Kamu Görevlileri Etik Kurulu: Bahşiş rüşvetin yolunu açar

Meltem ÖZGENÇ/ANKARA

Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı Bilal Eryılmaz, memurların aldığı paralarla ilgili olarak "Rüşvet değil bahşiş" değerlendirmesi yapılmasını eleştirirken, "Bahşiş, rüşvetin yolunu açar" uyarısında bulundu.

Bahşişin, belirledikleri etik kurallar içinde, "Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı" ilkesinin ihlali anlamına geleceğini ifade eden Eryılmaz, şunları söyledi: "Bahşiş olayı Tanzimat'ta ortaya çıktı. Devlet memurları daha önce belge başına para alıyorlardı. Ancak daha sonra maaşa bağlandılar. Maaşların aksamasının ardından memurlar geçinebilmek için bahşiş yoluna başvurdular. Tabii günümüzde maaş konusu gayet düzenli işliyor. Bu nedenle bahşişin söz konusu bile olmaması gerekir. Bu tür konuları ortadan kaldırarak vatandaşın kamu kurumlarına saygısını da artırmak gerekiyor."

Bahşiş TCK'da suç

YENİ TCK'nın mimarlarından Prof. Dr. Adem Sözüer'in verdiği bilgiye göre, kamu görevlisinin, yaptığı işin karşılığında vatandaştan para alması iki suçu oluşturuyor. Memur, eğer vatandaşa, "Para vermezsen işini yapmam" derse bu, bir zorlama olduğundan TCK'nın 250. maddesinde düzenlenen "irtikap" suçu oluşuyor. Bu madde şöyle:

Madde 250 - (1) Görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi icbar eden kamu görevlisi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA: (2) Görevinin sağladığı güveni kötüye kullanmak suretiyle gerçekleştirdiği hileli davranışlarla, kendisine veya başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi ikna eden kamu görevlisi, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3) İkinci fıkrada tanımlanan suçun kişinin hatasından yararlanarak işlenmiş olması hálinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Memur, bir zorlama olmadan vatandaştan para alırsa bu da "Görevi kötüye kullanma" suçunu oluşturur.