Öğretmenler hafta sonları turist rehberi olarak çalışabilir mi?
Öğretmenler hafta sonları turist rehberi olarak çalışabilir mi?
Saygılarımla.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde
Bulunma Yasağı başlıklı 28 inci maddesinde "Memurlar Türk Ticaret Kanununa
göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz,
ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari
vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak
olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen
alacakları görevler hariç).
Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri ile kanunla
kurulmuş yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevleri
ve özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.
Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan
memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler."hükmü
yer almaktadır.
Ayrıca, 657 sayılı Kanunun İkinci Görev Yasağı başlıklı 87 maddesinde "Memurlara;
a) Bu Kanuna tabi kurumlarda,
b) Sermayesinin tamamı Devlet tarafından verilmek suretiyle kurulan iktisadi
kurumlar ile sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait bankalarda,
c) Özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan
banka ve kuruluşlarda,
d) Yukarıdaki bentlerde yazılı idare, kuruluş ve bankalar tarafından sermayelerinin
yarısından fazlasına katılmak suretiyle kurulan kuruluşlarla bunların aynı oranda
katılmaları ile vücut bulan kurumlarda,
ikinci görev verilemez; bu kurumlardan her ne ad ile olursa olsun para ödenemez
ve yarar sağlanamaz.
Ancak, bu Kanunun memurlara ikinci görev verilmesini öngören hükümleri ile hakem,
tasfiye memuru ve bilirkişilere takdir olunan İl Genel Meclisi ve İl Daimi Encümeni
başkanları, özel kanunlarla kurulan ve asli görevlerinin devamı niteliğinde
olmayan çeşitli kurul, komisyon, heyet ve jüri çalışmalarına, Üniversiteler,
Akademiler, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü ve özel kanunlarla
kurulan araştırma kurumları tarafından idareyle ilgili olarak yapılan inceleme
ve araştırma çalışmalarına katılanlar için özel kanunlarınca gösterilen veya
bu kanunlara dayanılarak tespit edilen ücretlerin ödenmesine ilişkin hükümler
saklıdır." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde; bir devlet memuru olan öğretmenlere
de görevlerinin yanında;
- 28 inci madde de yer alan diğer görevleri yapabileceği,
- Özel kanunlarda hükümler var ise bu hükümlerden faydalanabilecekleri
- 625 sayılı Kanun uyarınca ders vermeleri
- Ayrıca 87 madde uyarınca verilen ikinci görev görevler,
diğer kazanç getirici faaliyetler kapsamı dışında bulunmaktadır.
7/6/2005 tarih ve 5362 sayılı Esnaf Ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun
68 inci maddesinde Sicile kayıt mecburiyeti ve sicil işlemleri başlıklı
68 inci maddesinde "Bu Kanun kapsamındaki esnaf ve sanatkârlar, yanlarında
çalışanlar hariç, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren durumlarını otuz
gün içinde bağlı bulundukları sicile tescil ve Sicil Gazetesinde ilan ettirmekle
yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilenler birlik tarafından
ruhsat vermekle yetkili ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir. İlgili kurum
ve kuruluşlar, sicil kaydı yapılana kadar bunların faaliyetlerini durdurur.
3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu kapsamına alınan il ve mesleklerde faaliyette
bulunacak esnaf ve sanatkârlardan sicile kayıt sırasında meslek dalı ile ilgili
ustalık belgesi istenir.
Esnaf ve sanatkârların sicile kayıtlarında, kendilerinin vergi mükellefi ya
da vergiden muaf olduklarının belgelenmesi istenir.
Esnaf ve sanatkârların meslekî faaliyette bulunabilmeleri ve ilgili odaya kaydedilmeleri
için sicile kayıtları şarttır ve sicile her bir meslek için ayrı kayıt yapılması
gereklidir. Sicile kaydı yapılan esnaf ve sanatkârların ilgili odaya kayıt için
bilgilerinin gönderilmesi, sicil tarafından elektronik ortamda Bakanlık e-esnaf
ve sanatkâr veri tabanında gerçekleştirilir. Esnaf ve sanatkârlar kayıt beyannamelerindeki
hususlarda meydana gelen değişiklikleri en geç otuz gün içinde sicile bildirmek
zorundadırlar.
Esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı iken, daha sonraki yıllarda yıllık alış veya
satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini
aşanlar kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar
ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayda zorlanamazlar. Ancak, yıllık
alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma
hadlerinin altı katını aşanların kayıtları, sicil marifetiyle ticaret siciline
aktarılır.
Tescili gerektiren olay veya işlemlerin tamamen veya kısmen sona ermesi veya
ortadan kalkması halinde sicildeki kayıt ilgilinin talebi üzerine kısmen veya
tamamen silinir.
Sicil müdürü tarafından öldüğü belirlenen ve varisleri tespit edilemeyen esnaf
ve sanatkârların sicil kayıtlarının silinmesi ve bu hususun Sicil Gazetesinde
ilanı doğrudan ve ücretsiz olarak yapılır. Bu durumdaki işlemlerden 492 sayılı
Harçlar Kanununda belirtilen harçlar tahsil edilmez.
Sicil işlemleri, sicil müdürleri ve personeli tarafından elektronik ortamda
Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında gerçekleştirilir." hükmü yer
almaktadır.
Söz konusu hüküm uyarınca, serbest rehberlik yapabilmek için ya Esnaf Sicile kayıt yaptırılması ya da Tacir olunması gereklidir.
657 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde Devlet memurlarına sayılan istisnalar dışında gelir getirici faaliyetlere yasak getirilmiştir. Öğretmenlerin turist rehberi olarak çalışmalarına izin veren özel yasal düzenlemeye rastlanılamamıştır. Bu itibarla, öğretmenlerin serbest turist rehberi olarak çalışamayacaklarını değerlendirmekteyiz.