Devlet memurlarının emekli aylıkları nasıl ödenmektedir?
Emekli olan memur, neden ilk aylığını 15 günlük alır? 15 Temmuz'da aylığını alıp ilişiğini kesen memur, aldığı maaşı iade eder mi? Devlet memurlarının emekli aylıkları peşin ödenmektedir. Emekli veya ölüm halinde ödenen aylıklar geri alınmaz.
Soru: Merhaba. Kolaylıklar dilerim. Ben Şubat 15 de maaşımı aldım ve emekliye ayrıldım. E devlette Nisan ayında ilk maaşımı alacağım belirtilmiş. Bu durumda ben kaç günlük fark alırım. Cevap verirseniz sevinirim
Detaylar:
Devlet memurlarının görev aylıkları her ayın başında peşin ödenmektedir. Yani her ayın 15'inde peşin ödenir ve bu aylıklar bir sonraki ayın 14'üne kadar olan sure için ödenir.
Görev aylıkları peşin ödenen memurun ödendiği o ay emeklilik hizmet süresine eklenmiş olur. Ve emeklilikte de memura peşin olarak emekli aylık ödemesi yapılır. Yani bir memur emekli olduğunda emekli olduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık ödenmeye başlar ve bir sonraki ayın sonuna kadar devam eder.
Ancak, ödeme günü çalışan memur gibi her ayın 15'inde olmaz, emekli aylık ödemeleri her ayın 1'inde başlar.
Sadece ilk emeklilik işlemlerinde memura emekliliği takip eden ayın 15' inden o ayın sonuna kadar 15 günlük bir emekli aylık ödemesi yapılır ve daha sonraki ayın 1'inden o ayın sonuna kadar olan sure için 1 aylık emekli aylığı ödemesi yapılır.
Bugün için emeklilere 5510 sayılı Kanun Madde 55 hükmü uygulanır ve 1 er aylık ödeme yapılır, ancak 2008 yılı Ekim ayından önce emeklilerden 3 aylık peşin olarak emekli aylık ödemeleri devam eder, ANCAK bunlardan 1 ay ödemeyi tercih edenlere 1 aylık ödeme yapılır, daha sonra bu tercihten vazgeçme olmaz.
Örnek olarak;
15 Şubat 2022 aylığını alıp emekli olan Devlet memurunun hizmet süresi 14 Mart 2022 yılına kadar olur ve emekli Devlet memurunun ilk aylığı 15 Mart 2022 tarihinden geçerli olarak ödenir.
Emeklilik durumuna düştüğü için aylıklar her ayın 1'inden geçerli olarak ödenmesi sistemi olduğundan, 15 Mart ile 1 Nisan arası 15 günlük bir emekli aylığı ödenir, sonra 1 Nisan - 1 Mayıs arası 1 aylığını peşin olarak alır ve bu işlem bu şekilde devam eder.
Özetle; 657 sayılı Kanun Madde 164 hükmü gereği memurların aylıkları peşin ve "her ay başında" ödenmektedir. Bugün için memurlar hakkında uygulanan aybaşı her ayın 15'i olmaktadır. Maaşın peşin ödenmesi de, memurun çalışacağı döneme dair maaşı önceden alması anlamına gelmektedir.
Emekli aylıklarının ödenmesi ise 1 Ekim 2008 öncesi emekli olanlar hakkında 5434 sayılı Kanun Madde 122 hükmü uygulanmakta ve bu hüküm gereği yine bağlanan aylıklar her ayın başında 3'er aylık olarak peşin ödenmektedir. Bugün için 3 aylık maaş alanlar isterlerse 1 aylık alabilmektedirler.
1 Ekim 2008 sonrası emekli olanlar, yani 5434'e tabi olanlar dahil emekli aylıkları 5510 sayılı Kanun Madde 55 hükmü gereği, yine her ay peşin olarak, ancak 1'er aylık olarak ödenir.
Sonuçta, emekli aylıkları, 2008 Ekim ayı öncesine kadar 3 aylık peşin, 1 Ekim 2008 sonrası ise 1 er aylık peşin ödeme yapılmaktadır. Farklılık ise "aybaşı" kavramından kaynaklanmaktadır. Memurlar için ayın başı kavramı ayın 15'i olarak değiştirilmesine rağmen, emekli aylığı ödemesinde bu yönde bir değişiklik yapılmamıştır. Bu nedenle de örneğin 22 Şubat' da emekli olan memurun hizmet süresi 14 Mart'a kadar devam eder. Emekli olan memura 15 Mart itibariyle maaş bağlanır. Emekli aylığı ilk etapta 15 Şubat ila 1 Mart arası olarak, peşin ödenir. Sonrasında ise ayın birinden birine peşin olarak emekli aylığı ödemesi devam eder.
15 Şubat' da aylığını alıp ilişiğini kesen memur, aldığı maaşı iade eder mi?
657 sayılı Kanun Madde 164 hükmünde, memurlara ödenen görev aylıklarının emekli olması veya görevde iken vefat edilmesi durumlarında geri alınmayacağı belirtilmiştir.
Sonuç bağlamında değerlendirmemiz;
Görevde olan Devlet memurları aylıklarını 15'inden takip eden ayın 14'üne kadar olan süre için peşin olarak alıyor, ancak emekli memurlar ise ilk etapta 15 günlük, takip eden ayın 1'inden itibaren de 1 aylık emekli maaşını peşin olarak almaktadırlar.
Bu şekilde işlem emekli ikramiyesi ödemelerinde uygulanmaz:
Ancak, bu durum sadece emekli aylıkları ile ilgili bir işlem olup, emekli ikramiyelerinin ödenmesinde ise belirli bir süre beklenme durumu olmaz. Emekli aylık bağlanması işlemi bittiğinde ve SGK tarafından emekli ikramiyesi ödenmesi için Bankaya gönderildiğinde, kişiler süre beklemeden emekli ikramiyelerini alabilmektedirler.
Konu hakkındaki ilgili maddeler;
5434 sayılı Kanun Madde 122 hükmü (Bu hüküm sadece 2008 yılı Ekim ayından önce emekli olanlara ödenen emekli aylıklarının ödeme günleri açısından uygulanmaktadır. 2008 sonrası emekli olanlar hakkında 5510 sayılı Kanun hükmü uygulanmaktadır);
"Bağlanan aylıklar her ayın başında peşin ödenir.
Ödeme zamanı henüz gelmeyen aylıkları müteakip aylıklara mahsuben avans olarak ödetmeye, aylıkların ödeme tarihlerini ve iki veya üç aylık olarak ödenmesini belirlemeye Maliye ve Gümrük Bakanı yetkilidir.
Avans veya peşin olarak ödenen aylıklar ölüm halinde geri alınmaz.
İkinci fıkradaki yetkinin kullanılmasından dolayı ilgililerin mağduriyetlerine neden olunmaması için gerekli düzenlemeleri yapmaya Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir."
5510 sayılı Kanun Madde 55 hükmü;
".Sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanan gelir veya aylıklar, her ay peşin olarak ödenir. Gelir ve aylıkların ödeme dönemleri, ödeme tarihleri, ödeme şekli ve ödeme merkezleri Kurumca belirlenir..."
657 sayılı Kanun Madde 164 hükmü;
"Aylığın ödeme zamanı ve Esasları :
Memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmaz.
Sözleşmeli personelin ücretleri sözleşme şartlarına göre; geçici personelin gündelikleri gün hesabıyla hafta veya ay sonlarında ödenir.
Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre almakta bulunan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri (sözleşmeli statüdeki personel dahil) ile kamu ve özel kesimde iş kanunlarına göre istihdam edilen işçilere çeşitli adlar altında yapılan nakdi ve ayni nitelikteki tüm ödemelerin hesaplanma kolaylığını ve basitliğini sağlamak amacıyla, bordro düzenlemesine, tahakkuk ve ödeme işlem ve sürelerine ilişkin esas ve usulleri tesbit etmeye, aydan daha kısa ya da daha uzun sürelerde yapılan ödemelerin aylık dönemler itibariyle tahakkuk ettirilmesi ve ödenmesine karar vermeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.
Üçüncü fıkra kapsamına giren personelin her türlü özlük haklarının ve tahakkuk işlemlerinin belli merkezlerden yapılabilmesi ve ödemelerin bankacılık sistemi aracılığı ile gerçekleştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir."