Harran'ın arka bahçesindeki şehir... Şuayb

Ülkemizde tarih denildiği zaman ilk akla gelen yerlerden biri olan Şanlıurfa'nın incisi Harran'da ziyaretçilerin pek bilmediği bir şehir bulunuyor. Harran denildiğinde akla gelen konik kerpiç evler ve dünyanın ilk üniversitesinin burada oluşu birçok ziyaretçinin uğrayıp geri döndüğü noktalar olmakta. Şanlıurfa'yı ve bu toprakların Mezopotamya tarihindeki izlerini daha iyi anlayabilmek adına Şuayb Şehri'ni de görmeniz gerekmekte. Şuayb tarihi dönemdeki adıyla "Eski İnsanların Şehri" anlamına gelmekte.

Bu noktanın bugüne kadar yeteri kadar öne çıkamamış olmasında da birçok sebep mevcut. Şanlıurfa'nın uzun zaman boyunca turizm adına yeteri kadar atılım yapamamış olması bölgedeki daha gizli noktalarında ortaya çıkmasını engellemiş. Önceki dönemlerde gelen turistlerin tek odak noktası olan Balıklı Göl dışında yalnızca Harran evleri görülüp dönülmekteydi. Göbeklitepe'nin keşfi ve ziyaretçiye açılması Şanlıurfa turizmini oldukça hareketlendirmiş durumda. Komşuları Gaziantep ve Mardin'in turizm alanında arkasında kalan Şanlıurfa, bugün keşifler ve gezginlerin iştahını kabartan antik şehirleri ile bu mesafeyi kısa zamanda kapatacak gibi görünüyor.

HARRAN TURUNA ALTERNATİF ROTA

Eğer yolunuz Şanlurfa'ya düşerse ve farklı noktalar görmek istiyorsanız rotanıza Şuayp Şehrini de eklemenizi tavsiye ediyoruz. İnanç turizmi içinde önemli olan bu noktanın kültürel ve tarihsel özelliklerini bu yazımızda sizlerle paylaşmış olacağız. Eğer tam bir gün boyunca Harran turu yapmak isterseniz de sizler izin önerdiğimiz rota; Harran-Bazda Mağaraları-Şuayb Şehri-Soğmatar şeklinde olacaktır.

PEYGAMBERLERİN BULUŞMA NOKTASI ŞUAYP ŞEHRİ

Şanlıurfa için peygamberler şehri deniliyor olsa da, bunun neden olduğuna dair bilgi sahibi olan kişi oldukça az. Hz. İbrahim'in Balıklı Göl hikayesi dışında da bu bölgede oldukça fazla peygambere ait hikayeler bulunmakta. Bunlardan biri de Hz. Musa'nın Hz. Şuayip ile buluştuğu yerin burası olması. Hz. Şuayip'in tam olarak bu bölgede yaşadığı kanıtlanamasa da genel inanış bu yöndedir. Çünkü bölgede yapılan araştırmalara göre burası yalnızca Harran'da yaşayanların yazlık şehri olarak kullanılıyor olduğudur. Hz. Şuayip'in hikayesi ise şöyle;

Hz. Şuayip kızlarını hayvanlarını otlatmak için hep Soğmatar'a(yakınlarındaki bir köy) gönderiyormuş. Bu otlatma günlerinde her gün geç gelen kızları bir gün erken gelmişler. Hz. Şuayip kızlarına neden erken geldiklerini sorduğunda ise kızları, güçlü bir adamın onlara yardım ettiğini söylemiş. Hz. Şuayip de en küçük kızını o kişiyi yanına çağırması için göndermiş. Dönerken yolda fırtına çıkmış. Sonunda güçlü adam olan Hz. Musa ile Hz. Şuayip buluşmuşlar. Hz. Şuayip Hz. Musa'ya "sen benimle 7 yıl çobanlık yap bende büyük kızımı sana vereyim demiş". Hz. Musa ise yolda gelirken fırtınada küçük kızın açılan bileğini gördüğü için, onu helal kılmak için onunla evlenmek istemiş. 7 yıllık çobanlıktan sonra da Hz. Şuayip'in en küçük kızı ile evlenen Hz. Musa Mısır' geri dönmüş.

HZ. ŞUAYİP'İN MAKAMI

Hz. Şuayip rivayete göre vakti zamanında, bugün "Şuayb Şehri" ismi verilmiş olan bu köyde 3 kızıyla birlikte yaşamış. Hayatının bir kısmını burada geçirdiği rivayet edilen Hz. Şuayip, Hicaz bölgesindeki Medyen halkına gönderilmiş. Kur'an'da 11 kez adı geçen peygamber bu bölgede hileyle zengin olanların ve kervanları soyup hırsızlık yapanların doğru yola dönmesi için gönderilmiş. Hz. İbrahim soyundan geldiği bilinen Şuayip peygamber, güzel hitabeti ile tanınmış ve bölgedeki yanlışlıkların düzeltilmesi için büyük çaba sarf etmiş.

Bugünkü şehirde ise yaşadığı yer kutsal kabul edilmekte ve evi gelen ziyaretçiler için namaz kılma yeri olarak kullanılmakta. Şehrin doğu yamacından aşağı inildiğinde geniş bir avlunun içinde bulunan yaşam alanında birbirine bağlı iki mağara bulunuyor. Peygamberin evinin olduğu kısma sağ taraftaki merdivenlerden inilerek giriliyor. İçeride 3 kısma bölünen odalardan bir tanesinde de peygamberin yıkanmak amacıyla yaptığı düşünülen, yüzeydeki yağmur suyunu süzerek aşağıya getiren bir bölüm bulunmakta.

KERVANSARAY

Şuayb Şehri, bölgedeki en önemli kervan yollarından birinin üzerinde bulunmakta. Hz. Şuayip'in de dünyaya gönderilme amacının bu ticaret yollarındaki kötülükleri sona erdirmek, bölgedeki çevredeki halka hırsızlığı bırakmaları için onlara doğru yolu göstermek olduğunu düşünürsek böyle bir şehirde yaşaması muhtemel bir durum olarak karşımıza çıkıyor.

Doğu ülkeleri ile Hicaz-Mısır bölgesine uzanan ticaret yollarının ulaştığı bölgede, gelen kervanlar için büyük bir kervansaraylardan biri de bu şehirde inşa edilmiş. Bugünkü şehrin kuzey batısında yer alan kervansaray oldukça geniş bir alana kurulmuş olsa da bugün karşımıza oldukça küçük bir kısmı çıkmakta. Şehirdeki canlı ticaret hayatının ise 1500 yıl öncesinde (MS.400-M.S.500) en yoğun zamanlarında olduğu tahmin edilmekte.

KİLİSE

Şuayb şehrinin kurulduğu tepenin en üst noktasında bugün sadece bir duvarı ayakta kalmış olan bir kilise bulunmakta. İslamiyetten öncesindeki devirlerde bölgedeki halkın kullandığı bu kilise daha sonraki zamanlarda cami olarak kullanılmış olsa da şehirdeki yaşamın devam etmemesinden dolayı bu durum çok fazla devam etmemiş. Kilise kalıntılarını görmek isterseniz köyün içerisinden geçerek ulaştığınız tepenin sol üst kısmına doğru yönlenmeniz gerekmekte.

MAĞARALAR

Şuayb şehrinin özelliklerinden biri de bölgede yüzlerce mağara olması. Bu mağaraların bir kısmı asıl şehrin uzandığı tepenin içinde bir kısmı da çevredeki tepelerin yamaçlarında bulunuyor. Kayaç yapısı gereği kolay aşınabilen taşlardan oluşan tepelerin birçoğu eski dönemlerde yöre halkına ev sahipliği yapmış. Bölgede günümüzde dahi mağaraları eve dönüştürüp yaşayan kişilerde bulunuyor.

Şehrin içerisinde bulunan mağaralar ise bölgenin antik kente dönüşmesi sebebiyle sadece ziyaret edilebilmekte. Giriş çıkışları oldukça karmaşık birden fazla mağara mevcut. En çok gezilen mağaralardan biri de birçok girişi ve çıkışı bulunan adeta bir yeraltı şehri havası veren "7 Kapılı Mağara" oluyor.

ŞUAYB ŞEHRİ'NDE BUGÜN NELER VAR?

Şuayb Şehri bugün, Harran'ın 38 kilometre doğusunda antik kenti bulunan bir köy olarak hayatına devam ediyor. Bir tepenin üzerine kurulmuş olan antik şehrin çevresinde kurulan yaşam alanlarıyla nüfusu yaklaşık 500'ü geçen bir halk yaşamakta. Temel olarak iki bölgeye ayrılmış olan şehir aşağı köy ve yukarı köy olarak ayrılmakta. Şehirdeki imkanlar oldukça kısıtlı. Gün içerisinde alışveriş için gidilen Harran dışında şehirde dışarı ile iletişim oldukça az. Köyün girişinde ve çıkışında, köydeki küçük gereksinimler için ise oldukça kısıtlı imkanları olan birer bakkal bulunuyor.

Köyde konaklama yapmak için herhangi bir alternatifiniz bulunmuyor. Genel olarak misafirperver olan halk ise ziyaretçileri evlerine davet ediyorlar. Köyü gezerken yanınıza mutlaka yerel rehberlerden birileri geliyor. Yerel rehberlerimiz ise, cep harçlığı kazanmak için şehirdeki efsaneleri anlatan ve sizi gezdiren çocuklar oluyor. Sayıları ise oldukça fazla olmasına rağmen en girişken olanlar sizlere eşlik etmek için birbirleri ile yarışmaktalar.

ŞUAYB ŞEHRİNE NASIL GİDİLİR?

Harran ilçe merkezine 38 kilometre mesafede bulunan Şuayb Şehri'ne ulaşım toplu taşıma hizmeti olmaması sebebiyle yalnızca şahsi olarak sağlanmakta. Toplu taşıma ile Harran'a geldikten sonra da bu bölgeye taksi ile gelemiyosunuz çünkü Harran'da taksi bulunmuyor. Fakat bu gibi bir çözüm ararsanız yerel halk ücreti karşılığında sizi bu bölgeye götürüp getirebiliyor. Kendi aracınız ile gelmek isterseniz de köyün giriş kısmına 500 metre kalana kadar gelen, köyler arasında yakın zamanda yapılmış olan asfalt yol bulunmakta. Şahsi aracınızla da aracınız kötü yola girmeden köye ulaşabilmektesiniz.

Şuayb Şehrinin bazı merkezlere olan uzaklıkları ise şöyle;

- Şanlıurfa 100 km

- Gaziantep 250 km

- Mardin 170 km

- Diyarbakır 180 km

- Adana 460 km

- Kayseri 570 km

- Ankara 950 km

- İzmir 1350 km

- İstanbul 1380 km