Görevden alınan daire başkanı ve genel müdür yardımcıları hangi kadrolara atanır?
Kamu idarelerinin merkez teşkilatında orta düzey yönetici kadrolar içerisinde en büyük grubu daire başkanları ve genel müdür yardımcıları oluşturmaktadır. Görevden alınan yöneticilerin atanacakları kadroların belirlenebilmesi için 375 sayılı KHK'nin ek 35, ek 37, geçici 45 ve mülga ek 18. maddelerinin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Ek 18. maddenin bir taraftan yürürlükten kaldırılırken diğer taraftan yapılan atıflarla kalıcı hale dönüştürülmesi, onun yerine ihdas edilen maddelerde sıkça değişikliğe gidilmesi konuyu içinden çıkılması zor bir hale getirmiştir.
Kamu kurumlarının merkez teşkilatlarında iki tip daire başkanı kadrosu bulunmaktadır. Bunlardan ilki bakanlık daire başkanları ikincisi ise diğer daire başkanlarıdır. Bakanlık daire başkanları bakanlık hiyerarşisi içinde hizmet birimi olarak teşkilatlanmış, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde görevleri belirlenmiş ünvanlı daire başkanlıklarıdır. Örneğin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığında Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı bakanlık daire başkanlığına örnek olarak verilebilir. Diğer daire başkanlıkları ise genel müdürlük veya kurul başkanlıklarına bağlı daire başkanlığı olup iki daire başkanlığının özlük hakları ile atanma usulleri farklılık göstermektedir.
Genel müdür yardımcıları ile bakanlık daire başkanları 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli II sayılı cetvelde yer almakta olup, atama ve görevden alma işlemleri Cumhurbaşkanı onayı ile gerçekleştirilmektedir. Görevden alınan söz konusu yöneticilerin atanacağı kadrolar 375 sayılı KHK'nin ek 35. maddesi ile belirlenmiştir. Diğer taraftan 3 sayılı CBK'nin eki II Sayılı Cetvel Anayasa Mahkemesi Kararıyla iptal edilmiş olup, iptal kararı 1 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu tarihe kadar CBK ile yeni bir düzenleme yapılmaması halinde söz konusu kadrolara Cumhurbaşkanı tarafından atama yapılması mümkün olmayacaktır.
Atama yapılacak kadroların belirlenmesinde önemli bir diğer husus ise 24 Kasım 2023 tarihidir. Bakanlık daire başkanı ve genel müdür yardımcısı kadro ve pozisyonlarında bu tarih itibarıyla görev yapanlar ile bu tarihten sonra göreve başlayanların atanacakları kadrolar farklılık göstermektedir.
- Görevden alınan daire başkanı hangi kadroya atanır?
375 sayılı KHK'nin ek 35., ek 37., geçici 45. ve mülga ek 18. maddelerinde yer alan hükümler birlikte değerlendirildiğinde;
A) Genel müdür yardımcıları ile bakanlık daire başkanlarından görevden alınanlar;
1) Daha önce kariyer meslekler olarak bilinen 657 sayılı Kanunun 36. maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan merkez teşkilatına ait kadrolar ile mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlikleri aynı veya benzer nitelik arz eden merkez teşkilatına ait kadro veya pozisyonlarda bulunanlar daha önceki bu kadro veya pozisyonlarına,
2) a) Geçmişte merkez teşkilatına ait 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadrolarda bulunmaksızın 24 Kasım 2023 tarihi itibarıyla genel müdür yardımcısı veya bakanlık daire başkanı kadro veya pozisyonlarında görev yapanlar, bu görevlerde toplam en az üç yıl (Üç yıllık süreye ek 37. madde kapsamındaki görevlerde geçen süre de dahil edilecektir.) görev yapmaları halinde görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kurumun merkez teşkilatına ait 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadro veya pozisyonlardan kurumlarınca tespit edilmiş olan kadro veya pozisyonlara,
b) Geçmişte merkez teşkilatına ait 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadro ve pozisyonlarda bulunmaksızın 25 Kasım 2023 ve sonrasında genel müdür yardımcısı ve bakanlık daire başkanı olarak atananlar, bu kadro, pozisyon ve görevlerde toplam en az üç yıl (Üç yıllık süreye ek 37. madde kapsamındaki görevlerde geçen süre de dahil edilecektir.) görev yapmış olmaları halinde görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kuruma ait idari uzman unvanlı kadro veya pozisyonlara,
3) (1) ve (2) de belirtilen kapsama girmeyenler görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kuruma ait merkez veya taşra teşkilatındaki araştırmacı unvanlı kadro veya pozisyonlara,
Cumhurbaşkanınca veya bakanlarca ya da atamaya yetkili amirlerce atanacaktır.
B) Bakanlık daire başkanı dışında diğer daire başkanı kadro veya pozisyonlarında bulunup görevden alınan veya görevleri sona erenlerden;
1) Daha önce merkez teşkilatına ait 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadro veya pozisyonlarda bulunmuş olanlar bu kadro veya pozisyonlara,
2) a) Daha önce merkez teşkilatına ait 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadro veya pozisyonlarda bulunmaksızın 25 Kasım 2023 ve sonrasında daire başkanlığına atananlardan yönetici kadro veya pozisyonlarında toplam en az üç yıl görev yapmış olanlar idari uzman unvanlı kadro veya pozisyonlara,
b) Daha önce merkez teşkilatına ait 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadro veya pozisyonlarda bulunmaksızın 24 Kasım 2023 tarihi itibarıyla daire başkanı olarak görev yapan ve bu görevde üç yılını tamamlayanlar ilgili kurumun merkez teşkilatında 36/A-11 kapsamındaki veya bu nitelikteki kadro ve pozisyonlarına,
c) (1) ve (2)'de belirtilen kapsama girmeyenler, araştırmacı kadro veya pozisyonlarına,
atanacaktır.
Genel müdür yardımcılığı, bakanlık daire başkanlığı ve diğer daire başkanlığı görevinden alınan ve ilgili görevlere ataması yapılanlardan bir ay içinde talepte bulunanların, atamaya yetkili amirler tarafından yönetici kadro veya pozisyonları dışındaki daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara atanması gerekmektedir. Bunlardan kesintisiz en az iki yıl görev yapmış olanların mali hakları, atandıkları yeni kadro veya pozisyonlarda bulunmaları kaydıyla, iki yıl boyunca, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç önceki görevine ait ödeme unsurları esas alınarak ödenmeye devam edecektir.