Özelleştirme Nedeniyle İşsiz Kalanlar Ne Yapacak?
Uzun süredir beklenen, özelleştirme nedeniyle işsiz kalan kişilerin kamu kurumlarında 657 sayılı Kanunun 4/C maddesine göre geçici işçi statüsünde istimdam edilmelerini öngören Kanun bugün yayımlandı. Ancak, yayımlanan Kanun sadece 4/C şeklinde istihdam yapılacağını belirtmektedir. Başvuruların nereye olacağı, kimlerin yerleşeceği, il tercihi olup olmayacağı ve diğer konulara ilişkin detaylar Başbakanlıkça önümüzdeki günlerde yayımlanacak Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecektir. Dolaysıyla bu durumdaki kişilerin önümüzdeki günlerde yayımlanacak Bakanlar Kurulu Kararını beklemesi gerekmektedir.
24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanunun 4971 sayılı Kanunla değişik 22 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan, "Kuruluşların, özelleştirilmeleri sonucu sermayelerindeki kamu payının % 50'nin altına düşmesi veya bunların müessese, işletme ve işletme birimlerinin; satılması veya devredilmesi halinde satış veya devre ilişkin sözleşmenin imzalanmasından, bunların küçültülmesi, faaliyetlerinin durdurulması, kapatılması veya tasfiye edilmesi sonucu istihdam yapısının değişmesi veya kuruluşların ihtiyaç fazlası personel belirlemeleri halinde bunlarla ilgili işlemlerin sonuçlanmasından itibaren onbeş gün içerisinde, bu kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi personel ile sözleşmeli personel (kapsamdışı personel dahil) diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilmek üzere İdare tarafından Devlet Personel Başkanlığına bildirilir" hükmü uyarınca bugüne kadar sadece memur, sözleşmeli personel ve kapsam dışı personelin diğer kurumlara nakli yapılmakta idi. Özelleştirilen kuruluşlarda çalışan işçiler ise 4046 sayılı Kanunun 20 ve 21 inci maddeleri uyarınca iş akitleri fesh edilmekte ve böylece mağdur duruma düşmekteydi.
Bugün yayımlanan 17.09.2004 tarih ve 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 4046 sayılı Kanuna eklenen
geçici madde ile özelleştirme nedeniyle mağdur olan işçilerin kamu kurumlarında
4/C statüsünde çalıştırılmasına imkan sağlanmıştır. Söz konusu madde şu şekildedir,
"MADDE 14. - 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici
madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 18. - Özelleştirme programındaki kuruluşlarda çalışmakta iken çalıştıkları
kuruluşun 1.1.1992 tarihinden itibaren özelleştirilmesi, kapatılması, tasfiyesi
veya diğer nedenlerle iş akitleri feshedildiği veya özelleştirilmiş bulunan
işletmelerde özelleştirme tarihinden itibaren işveren tarafından altı ay içinde
iş akitleri feshedildiği için 2004 yılında 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Kanunun
4/C maddesi hükümleri gereği kamu kurum ve kuruluşlarında geçici personel statüsünde
istihdam edilecek kişilerin bu kapsamdaki ücret ve diğer özlük hakları 31.12.2004
tarihine kadar Özelleştirme Fonunun İş Kaybı Tazminatı ödeneğinden ilgili kuruluşlara
aktarılır. Genel ve katma bütçeli kuruluşlarda istihdam edilenlerin ücret ve
diğer özlük hakları karşılığı aktarılacak tutarlar, Maliye Bakanlığı Merkez
Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılır ve bütçeye gelir kaydedilir. Yapılacak
ödemeler ise, genel ve katma bütçeli kurum bütçelerinin mevcut ya da yeni açılacak
tertiplerinden ödenir. Ödemeye ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığı tarafından
belirlenir.
Özelleştirme uygulamaları çerçevesinde % 50'den fazla kamu payı satış yoluyla özelleştirilmiş şirketlerden, bu Kanunun yayımı tarihinden önce iflas kararı alınanlarda çalışan, kamuda çalıştıkları sürelere ilişkin tazminatlarını alamayan ve bu konuda doğmuş alacaklarını iflas masalarına kaydettirmiş bulunan işçilerden, bu kararın yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde gerekli belgelerle birlikte Özelleştirme İdaresi Başkanlığına başvuruda bulunanların kamuda geçen sürelere ilişkin olarak kuruluşun özelleştirildiği tarihteki ücreti üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından tespit edilen kıdem tazminatı alacakları Özelleştirme Fonundan ödenir. İşçiler adına iflas masasına alacak kaydedilen tutarın Özelleştirme Fonunca yapılan ödemeye tekabül eden kısmı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından takip ve tahsil edilir"
Madde hükmünde açıkça görüleceği üzere, söz konusu düzenleme, mağdur olan işçilerin kamu kurumlarına 4/C olarak yerleştirilmelerine imkan vermekte; hangi kurumlara yerleştirme yapılacağı, il tercihi olup olmayacağı, ücret, başvurunun nasıl yapılacağı gibi konular ise belirsizliğini korumaktadır.
Bu konuya ilişkin olarak; Başbakanlık bünyesinde bu konu ile ilgili bir çalışma yapıldığı ve yerleştirmenin usul ve esaslarını düzenleyen bir Yönetmelik hazırlandığı yönündedir.
Bundan dolayı, Kanundan yararlanmak isteyen site ziyaretçilerinin usul ve esasları düzenleyen mevzuatı beklemesi gerekmektedir.