi tutulanların nihai puanlarının eşit olması halinde, yazılı sınavda aldığı puana öncelik tanınır. Yazılı puanlarının da eşit olması halinde, kura çekilmek suretiyle sırası belirlenir ve bu konuda yapılan işlemler düzenlenecek tutanakta gösterilir.
Hukuk alanında doktora yapmış olanlar ilân edilen boş kadrolara başvurabilir. Bunlar sadece mülâkata tâbi tutulur. Bu durumda olanlar için mülâkat puanı esas alınarak ayrı bir nihai başarı listesi düzenlenir.
Yazılı yarışma sınavı ile mülâkatın sekretarya hizmetleri Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilir.
Sınav kazananlardan gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenlerin sınavları geçersiz sayılarak atamaları yapılmaz. Ataması yapılmış olsa dahi iptal edilir. Bunlar hiçbir hak talebinde bulunamazlar.
Sınavı kazananlardan ataması yapılıp da belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 62 nci maddesinde belirlenen kanunî süre içerisinde göreve başlamayanların atamaları iptal edilir. Tekrar atanmaları için başvurmaları halinde bunların atamaları yapılmaz."
MESLEKTEN ÇIKARMA ŞEKLİ DÜZENLENMİŞTİR.
MADDE 4- 2802 sayılı Kanunun 69 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 69- Meslekten çıkarma: Bir daha mesleğe alınmamak üzere göreve
son verilmesidir.
68 inci maddenin (e) bendinde yazılı hallerden dolayı hangi sınıf ve derecede
olursa olsun iki defa, diğer hallerden dolayı bir derecede iki veya derece ve
sınıf kaydı aranmaksızın üç defa yer değiştirme veya derece yükselmesinin durdurulması
cezası almış olmak veya taksirli suçlar hariç olmak üzere, altı aydan fazla
hapis veya affa uğramış olsa bile 8 inci maddenin (h) bendinde yazılı suçlardan
biri ile kesin hüküm giymek meslekten çıkarılmayı gerektirir. Ancak, verilen
cezanın 8 inci maddenin (h) bendinde yazılı suçlardan dolayı verilmemiş olması
ve cezanın ertelenmiş, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesindeki tedbirlerden
birine çevrilmiş veya yüzseksen günden fazla adlî para cezası olması halinde
meslekten çıkarma cezası yerine, yer değiştirme cezası verilir.
Birinci fıkra dışında kalan ceza mahkûmiyetlerinin ertelenmiş veya 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesindeki ceza veya tedbirlere çevrilmiş olup
olmadığına bakılmaksızın suçun niteliğine göre 64, 65, 66, 67 veya 68 inci maddelerde
sayılan disiplin cezalarından biri verilir.
Hükümlülüğü gerektiren suç, mesleğin şeref ve onurunu bozan veya mesleğe olan
genel saygı ve güveni gideren nitelikte görülürse, Kanunda daha alt derecede
bir disiplin cezası öngörülmemiş olmak kaydıyla, cezanın miktarına ve ertelenmiş
veya 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesindeki ceza veya tedbirlerden
birine çevrilmiş olup olmadığına bakılmaksızın, meslekten çıkarma cezası verilir.
Disiplin cezasının uygulanmasını gerektiren fiil suç teşkil etmezse ve hükümlülüğü
gerektirmese bile mesleğin şeref ve onurunu ve memuriyet nüfuz ve itibarını
bozacak nitelikte görüldüğü takdirde de meslekten çıkarma cezası verilir."
2006 İDARİ HAKİM ADAYLIĞI SINAVINA KATILANLAR
GEÇİCİ MADDE 1- 15/10/2006 tarihinde yapılan idarî yargı hâkim adaylığı
yazılı yarışma sınavında, bu Kanunun 9/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen
bir katı fazla kadro içinde kalanlardan mülâkatta başarısız sayılanlar,
bu Kanun hükümlerine göre yeniden mülâkata alınırlar. Bu şekilde çağrılanlar
bakımından önceden kadro ilânı şartı aranmaz. Bunlar arasından başarılı olanların
adaylığa atamaları yapılır.
Birinci fıkrada belirtilen yazılı yarışma sınavı ve 25/6/2007-6/7/2007 tarihleri
arasında yapılan mülâkat sonucuna göre atamaları yapılanların hakları saklıdır.
Bu adayların meslek öncesi eğitimleri kaldığı yerden devam eder.
MADDE 5- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.