Sehven atanan yedek adayın ataması iptal edilebilir mi?

Olay:
Pendik Emniyet Müdürlüğüne alınacak 85 bekçi için alım sürecine ilişkin 31 asil ve 16 yedek adayın atama işlemleri sürerken davacı 17. Yedek olarak atanmıştır. Diğer ikisi atanınca 83 olan kadro sayısı 84 olunca davacının görevine son verilmiştir.

İlk derece mahkemesi: Davacı atandığında kadro sayısı geçmemiştir.
Davacının atamasının iptal edildiği tarihte tahsis edilen kadro sayısının aşılmadığı, bu bağlamda atanıp atanmama gibi sürecin sonunda neticelenecek ihtimale dayalı durumun, kadro sayısının aşılabilecek olması gerekçelerine dayanak olamayacağı, dört ay gibi bir süre görev yapıp belli bir statüye giren davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.

Danıştay: İşlem doğrudur
85 kişilik kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne 83 adayın atamasının yapıldığı, 17. yedek sıradaki davacının da atanmasıyla 84 kişinin atanmış olduğu, davacıdan önceki 31. asil adayın sağlık işlemleri ile 16. yedek sıradaki adayın atama işlemlerinin devam ettiği, bu iki adayın da atanması halinde 85 kişilik kadronun aşılacağından bahisle davacının atama işleminin iptal edildiği, dosyada bulunan bilgi ve belgelerden de 16. yedek sıradaki adayın 03/12/2018 tarihinde, 31. asil adayın ise 05/12/2018 tarihinde atanarak göreve başladığı, bu durumda daha önce atanan 83 kişi ile birlikte atanan aday sayısının 85 olduğu ve azami kadro sayısına ulaşıldığı, 17. yedek sıradaki davacı ile birlikte 86 kişinin atanmış olduğu ve kadro sayısının aşıldığı görüldüğünden, davalı idarece davacının atama işleminin iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamıştır.

Öte yandan, atama işlemleri devam eden iki aday bulunmakta iken davalı idarece bu işlemlerin sonucu beklenmeksizin davacının sehven atanmış olmasının da davacı lehine kazanılmış hak doğurmayacağı açıktır.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2020/4671
Karar No: 2023/6085

İSTEMİN KONUSU:
. Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
İstanbul Valiliğinin. tarih ve . sayılı atama onayı ile aday çarşı mahalle bekçisi olarak Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne... yedek aday sırasından atanan davacı tarafından, asil aday hakkındaki atama onay işlemlerinin devam ettiği, bu haliyle tahsis edilen kadro sayısının aşıldığından bahisle atamasının . tarih ve. sayılı Valilik onayıyla iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının iadesine ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla; davacının, İstanbul Valiliğinin . tarih ve . sayılı atama oluru ile Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğünde göreve başladığı, 31. asil aday O.Ç' ın işlemlerinin Sağlık İşleri Daire Başkanlığı Sağlık Komisyonunda devam ettiği, 16. yedek aday O.Ö 'in ise atama işlemlerinin devam ettiği, bu haliyle kadro sayısının aşıldığından bahisle ileride telafisi güç zararların doğmaması ve hak kaybı olmaması gerekçelerine dayanılarak tesis edilen işlemle davacının atamasının iptal edildiği; somut olayda, başarı listesinin 31. sırasında bulunan ve gerekli sağlık şartlarını taşıdığı anlaşılarak 05/12/2018 tarihli olurla ataması da gerçekleştirilen asil adayın sağlık durumunun işleme haklı gerekçe alınabileceği ortada olmakla birlikte, 16. yedek sırasında bulunan adayın atama işlemlerinin sürdüğü gerekçesine bakıldığında, davacının atamasının iptal edildiği 28/11/2018 tarihinde hala 83 adayın atamasının yapılmış olduğu, 31. asil adayın ataması da bu sayıya ilave edildiğinde 84 adet kadroya atamanın gerçekleştirildiği, 16. yedek sırasında bulunan adayın atama işlemlerinin sürmesi nedeniyle artık atandığı tarihteki koşullara göre durumunun değerlendirilmesinin daha hakkaniyetli olacağı, nitekim 16. yedek sıradaki bu adayın atamasının 05(03?)/12/2018 tarihli olurla yapıldığı, bir başka ifadeyle, davacının atamasının iptal edildiği tarihte tahsis edilen kadro sayısının aşılmadığı, bu bağlamda atanıp atanmama gibi sürecin sonunda neticelenecek ihtimale dayalı durumun, kadro sayısının aşılabilecek olması gerekçelerine dayanak olamayacağı, dört ay gibi bir süre görev yapıp belli bir statüye giren davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı; öte yandan, hukuka aykırı olan işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı özlük ve parasal hakların davacıya ödenmesinin Anayasa'nın 125. maddesi gereği olduğu gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline ve davacının işlem nedeniyle mahrum kaldığı özlük ve parasal hakların, dava tarihinden önceki aylar için dava tarihinden, dava tarihinden sonraki aylar için ise ödenmeleri gereken tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
. Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararın hukuka ve mevzuata aykırı olduğu belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu belirtilerek, temyiz talebinin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK H KİMİ : .
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İçişleri Bakanlığının 20/10/2017 tarih ve 2017102015282670032 sayılı işlemi ile İstanbul İl Emniyet Müdürlüğüne 2000 çarşı ve mahalle bekçisi kadrosu tahsis edilmiş ve davacı 85 kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne başvurarak 17. yedek aday olarak başarılı olmuştur.
31. sıradaki asil adayın sağlık işlemleri ve 16. yedek sıradaki adayın atama işlemleri devam ettiğinden, bu iki aday dışındaki 83 adayın ve 17. yedek sıradaki davacının atama işlemi yapılmıştır.
Davalı idarece, 28/11/2018 tarihli işlemle atama işlemleri devam eden 31. asil adayın ve 16. yedek adayın atanması halinde 85 kişilik kadro sayısının aşılacağından bahisle davacının atama işlemi iptal edilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan ve 22/07/1966 tarih ve 12355 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun 1. maddesinde, "Bekçi Teşkilatı; bekçi adayı ve bekçiden teşekkül eder" hükmüne; 2. maddesinde, "Çarşı ve Mahalle Bekçi Teşkilatı, en büyük mülkiye amirinin emrinde, genel zabıtaya yardımcı, silahlı bir kuruluştur.", 8. maddesinde, "Çarşı ve mahalle bekçileri il ve ilçe merkezlerindeki en büyük mesleki amirinin inhası ile vali ve kaymakamlarca aday olarak atanırlar." hükmüne, 9. maddesinin birinci fıkrasında, "Adaylık süresi 2 yıldır. Bu süre içinde açılacak kursu başarı ile bitirenlerden bir hizmet yılını tamamlamış olanların valilikçe asaleten tayinleri yapılır. Kursta başarı gösteremiyenlerin ilişikleri kesilir. " hükmüne yer verilmiştir.

18/06/2020 tarih ve 31159 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasında ise; çarşı ve mahalle bekçi adaylarının, emniyet veya jandarma teşkilatlarına İçişleri Bakanlığının onayı ile "aday memur" olarak atanacakları hükme bağlanmış; üçüncü fıkrasında "Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim devrelerinin her birinde başarısız olanlarla hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin, aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların memuriyetle ilişikleri İçişleri Bakanının onayı ile kesilir." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 16. maddesinde, "14/07/1966 tarihli ve 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır." düzenlemesi yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İçişleri Bakanlığının 20/10/2017 tarih ve 2017102015282670032 sayılı işlemi ile İstanbul İl Emniyet Müdürlüğüne 2000 Çarşı ve Mahalle Bekçisi kadrosu tahsis edilmiş ve davacının, 85 kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne başvurarak 17. yedek sıradan başarılı olarak ataması yapılmış ise de; 85 kişilik kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne 83 adayın atamasının yapıldığı, 17. yedek sıradaki davacının da atanmasıyla 84 kişinin atanmış olduğu, davacıdan önceki 31. asil adayın sağlık işlemleri ile 16. yedek sıradaki adayın atama işlemlerinin devam ettiği, bu iki adayın da atanması halinde 85 kişilik kadronun aşılacağından bahisle davacının atama işleminin iptal edildiği, dosyada bulunan bilgi ve belgelerden de 16. yedek sıradaki adayın 03/12/2018 tarihinde, 31. asil adayın ise 05/12/2018 tarihinde atanarak göreve başladığı, bu durumda daha önce atanan 83 kişi ile birlikte atanan aday sayısının 85 olduğu ve azami kadro sayısına ulaşıldığı, 17. yedek sıradaki davacı ile birlikte 86 kişinin atanmış olduğu ve kadro sayısının aşıldığı görüldüğünden, davalı idarece davacının atama işleminin iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamıştır.

Öte yandan, atama işlemleri devam eden iki aday bulunmakta iken davalı idarece bu işlemlerin sonucu beklenmeksizin davacının sehven atanmış olmasının da davacı lehine kazanılmış hak doğurmayacağı açıktır.

Bu durumda davacının atamasının iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu kararda ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal hakların, dava tarihinden önceki aylar için dava tarihinden, dava tarihinden sonraki aylar için ise ödenmeleri gereken tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu .. Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/11/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.