Toplu Sözleşme İkramiyesi İptal Edildi. Şimdi Ne Olacak?
Anayasa Mahkemesinin, kamu görevlilerinin toplu sözleşme ikramiyesinden faydalanabilmesi için "yüzde 2 barajını aşan sendikalara üye olma" şartı getiren düzenlemeyi iptal etti. Yüksek Mahkeme kararın yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca tespit etmediği için iptal kararı 5 Mart 2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş ve 707 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpımı tutarındaki (538 TL) ödeme iptal edilmiş oldu.
Anayasa Mahkemesi toplu sözleşme desteği ödemesine ilişkin hükmü iptal etmediği
için üye oldukları sendikaya bakılmaksızın kamu görevlilerine 250 gösterge rakamının
aylık katsayı ile çarpımı tutarında (190 TL) toplu sözleşme desteği ödenecek.
Bu durumda Şubat ayında 538 TL olarak ödenen toplu sözleşme ikramiyesi Mart
ayında toplu sözleşme desteği adı altında 190 TL olarak ödenecek. Kamu görevlilerinin
aylık 348 TL kaybı söz konusu. 190 TL lik destek ödemesi sendika üye aidatlarının
altında bir tutar olduğu için kamu görevlilerine ekstra bir külfet yüklenmiş
durumda.
Anayasa Mahkemesinin bu kararı ilk değil, geçmişte de aynı konuda verilmiş
iptal kararı mevcut. Bu durumda yasa koyucunun iptal kararında yer alan gerekçeleri
karşılayacak şekilde yeni düzenlemeler yapmasının önünde bir engel bulunmuyor.
Ancak Karar gerekçeleri dikkate alındığında sendika üyeleri arasında ayrım yapılamayacağı,
dolayısıyla belirli sendikalara üye olanlara daha fazla ödeme yapılmasına ilişkin
yürürlüğe konulacak düzenlemelerin tekrar iptal edileceği anlaşılıyor.
Anayasanın 128. maddesine göre kamu görevlilerinin mali ve sosyal hakları kanunla veya toplu sözleşme ile belirlenebiliyor. Toplu sözleşme ikramiyesinin yasal dayanağı 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4. maddesi olsa da ödeme tutarı toplu sözleşme ile belirleniyordu. Yürürlükte bulunan 7. Dönem Toplu Sözleşmenin 22. maddesi toplu sözleşme ikramiyesinin aylık tutarını 707 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpımı olarak
belirlemiştir. 22. maddede, iptal edilen ek 4. maddeye atıf yapılarak ödeme
tutarı belirlendiği için söz konusu Toplu Sözleşme hükmünün dayanaksız kaldığını
değerlendirmekteyiz.
Diğer taraftan yürürlükteki 7. Dönem Toplu Sözleşmenin 57. maddesinde 4688
sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun çalışma hayatına
ilişkin güncel koşullar çerçevesinde gözden geçirilmesi amacıyla çalışma yapılacağı
hükme bağlanmış olup, toplu sözleşme ikramiyesine ilişkin sorunun bu kapsamda
yapılacak çalışmalarla kalıcı bir çözüme kavuşturulması uygun olacaktır.