Tezgaha gelene kadar fiyat 4 katına çıkıyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, açıklamasında, haziranda üreticiyle market arasında oluşan fiyat farklarına ve afetlerin etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimlere değinen Bayraktar, "Haziran ayında üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 303,98 ile kirazda görüldü. Kirazdaki fiyat farkını yüzde 291,3 ile havuç, yüzde 284 ile kuru incir, yüzde 260 ile Antep fıstığı takip etti." ifadesini kullandı.

Bayraktar, kirazın 4 kat, havucun 3,9 kat, kuru incirin 3,8 kat, Antep fıstığının 3,6 kat fazlaya satıldığına işaret ederek, üreticide 24,88 lira olan kirazın markette 100 lira 51 kuruşa, 8 buçuk lira olan havucun 33 lira 26 kuruşa, 115 lira olan kuru incirin 441 lira 64 kuruşa ve 250 lira olan Antep fıstığının 900 liraya satıldığı bildirdi.

- Fiyatı en fazla düşen ürün patates oldu

Haziranda markette 37 ürünün 23'ünde fiyat artışı, 12'sinde fiyat azalışı görüldüğünü, 2 üründe ise fiyat değişimi olmadığını ifade eden Bayraktar, şu bilgileri verdi:

"Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 65,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 51,2 ile Antep fıstığı, yüzde 44 ile çilek, yüzde 34,3 ile kuru kayısı, yüzde 29,7 ile fındık ve yüzde 24,7 ile nohut takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,2 ile patates oldu. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 16,5 ile domates, yüzde 16,1 ile yumurta, yüzde 8,1 ile maydanoz ve yüzde 7,6 ile yeşil soğan izledi."

Bayraktar, söz konusu ayda üreticide 29 ürünün 10'unda fiyat artışı, 8'inde fiyat düşüşü yaşandığını, 11 üründe ise fiyat değişimi olmadığını belirterek, "Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 44 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 26,8 ile domates, yüzde 26,2 ile patlıcan, yüzde 22,7 ile havuç, yüzde 12,6 ile yumurta ve yüzde 8,7 ile maydanoz izledi. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 100 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 63,3 ile salatalık ve yüzde 30,2 ile kırmızı mercimek izledi." ifadelerini kullandı.

- "Yüksek hava sıcaklıkları kuru soğanda yanmaya sebep oldu"

Bayraktar, limonda sezonun sonuna gelinmesiyle üreticilerin elindeki ürünün azaldığına ve fiyatların arttığına dikkati çekti.

Yüksek hava sıcaklıklarının kuru soğanda yanmaya sebep olduğunu ifade eden Bayraktar, Çukurova'da patates hasadının sonuna gelindiğini, haziranda yoğunlaşan hasatla arzdaki artışın fiyatların düşmesine neden olduğunu belirtti.

Bayraktar, haziranda bir önceki aya göre DAP gübresinin yüzde 3,8 artarken, 20.20.0 kompoze gübresinin yüzde 1,9, ÜRE gübresinin yüzde 1,6, amonyum sülfat gübresinin yüzde 1,2 ve amonyum nitrat gübresinin yüzde 0,8 arttığını bildirerek, şunları kaydetti:

"Geçen yılın haziran ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 50,8, DAP gübresi yüzde 33,9, ÜRE gübresi yüzde 32,2, amonyum nitrat gübresi yüzde 30,4 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 27,5 artış gösterdi. Haziranda mayıs ayına göre besi yemi yüzde 1,1, süt yemi yüzde 0,9, son bir yılda süt yemi yüzde 37, besi yemi ise yüzde 34,3 yükseldi. Elektrik fiyatları yıllık yüzde 19,8 artarken tarım ilacı fiyatları yüzde 58,2 artış kaydetti."

- "Afetler en fazla tarım sektörünü ve üreten çiftçilerimizi etkiliyor"

İklim değişikliğinin etkisiyle bu yıl normallerin üzerinde gerçekleşen sıcakların tarımsal üretime ve tarım arazilerine zarar verdiğini belirten Bayraktar, artan sıcaklarla orman ve tarım arazilerinde yangınların artığını hatırlattı.

Bayraktar, resmi verilere göre haziranda Türkiye'nin kırsal alanlarında toplam 1120 yangın çıktığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

"Araştırmalar ülkemizde yangınların takribi yüzde 80'inin haziran-ekim döneminde çıktığını gösteriyor. Yaşanan afetler en fazla tarım sektörünü ve üreten çiftçilerimizi etkiliyor. Bir üretim sezonu emek veren çiftçilerimiz çıkan bir yangınla mahsulünü kaybediyor. Özellikle kontrol altına alınamayan geniş alanlara sıçrayan yangınlarda ürünlerini, hayvanlarını ve tarımsal varlıklarını kaybeden üreticilerimize devlet yardımı yapılmalıdır. Aşırı sıcaklıklar sebebiyle Adana'da kavun, karpuz, domates ve biber başta olmak üzere sebzeler yandı. Aşırı sıcaklar Manisa'da üzüm bağlarında yanmalara neden oldu. Yüksek seyreden sıcaklıklar nedeniyle daha fazla sulama yapıldı. Artan sulama ücretlerinin yanı sıra sulama sayısının artması maliyetleri daha da artırdı."