Vergi denetimine tek çatı ayrımcılık içeriyor

IMF'nin gözden geçirmeleri tamamlamak için şart koştuğu vergi denetiminde tek çatı daha kurulmadan çatırdıyor. Vergi denetim birimleri arasında yıllardır süren çekişmeyi sona erdirmek ve koordinasyonu sağlamak için maliye müfettişleri, hesap uzmanları ve gelirler kontrolörleri tek çatı altında birleşecek. Ancak edinilen bilgiye göre Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan tasarıda hesap uzmanları ile maliye müfettişlerinin kurulacak yeni kurula direk geçiş yapabilecekken gelirler kontrolörlerinin sınavla kurula alınması şartı getirildi. Kontrolörler yasa Meclis'e gönderilmeden bu maddenin kaldırılmasını isterken, il bazında çalışan ve denetim yapan vergi denetmenlerinin ise Kurul'a alınmak istenmediği belirtiliyor. Vergi denetmenlerinin bölge müdürlükleri şeklinde örgütlenecek.

Halen vergi denetimini maliye müfettişleri, hesap uzmanları, gelirler kontrolörleri ve vergi denetmenleri gerçekleştiriyor. Maliye müfettişleri ile hesap uzmanları doğrudan Maliye Bakanı'na bağlı. Gelirler kontrolörleri ise 2004 yılında Gelir İdaresi Başkanlığı oluşturulurken başkanlık çatısına alındı. Vergi denetmenleri de Gelir İdaresi Başkanlığı'na bağlı. IMF, kayıtdışı ekonomi ile daha etkin mücadele edilebilmesi için bu üç grubun tek çatı altında toplanmasını istiyor. 19'ncu stand by'ı sona erdirecek gözden geçirmelerin tamamlanabilmesi için şartlardan biri bu. Bunun için Maliye Bakanı'na bağlı "Vergi Denetim Kurulu" oluşturulacak. Maliye Teftiş Kurulu ile Hesap Uzmanları Kurulu ortadan kalkacak. Hem maliye müfettişleri hem de hesap uzmanları otomatik olarak Vergi Denetim Kurulu'na geçecek ve "vergi denetçisi" olacak.

Üçlü kararname şartı

Ancak gelirler kontrolörlerinin Kurul'a sınavla girmesinin tasarıda yer aldığı belirtiliyor. Bu nedenle de "daha tek çatı başlamadan çatırdıyor" yorumları yapılıyor. Hesap uzmanı ile maliye müfettişlerinin 3'lü kararname (cumhurbaşkanı, başbakan, maliye bakanının ortak imzası) ile atandığı, gelirler kontrolörlerinin ise sadece bakan onayı ile atandığı ve "sınav" formülünün bunun için getirildiği belirtildi. Ancak kontrolörler 3 aylık eğitim ve arkasından "sözlü" sınav yapılarak yeni oluşturulacak kurula girme prosedürüne karşı çıkıyor. Kontrolörler, kendilerinin de hesap uzmanları ve maliye müfettişleri ile aynı konumda olduğunu, yeterlilik sınavlarından geçtiklerini, sözlü sınavın ise "izafi" olacağını belirterek, sınava bile girmeyebileceklerini belirtiyor.

Maliye Teftiş Kurulu'nda 127, hesap uzmanların kurulunda 300 kişi bulunuyor. Gelirler kontrolörü sayısı 316. Bu durumda merkezi denetim elemanı sayısı 743'e çıkıyor. Taşrada ise vergi dairesi başkanlıklarında 2 bin 779 vergi denetmeni var.

YENİ KURULUN BAŞKANI KİM OLACAK

Oluşturulacak tek çatı kuruluna kimin başkan olacağı da kulislerde yoğun bir şekilde tartışılıyor. Maliye Teftiş Kurulu'nun başkanı Cemal Boyalı Devlet Denetleme Kurulu Başkanı oldu. Şu anda Maliye Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Mali Suçları Araştırma Kurulu eski Başkanı Genç Osman Yaraşlı bu Kurula vekaleten başkanlık ediyor. Yaraşlı, maliye müfettişi kökenli. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı ise Mahmut Vural. Ancak yeni kurulun başkanlığına Maliye Bakanlığı'nda müsteşar yardımcısı olanlardan birisinin getirileceği söyleniyor. Bu konuda şans verilen isim ise Mehmet Şirin. Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı'nın ise daha güçlenmesi için daire başkanlığı sayısının artırılacağı, başkan yardımcılıklarının azaltılabileceği belirtildi. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı'nın statüsünün yükseltilerek başkanın müsteşar düzeyine çıkarılacağı ifade ediliyor.