Bir metrelik pusula yine kriz çıkaracak!

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) 36 partinin 31 Mart'taki yerel seçilme katılma yeterliliği bulunduğunu açıkladı. 14 Mayıs seçimlerinde de 36 partinin seçime girme yeterliliği olduğu tespit edilmiş, ancak ittifaklar nedeniyle pusulada 24 siyasi partinin amblemi yer almıştı. Yerel seçimlere girme yeterliliği olan 36 partinin tamamının yer alması durumunda, pusulanın uzunluğu bir metreyi geçecek. 14 Mayıs'taki seçimlerde 24 siyasi partinin bulunduğu pusulanın uzunluğu 105 santimetreyi aştığı için punto küçültülerek bir metreye çekilmişti. Türkiye'de bir metrenin üzerinde pusula basacak matbaa bulunamadığı için bu yola başvurulmuştu. Yerel seçimlerde de aynı sıkıntının yaşanabileceği belirtiliyor. Pusulanın bir metreyi geçmemesi için ya daha küçük bir puntonun kullanılacağı, bu yapılamıyorsa pusula basım işleminin yurt dışında yapılabileceği ifade ediliyor.

HER İLE AYRI PUSULA

Yerel seçimler nedeniyle pusula basımı Ankara'daki tek merkezden yapılmayacak. İl seçim kurulları pusulanın basım sorumluluğunu üstlenecek. Her il seçim kurulu, kendi ilinin pusulasını bastıracak. YSK yetkilileri seçim iş birlikleri nedeniyle birçok ilde partilerin tamamının pusulada yer almayacağını, ama örneğin hem AK Parti'nin hem de MHP'nin ayrı ayrı aday çıkaracağı iller ile, yine tüm partilerin ayrı aday çıkaracağı illerde pusulanın ebatının diğer yerlere göre daha büyük olacağına dikkat çekiyor. YSK kaynakları "Genellikle, özellikle ilçelerde küçük partiler aday bile çıkaramıyor. İllerde de yine partiler arasında iş birlikleri olacağı için, pusulada 36 partinin tamamının görünmesi ihtimali yok. Bu nedenle pusulada birçok yerde en fazla 10 parti olacaktır. Diyelim ki 36 partinin tamamı aday çıkardı, bu durum bir kargaşaya yol açmaz. Seçmen 36 partinin arasından kendi partisinin amblemini bulup mührü basar" değerlendirmesini yaptı. 2019 seçimlerinde oy pusulasında 13 partinin amblemi yer almıştı. Yerel seçimler için il belediyesi, ilçe belediyesi ve belediye meclis üyelikleri için üç ayrı pusula olacak. Muhtar adayları ile birlikte seçmen, 4 ayrı pusulayı tek zarfta seçim sandığına atacak. Bu nedenle, zarflarının boyutunun genel seçimlerdeki zarflardan daha büyük olacağı belirtildi.

GEÇERSİZ OYLAR ARTIYOR

Yerel seçimlerde hem belediye başkanlıkları hem de belediye meclis üyelikleri için oy kullanıldığı için geçersiz oyların sayısı, genel seçimlerden daha fazla çıkıyor. 2019 yılındaki yerel seçimlerde Türkiye genelinde 2 milyona yakın geçersiz oy tespit edilmişti. 14 Mayıs 2023 milletvekili seçimlerinde geçersiz oy sayısı 1,4 milyon, Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin birinci turunda bir milyon, ikinci turda ise yaklaşık 600 bin olmuştu.

SEÇİME GİRME HAKKI OLAN PARTİLER

Adalet Birlik Partisi, Adalet Partisi, Adalet ve Kalkınma Partisi, Anadolu Birliği Partisi, Anavatan Partisi, Aydınlık Demokrasi Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Büyük Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Parti, Emek Partisi, Gelecek Partisi, Genç Parti, Güç Birliği Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Kurtuluşu Partisi, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, Hür Dava Partisi, İyi Parti, Memleket Partisi, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milli Yol Partisi, Saadet Partisi, Sol Parti, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi, Yeniden Refah Partisi, Yenilik Partisi, Yeni Türkiye Partisi ve Zafer Partisi.

1 MİLYON ADAY YARIŞACAK

Mahalli İdareler Seçimlerinde 81 il, 922 ilçe, 390 beldede belediye başkanı ve 20 binden fazla belediye meclis üyesi ile yaklaşık 50 bin muhtar belirlenecek. Bu nedenle seçimlerde yaklaşık 74 bin koltuk için 1 milyona yakın aday seçim heyecanı yaşayacak. Sadece belediye meclis üyeliği için seçime girme yeterliliği bulunan 36 partinin tamamı aday gösterse, 700-750 bin civarında meclis üyeliği adayı ortaya çıkacak. Yine 36 parti her ilde, ilçede ve beldede aday çıkarırsa, 50 binden fazla belediye başkan adayı olacak. Yerel seçimlerde 50 bin civarında da köy ve mahalle muhtarı seçilmesi gerekiyor. Bu seçimler için her köy veya mahallede 3 aday çıksa bile 150 bin muhtar adayının seçime gireceği sonucu çıkıyor. Böylece muhtar adayları ile birlikte Türkiye genelinde yerel seçimlerdeki adayların sayısının bir milyonu bulması bekleniyor.