Emeklilik talebi kabul edilmeyen memur ne yapabilir?

Soru : Merhaba, 36 yıllık memuriyetim sonrasında 18 Ocak 2023 tarihinde sağlık sebepleri (4 adet stent takıldı ) ile emekli olmaya karar verdim ve dilekçemi usule uygun olarak idareme verdim. (1967 doğumluyum ) .Ancak Bakanlık emeklilik dilekçemi işleme koymamakta, sürüncemeye almaktadır.<

Bu durumda yapabileceklerim nelerdir?

a) ben doğrudan SGK ya dilekçe verebilir miyim?

b) Şu an 30 günlük yıllık izindeyim Yıllık iznim bittiğinde ( 17 Şubat 2023 ) işyerime gitmezsem ne olur?

Detaylar/Değerlendirmeler:

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde 60 hükmü: "A. Sosyal güvenlik hakkı

Madde 60 - Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir.

Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar."

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 19 hükmü:

"Devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emeklilik hakları vardır."
Madde 187 hükmü:

"Devlet memurlarının emeklilik ve malüllük hallerinde kendilerinin, ölümleri halinde dul ve yetimlerinin sahip bulundukları haklar emeklilik kanunlariyle düzenlenir."

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununda yer alan istekle ve açıkta iken emeklilikle ilgili hükümler:

Madde 39 hükmü: "Emekli aylığı aşağıdaki hallerde bağlanır:
.
b) 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine,
.
ç) 87 nci maddenin (a, b, c, d, e, g, h, i, j ve m) fıkralarında gösterilenlerden 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine, ." Geçici Madde 205 hükmü: "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;

Kadın iştirakçilerden 20, erkek iştirakçilerden 25 fiili hizmet yılını dolduranların istekleri üzerine emekli aylığı bağlanır."

Devlet memurlarının emekliye sevk onayları ile ilgili maddesi:

5510 sayılı Kanun Madde 48 hükmü:

"4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların yaşlılık, malüllük veya vazife malüllüğü işlemleri;
.
b) İstek üzerine veya yaş haddi, malüllük veya vazife malüllüğü hallerinde kamu idaresinin en yüksek amirinin, . onayı ile tekemmül eder.

Özel kanun hükümleri hariç olmak üzere yetkili makamın emekliye sevk onayı, talep tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atananların görevleriyle ilişiklerinin kesilmesi ilgili bakanın onayı ile tekemmül eder.
Özelleştirilmeleri sonucu sermayesindeki kamu payı % 50'nin altına düşen kuruluşlar ile satış veya devri yapılmış olan kuruluşlarda çalışmakta iken emekliye ayrılanlar için emekliye sevk onayı aranmaz. Birinci fıkranın (b) bendine göre emekliye ayrılmak isteyenler için her durumda, istek tarihinden itibaren bir aylık süre sonunda ilişikleri kesilmiş sayılır."

Yukarıda belirttiğimiz hükümlerin birlikte yorumu:

Devlet memurlarının emeklilik hakları kanunlarla düzenlenmektedir. Sosyal Güvenlik Hukuku içerisinde de Devlet memurlarının emeklilik hakları hem 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hem de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerinde düzenlenmiştir.
Devlet memurlarından 1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluk hizmeti olanlar hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır ve bu kanun hükümlerinin uygulanmasında da 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlardan kadın ise 20, erkek ise 25 hizmet yılını ve yaşını (EYT çıktığında yaş şartı aranmadan) tamamladıklarında hizmet olarak emeklilik şartını yerine getirmiş olurlar ve istekle emeklilik hakkını kazanırlar.

Devlet memurlarının istekle emekliliklerinin kabul görmesi için de mutlaka görev yaptıkları kamu idaresinin en yüksek amirinin onayı olması gerekmektedir.

Yukarıda belirttiğimiz Madde 48 hükmünde, emekliye sevk onayının kabul edilmesi için kamu idaresinin onay makamına süre olarak sınırlı bir yetki verilmiştir. Yine madde hükmünde, onay makamının kişilerin istekle emekliliklerini kabul etmediği takdirde, kişilerin emekliliklerini istedikleri tarihten sonra en az 1 ay süre ile yine görevini yapmaları gerektiği, bu bir ay sonunda onay beklenmeksizin görevlerinden ayrılabileceklerini belirtmiştir.

Dolayısıyla, istekle emeklilikleri kabul edilmeyenlerin istek tarihinden 1 ay sonra görevlerinden ayrıldıklarında görev yaptıkları kurumlarından ilişiklerinin kesilerek emeklilik işlemlerinin yapılması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Emekliliği kabul edilmeyen istifa ettikten sonra emeklilik talebinde bulunabilir mi?

Emekliliği kabul edilmeyenler için diğer bir tercih görevlerinden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri çerçevesinde istifa talebinde bulunabilir.
Bu durumda istifa ettikten sonra da Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak müracaatla emeklilik talebinde bulunabilir.

Memurluktan istifa etme konularıyla ilgili 657 sayılı Kanun hükümleri:

Madde 94 - Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.

Çekilmek istiyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.

Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi değildirler.

Madde 95 - Çekilen Devlet memurlarından devir ve teslim ile yükümlü olanlar, bu işlemlerin sonuna kadar görevlerini bırakamazlar. Hizmet icaplarına göre devir ve teslim işlemleri için gerekli süreler, yönetmelikte belirtilir.

Bu hükümlerin yorumu:

Memur, istifa etmek isteyip de bu istifası kabul görmezse yine 1 ay sonra üstüne haber vermek şartıyla görevini bırakabilmektedir.

Açıklamalarımız bağlamında durumunuzu değerlendirmemiz:

İstekle emeklilik talebinde bulunduğunuz ve bu talebiniz kabul edilmediğini belirtmektesiniz. Bu durumda şayet emeklilik talep tarihinizden itibaren 1 ay içerisinde kabul edilmemesi halinde bu bir aylık süre sonunda görevinizden ayrılabileceğinizi ve emeklilik işlemlerinizin yapılması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Emeklilik talebinizin kabul edilmemesi halinde SGK na dilekçe verme hususundaki değerlendirmemiz ise şöyle olacaktır. Emeklilik talepleri görev yapılan kurumu verilmektedir. Şayet istifa etme durumu olursa istifa sonrası SGK na dilekçe verilmesi gerekir.
657 sayılı Kanun Madde 94 hükmünde yer aldığı üzere, yıllık izin sonunda görevinize başlamamanız ve bu sürenin de kesintisiz 10 gün sürmesi halinde memurluktan çekilmiş sayılırsınız.
Değerlendirmelerimiz bu şekildedir. Yine de tavsiyemiz bu konularla ilgili bir harekete geçmeden önce görev yaptığınız Kurumun ilgili birimiyle görüşmenizde fayda olacağını değerlendirmekteyiz.