CHP, güçlendirilmiş parlamenter sistem raporu hazırladı

CHP Parti Meclisi (PM), 29 ana ilkeden oluşan güçlendirilmiş parlamenter sistem raporunu görüştü. Rapora son şeklini Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu verecek.

CHP PM, Genel Başkan Kılıçdaroğlu başkanlığında toplandı.

CHP'den toplantıya ilişkin "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem İçin İlkeler" başlığıyla yazılı açıklama yapıldı.

Genel Başkan Kılıçdaroğlu başkanlığında toplanan Parti Meclisi'nde Hukuk ve Seçim İşleri Genel Başkan Yardımcılığı eş güdümünde hazırlanan güçlendirilmiş parlamenter sistem raporunun görüşüldüğü belirtildi.

Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek ve İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu'nun sunum yaptığı toplantıda çok sayıda PM üyesinin rapora katkıda bulunduğu bildirildi. PM tarafından rapora son şeklini verme yetkisinin Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'na verildiği kaydedildi.

Açıklamada, CHP'nin 25-26 Temmuz 2020'de gerçekleştirilen 37. Olağan Kurultayı'nda oy birliği ile kabul edilen "İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi"nin ilk maddesinde de vurgulanan güçlendirilmiş parlamenter sistemin ana ilkelerinin benimsendiği ifade edildi.

CHP tarafından hazırlanan güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmasının 29 maddeden oluşan ana ilkeleri şunlar:

- Cumhurbaşkanı partiler üstü ve tarafsız konuma getirilecek.

- Demokrasilerin ana omurgası olan (yasama, yürütme ve yargı erkleri arasındaki ilişkiler için) kuvvetler ayrılığı ilkesi hayata geçirilecek.

- Yürütmenin/hükümetin yargı üzerindeki vesayeti kaldırılacak, bağımsız ve tarafsız yargı tesis edilecek.

- Güçlü bir demokrasi için güçlü Meclis, güçlü milletvekili yapısı sağlanacak.

- Milletin vekilini yine milletin seçmesi sağlanacak.

- Başta Anayasa olmak üzere, mevzuatımız darbe hukukundan arındırılacak.

- Siyasi Ahlak Yasası çıkarılacak, siyaset asla bir zenginleşme aracı olmayacak.

- Yurt dışı seçim çevresi oluşturulacak, yurt dışındaki vatandaşlarımızın da Meclis'te temsili sağlanacak.

- Meclisin hükümeti denetleme yolları işler ve etkili hale getirilecek. Genel görüşme, meclis araştırması, meclis soruşturması ve gensoru yolları etkin kılınacak.

- Meclis'te bir "Kesin Hesap Komisyonu" oluşturulacak ve bu komisyonun başkanlığı ana muhalefet partisine verilecek. Sayıştay gerçek işlevine kavuşacak, raporlarının tamamı Meclis'e sunulacak.

- Kamu ihale kanunu değiştirilerek tüm kamu ihalelerinin şeffaf ve kayırmacılıktan uzak yapılması sağlanacak. Adaletli bir vergi politikası için "Ulusal Vergi Konseyi" kurulacak.

- Güçlü bir stratejik planlama teşkilatı kurulacak.

- Asgari ücret vergiden muaf tutulacak.

- "Aile Destekleri Sigortası Kurumu" ile hiçbir çocuğun yatağa aç girmemesi sağlanacak. Hiçbir yurttaşımız dışlanmayacak, özellikle kadına ve çocuğa yönelik şiddet ve istismar önlenecek. Dezavantajlı gruplara pozitif ayrımcılık uygulanacak.

- Halkın da Meclis'e kanun önerisi verebilmesi sağlanacak, torba kanun uygulamasına son verilecek, kanun yapım sürecinde meslek odaları, sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin görüşleri mutlaka alınacak.

- Cumhurbaşkanının bütün işlemleri karşı-imza kuralına bağlı olacak, tek başına yapacağı işlemler sayılı olarak Anayasa'da açıkça düzenlenecek.

- Başbakan TBMM üyeleri arasından seçilecek, yürütme organının başı olarak, Meclis'ten güvenoyu alacak, Bakanlar Başbakan tarafından belirlenecek.

- Siyasi istikrarı sağlamak için hükümeti kurmak kolay, düşürmek zor olacak. Kurucu güvenoyu ve yapıcı güvensizlik oyu getirilecek, güvenoyu için olumlu oyların fazla olması yeterli olacak, güvensizlik oyunda ise üye tam sayısının salt çoğunluğu aranacak.

- Seçimde en çok oyu almış parti hükümeti kuramamışsa belli bir sürenin sonunda ikinci en çok oyu almış partiye bu görevin verilmesi güvence altına alınacak.

- Yeni bir merkez yerel dengesi kurulacak, yerel yönetimlerin gelirleri artırılacak, kayyum uygulamalarına son verilip seçimle gelenin seçimle gitmesi güvence altına alınacak.

- Eğitim politikalarının tek hedefi "Fikri Hür, İrfanı Hür, Vicdanı Hür" nesiller yetiştirmek olacak, üniversitelerimizde her türlü düşünce özgürce tartışılabilecek, üniversitelerin idari, mali ve bilimsel özerkliği sağlanacak, darbecilerin getirdiği YÖK kaldırılacak.

- Kamu yönetimi liyakat, etkililik ve saydamlık ilkelerine göre örgütlenecek. Kamuya alımlarda sözlü sınavlar kaldırılacak, istisnai durumlarda ses ve görüntü kaydı zorunlu olacak.

- Başta Merkez Bankası olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kurumların bağımsızlığı ve güvencesi sağlanacak.

- Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş ve işleyişi hukuk devleti ve bağımsız yargı temelinde yeniden düzenlenecek.

- Hakimler ve Savcılar Kurulu kaldırılacak, Adalet Yüksek Kurulu oluşturulacaktır. Kurul yargıçlar ve savcılar olmak üzere iki ayrı daire şeklinde örgütlenecek. Adalet Bakanı ve Müsteşarı (Bakan Yardımcısı) Kuruld'a yer almayacak. Kurulda avukatlar da temsil edilecek. Kurulun kararları yargı denetimine açık olacak.

- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Vekili, Yargıtay Genel Kurulu tarafından seçilecek.

- Yüksek Seçim Kurulu seçim mahkemesi olarak yeniden düzenlenecek. Bu organın kararlarına karşı Anayasa Mahkemesine başvuru yolu açılacak.

- Gelecek nesiller için "ekosistem" hakkı korunacak, "Çevre Yargısı" kurulacak.

- İddia makamı ile savunma makamı arasındaki eşitsizlikler düzeltilecek. Duruşma salonlarında savcılar ve avukatlar aynı seviyede oturacak.