Alt dereceye atanan doçent makam tazminatı alabilir mi?

Bu yazımızda, kurumlar arası geçiş veya kurum içerisinden bulunduğu göstergelerden daha alt bir dereceye atanan doçentin makam tazminatı alıp alamayacağı konusuna bilgilendirme yapacağız.

Bilindiği üzere, yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarının sınıflandırılması, aylıklarını ve ek göstergelerinin düzenlenmesi, derece yükseltilmesi ve kademe ilerlemesinin şekil ve şartları ile, sosyal haklardan yararlanma, ek ders ücreti, üniversite, idari görev ve geliştirme ödeneklerinin miktarını tespit etmek, emekli ve yabancı öğretim elemanlarının sözleşmeli olarak çalıştırılma usul ve esasları 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda düzenlenmiştir.

Diğer kamu kurumlarında veya üniversitelerde görev yapmakta iken bulunduğu derece/kademeden daha alt bir dereceye atanan öğretim elemanlarının aylıklarının tespiti ilgili Kanunun "Öğretim Elemanlarının Görev Aylıkları" başlıklı 4 üncü maddesinde "Öğretim elemanlarının bu Kanunun 3 üncü maddesine göre tespit edilen görev aylıkları kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık ödemelerine esas tutulur ve bu Kanun kapsamından çıkmaları halinde dikkate alınmaz. Öğretim üyelerinden 3 üncü maddenin (A) bendinde gösterilen kadrolara atandıkları tarihte kazanılmış hak aylık dereceleri; unvanları için öngörülen giriş derecelerinin üzerinde olanlar ile, bu kadrolara derece yükselmesi suretiyle ulaşanlar hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 161 inci maddesi uygulanır ve kazanılmış hak aylıkları başlangıç derecelerinin ileri kademelerine gelenlerin aylıkları, bu kademeler üzerinden ödenir. Bunların başarılı geçen hizmet süreleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir." şeklinde düzenlenmiştir.

İlgili Kanun hükmünün atıf yaptığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 161 inci maddesinin B fıkrasında ise; "A) Bulunduğu dereceden yukarı derecelere atanan memur;

a) 68 nci maddenin (B) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yeni girdiği derecenin ilk kademe göstergesine,

b) Yeni girdiği derecenin ilk kademe göstergesi evvelce iktisap ettiği göstergeden düşük ise, iktisap ettiği göstergeye eşit olan kademenin göstergesine,

Tekabül eden aylığı alır.

Alt derecede eşit göstergeli kademede geçirilen süre dikkate alınır.

B) Kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, KAZANILMIŞ HAK AYLIK DERECELERİ SAKLI KALMAK KAYDIYLA,

a) Atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe göstergesine,

b) Atandığı derecede eşit gösterge yok ise, eski göstergesine en yakın kademenin göstergesine,

Tekabül eden aylığı alır." hükmü bulunmaktadır.

Öte yandan, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa dair uygulamada doğabilecek tereddütleri gidermek amacıyla yayımlanan "Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu Genel Tebliği"nin (Seri No:6) "B-ÖĞRETİM ÜYELERİNİN GÖREV AYLIKLARININ TESBİTİ" başlıklı bölümde; "1-Kazanılmış hak aylık derecesinin altındaki bir kadroya atanan öğretim üyeleri Doçent veya yardımcı doçent olarak bu unvanlı kadrolara atandıkları sırada kazanılmış hak aylıkları daha üst derecelerde bulunanların görev aylıkları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 161 inci maddesinin (B) bendi hükmü uygulanarak belirlenecektir. Bunların kazanılmış hak aylık derecelerinde unvanlarına ait boş bir kadro bulunmaması halinde, 2914 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde yer alan "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde... 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır" ifadesi dolayısıyla 657 sayılı Yasanın 76 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak süre kaydı aranmaksızın bu kadrolara atanmaları mümkün olacaktır. Kazanılmış hak aylık derecelerinin altındaki kadrolara atananların aylıkları, atandıkları kadro derece ve kademesi üzerinden ödenmekle birlikte, gerek 2914 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde, gerekse 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 13.11.1981 tarihli ve 2559 sayılı Kanun ile değişik 15'inci maddesinin (h) fıkrasında öngörüldüğü üzere, başarılı geçen hizmet süreleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilecektir. Aynı şekilde ilgililerin emekli keseneğine esas aylıkları da, kesenek ödedikleri derecenin son kademesine kadar ilerleyecektir.

ÖRNEK : Kazanılmış hak aylığı 3 üncü derecenin 2 nci kademesinde (965 göstergede) olup 5'inci dereceden yardımcı doçentlik kadrosuna atanan bir öğretim elemanının aylığı 657 sayılı Kanunun 161/B maddesine göre 5 inci derecenin 8 inci kademesi (965 gösterge) üzerinden ödenecek ve kazanılmış hak aylığı ile emekli keseneğine esas aylığı 3'üncü derecenin son kademesine kadar ilerleyecektir. Bu öğretim elemanına 3 üncü dereceden aynı unvanlı bir kadro tahsis edildiği taktirde, doğrudan bu dereceye atanabilmektedir." açıklaması yer almaktadır.

Bir örnekle yeniden somutlaştırmak gerekirse;

Emekli müktesebi, kazanılmış hak aylığı ve ödemeye esas aylığı 1/4 olan doktor öğretim üyesi doçentlik unvanı alıp 2 nci derece doçent kadrosuna atanması halinde emekli müktesebi ve kazanılmış hak aylığı 1/4 olarak sabit kalacak; ödemeye esas aylığı ise kadro derecesi 2 olması bakımından 2/6 olarak tespit edilecektir.

Bu durumda olan kişilerin kazanılmış hak aylıkları sabit kaldığından, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa ekli Makam Tazminatı Cetveli çerçevesinde 2000 tazminat göstergesi üzerinden makam tazminatı almasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Son olarak, bulunduğu kazanılmış hak aylığından daha alt derecede bir kadroya atamaları yapılan öğretim elemanlarının üniversitede şayet boş kadro bulunması halinde kadro derece değişikliğini görev yaptıkları yükseköğretim kurumlarından talep etmeleri faydalı olacaktır!