KPSS tercihleri ve kazai rüşte dair Danıştay İDDK kararı

Uzun süredir gündem olan kazai rüşt kararıyla ilgili son kararı Danıştay İDDK verdi

Sağlık Bakanlığında yaşanan olayda, ilk yardım ve acil bakım teknisyeni olan bir aday, 2013/1 KPSS tercih işlemlerinde sağlık personeli olarak yerleşmiş, kazai rüşt kararını yerleşme sonrası ama atama öncesinde alarak Sağlık Bakanlığına vermiştir.

Bakanlık son başvuru tarihi itibariyle kazai rüşt kararı alınmadığı için atama işlemini reddetmiştir.

Açılan davada, Ankara 12. İdare Mahkemesi, kazai rüşt kararının atama sırasında temin edilmiş olmasından dolayı, idarenin atamayı yapmama işlemini iptal etmiştir.
Danıştay ise idare mahkemesi kararını bozmuş, idare mahkemesi kararında ısrar edince bu kez dosyayı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu görüşmüştür. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kazai rüşt kararının atamanın yapılacağı tarih itibariyle değil, tercih işlemlerinin son başvuru tarihi itibariyle aranması gerektiğine karar vermiştir.

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2019/3321

Karar No: 2020/819

Karar tarihi: 02.06.2020

İSTEMİN KONUSU:

Ankara 15. İdare Mahkemesinin 19/09/2019 tarih ve E:2019/1610, K:2019/1362 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

DAVA KONUSU İSTEM:

KPSS 2013/1 yerleştirme sonuçlarına göre Kilis iline ilk yardım ve acil bakım teknisyeni olarak yerleştirmesi yapılan davacının, tercih işlemlerinin son günü itibarıyla 18 yaşını tamamlamadığı ve aynı tarih itibarıyla kazai rüşt kararı da almadığından bahisle, atamasının yapılmamasına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:

Ankara 15. İdare Mahkemesinin 28/02/2014 tarih ve E:2013/1180, K:2014/173 sayılı kararıyla; davacının, ÖSYM tarafından Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı bünyesinde Kilis ili Sağlık Memuru kadrosuna 04/07/2013 tarihinde yerleştirilmesi sonrasında davalı idareye atama istemiyle başvurduğu 15/07/2013 tarihinden önce Mahkeme tarafından ergin kılındığı ve dolasıyla atamasının yapılması için başvurduğu tarih itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 40. maddesinde belirtilen yaş şartını taşıdığı anlaşılarak, 657 sayılı Kanun'daki açık düzenlemeye rağmen Yerleştirme Kılavuzunda getirilen aksi yöndeki düzenleme esas alınarak yerleştirilmiş olduğu Kilis ili İlk Yardım ve Acil Bakım Teknisyenliği kadrosuna atamasının yapılmamasında hukuka ve hakkaniyete uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.

DAİRE KARARININ ÖZETİ:

Danıştay Onikinci Dairesinin 22/11/2017 tarih ve E:2014/6477, K:2017/5846 sayılı kararıyla;

Dava konusu Yönetmelik hükümlerinin bir bütün olarak incelenmesinden; getirilen kuralların, sınav, yerleştirme ve atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi, adayların haklarının güvenceye alınması, yükümlülüklerinin önceden belirlenmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacını taşıdığının anlaşıldığı; bu amaçlar güdüldüğü için, atanılacak kadrolar için belirlenen koşulların adaylarda bulunup bulunmadığının, yapılacak atama işlemlerinin temelini teşkil eden ve atama işlemlerinden ayrı olarak değerlendirilemeyecek olan yerleştirme aşamasında ÖSYM tarafından; atama aşamasında ise, kurulacak komisyon tarafından incelenmesinin öngörüldüğü,

KPSS 2013/1 yerleştirme sonuçlarına göre Kilis iline "sağlık memuru" olarak yerleştirilen davacının, atamasının yapılması için yaptığı başvurunun, tercihlerin son günü olan 03/07/2013 tarihi itibarıyla 18 yaşını ikmal etmediği ve aynı tarih itibarıyla kazai rüşt kararı da almadığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine davanın açıldığı, bu arada davacının Silifke Sulh Hukuk Mahkemesinden 09/07/2013 tarih ve E:2013/605, K:2013/754 sayılı kazai rüşt kararını aldığının anlaşıldığı,

Bu durumda, 12/10/1995 doğum tarihli olan davacının, tercih işlemlerine son başvurunun alındığı 03/07/2013 tarihi geçirildikten sonra, 09/07/2013 tarihinde kazai rüşt kararı almış olduğu anlaşıldığından, atanmamasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, Ankara 15. İdare Mahkemesinin 28/02/2014 tarih ve E:2013/1180, K:2014/173 sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ ISRAR KARARININ ÖZETİ:

Ankara 15. İdare Mahkemesinin 19/09/2019 tarih ve E:2019/1610, K:2019/1362sayılı kararıyla, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davalı idare tarafından; KPSS 2013/1 yerleştirme sonuçlarına göre Kilis iline "sağlık memuru" olarak yerleştirilen davacının, atamasının yapılması için gerekli olan tercihin son günü itibarıyla kazai rüşt kararı almadığı, tercihlerin son günü olan 03/07/2013 tarihi geçirildikten sonra bu kararı aldığı açık olduğundan, hakkında tesis edilen işlemin usul ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİNİN DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin reddi ile ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

KPSS 2013/1 yerleştirme döneminde tercihte bulunan ve KPSS'den aldığı puana göre sağlık memuru olarak Kilis iline yerleştirilen davacının, Silifke Sulh Hukuk Mahkemesinden 09/07/2013 tarih ve E:2013/605, K:2013/754sayılı kararı ile Türk Medeni Kanunu'nun 12. maddesi uyarınca ergin kılınmasına karar verildiği, söz konusu kazai rüşt kararı ve davalı idarece istenen diğer belgelerle birlikte atamasının yapılması talebiyle idareye başvurduğu; davalı idare tarafından ise, KPSS 2013/1 Tercih Kılavuzu hükümleri uyarınca kazai rüşt kararının, tercih işlemlerinin son günü olan 03/07/2013 tarihinden sonra alındığı gerekçesiyle atamasının yapılmadığı anlaşılmaktadır.

Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, devlet memurluğuna alınacaklarda aranan genel ve özel şartları düzenleyen 48.maddesinin "genel şartlar" başlıklı (A) bendinin 2 numaralı alt bendinde, bu Kanun'un 40. maddesindeki yaş şartını taşımak gerektiği belirtilmiş; anılan maddenin göndermede bulunduğu 40. maddede ise, genel olarak 18 yaşını tamamlayanların devlet memuru olabileceği, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu'nun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla devlet memurluklarına atanabilecekleri hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 657 sayılı Kanun'un 50. maddesinde, devlet kamu hizmet ve görevlerine devlet memuru olarak atanacakların açılacak devlet memurluğu sınavlarına girmelerinin ve sınavı kazanmalarının şart olduğu, sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sınava tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve bunların tabi olacağı esasların Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenleneceği hükmüne yer verilmiştir.

Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik ile, Devlet memurluğuna atanacaklarla ilgili olarak yapılacak sınavların usul ve esasları ayrıntılı bir şekilde belirlenmiştir. Bu Yönetmeliğin davacıyı da kapsayan "B Grubu Kadrolara Atanacakların Yerleştirilmesi" başlıklı Dördüncü Bölümünde, sınav sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılacak yerleştirme işlemleri ve bu yerleştirme işlemlerine göre kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak atama işlemlerinin usul ve esasları, atama yapılacak kadroların belirlenmesi, tercihlerin alınması, yerleştirme, adayların kadrolara başvurması ve atanmaları aşamalarından oluşacak şekilde gösterilmiş, anılan bölümde yer alan 23. maddede, adayların, ÖSYM tarafından (B) grubu kadrolara; KPSS puanları, tercihleri, kadro sayıları ve koşulları göz önünde tutulmak suretiyle yerleştirileceği; 25. maddede ise, adayların, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına süresi içinde başvuracakları, kamu kurum ve kuruluşlarının, atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir sınav değerlendirme komisyonu kuracağı ve bu komisyonun, atanmak üzere bildirilen adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif edeceği belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Yukarıda aktarılan Yönetmelik hükümleri bir bütün olarak incelendiğinde; getirilen kuralların, sınav, yerleştirme ve atama işlemlerinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi, adayların haklarının güvenceye alınması, yükümlülüklerinin önceden belirlenmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarının personel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacını taşıdığı anlaşılmaktadır. Bu amaçlara hizmet etmek üzere, atanılacak kadrolar için belirlenen koşulların adaylarda bulunup bulunmadığının, yapılacak atama işlemlerinin temelini teşkil eden ve atama işlemlerinden ayrı olarak değerlendirilemeyecek olan yerleştirme aşamasında ÖSYM tarafından, atama aşamasında ise, kurulacak komisyon tarafından incelenmesi öngörülmüştür.

Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca anılan Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanan KPSS-2013/1 Tercih Kılavuzu'nun "1.Başvurma Genel Şartları" bölümünün 1. fıkrasının (b) bendinin son cümlesinde; tercih işlemlerinin son günü itibarıyla kazai rüşt kararını almış olma şartına yer verilmiştir.

Anılan Kılavuz hükmü ve bu hükme dayanılarak tesis edilen bir başka atamama işleminin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Onikinci Dairesinin E:2016/1716 sayılı esasına kayıtlı dosyada 07/03/2017 tarih ve K:2017/640 sayılı kararla Kılavuz hükmü ve buna dayalı atamama işlemi hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiş; anılan karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 29/05/2019 tarih ve E:2017/3014, K:2019/2791 sayılı kararı ile onanmıştır.

Bu durumda, 12/10/1995doğum tarihli olan davacının, tercih işlemlerine son başvurunun alındığı 03/07/2013 tarihi geçirildikten sonra 09/07/2013 tarihinde kazai rüşt kararı almış olduğu anlaşıldığından, yukarıda belirtilen ve yargı yerlerince hukuka uygun bulunan Kılavuz hükmü uyarınca tesis edilen atanmamasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;

2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Ankara 15. İdare Mahkemesinin 19/09/2019 tarih ve E:2019/1610, K:2019/1362 sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Ankara 15. İdare Mahkemesine gönderilmesine,

4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/06/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.