Belediye başkanlarının ek gostergelerine ilişkin detaylar

Ekim 2008 tarihinden sonra belediye başkanı seçilen ve daha önce kamu görevi olmayanlara 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri, bu tarihten önce belediye başkanı olan veya kamu görevi ifa etmiş belediye başkanlarına ise anılan Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Ek göstergenin uygulaması ise belediye başkanının hangi kanuna tabi olduğuna göre değişmektedir.

1- Ekim 2008 Tarihinden Önce Belediye Başkanı Olanlar

İlk defa Ekim 2008 tarihinden sonra belediye başkanı seçilmiş olup bu tarih öncesinde memurluk, vekil öğretmen/imamlık, askerlik gibi kamu görevi yapmış olanlar da 5434 sayılı Kanuna tabi olmaktadır.

5434 sayılı Kanunun ek 48 inci maddesinde; ".Belediye başkanı olarak iştirakçilikleri devam edenlere, genel idare hizmetleri sınıfında görev yapan genel müdürler için belirlenen ek gösterge rakamını ve öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceyi geçmemek üzere emekli keseneklerine esas aylık dereceleri itibariyle mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı için tespit edilen ek gösterge rakamları uygulanır.

Bu fıkralara girenlerden daha önce personel kanunlarına göre aylık almış iştirakçilere uygulanacak ek göstergeler, önceki görevleri için tespit edilmiş ek göstergelerden aşağı olamaz." hükmü yer almaktadır.

7417 sayılı Kanunla değişik 657 sayılı Kanuna ekli ek gösterge cetvelinde mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı için tespit edilen ek gösterge rakamlarına aşağıda yer verilmiştir.

Tablodan da görüldüğü üzere; 5434 sayılı Kanuna tabi belediye başkanlarının faydalanabilecekleri azami ek gösterge rakamı 5400'dür. Gösterge rakamları belirlenirken belediye başkanları için büyükşehir, il, ilçe, belde ayrımı yapılmamıştır.

5434 sayılı Kanunun ek 67 nci maddesinde; "Daha önce atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. Bu Kanunun 12 nci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç, atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz." hükmüne yer verilmiş olup (n) bendinde belediye başkanları en az altı ay görev yapma şartından istisna tutulmuştur. Bu çerçevede 5434 sayılı Kanuna tabi belediye başkanları en az bir ay kesenek ödemiş olmak kaydıyla, belediye başkanları için öngörülen ek gösterge rakamlarından faydalanabileceklerdir.

2- İlk Defa Ekim 2008'den Sonra Belediye Başkanı Seçilenler

5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde; "Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin "VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı" bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları. esas alınır." denilmektedir.

Bu kapsamda 5510 sayılı Kanuna tabi büyükşehir belediye başkanlarının ek göstergesi 7000; il, ilçe ve belde belediye başkanlarının ek göstergesi mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı için öngörülen ek gösterge rakamları olarak belirlenmiştir.

3- Emekli Aylığı ve Emekli İkramiyesi

Emekli aylığının ödenmesinde ek gösterge sistemi 5434 sayılı Kanuna tabi belediye başkanları açısından daha avantajlıdır. Çünkü ek gösterge aylığının yanında 5434 sayılı Kanunun ek 70 inci maddesinde düzenlenen tazminat tutarları ek göstergelere göre belirlenmektedir. Söz konusu maddede; "Zam, tazminat ve ödenekler ile benzeri ödemeler toplamına karşılık gelmek üzere en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) brüt tutarının;

- Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olanlarda % 255'ine,

- Ek göstergesi 7800 (dahil) - 8400 (hariç) arasında olanlarda % 215'ine,

- Ek göstergesi 7000 (dahil) - 7800 (hariç) arasında olanlarda % 195'ine,

- Ek göstergesi 5400 (dahil) - 7000 (hariç) arasında olanlarda % 165'ine,

- Ek göstergesi 3600 (dahil) - 5400 (hariç) arasında olanlarda % 145'ine,

- Ek göstergesi 2800 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olanlarda % 85'ine,

- Diğerlerinde % 55'ine,

tekabül eden miktarı, emeklilik keseneğine ve kurum karşılığına tabi tutulur." denilmekte olup bu kapsamda ek gösterge arttıkça ödenecek tazminat tutarı da artacaktır.

5510 sayılı Kanuna tabi olanlar açısından ise ek gösterge artışı prime esas kazancı bir miktar artırmakta olup emekli aylığında ciddi bir artış sağlamamaktadır.

Emekli ikramiyesine bakıldığında maaş hesaplama yöntemi ve kalemlerinde tabi olunan kanun bakımından bir fark bulunmamaktadır. Emekli ikramiyesi her durumda 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenmektedir. Emekli ikramiyesinin belirlenmesinde belediye başkanları açısından tek fark büyükşehir belediye başkanlarında ortaya çıkmaktadır. 5434 sayılı Kanuna tabi büyükşehir belediye başkanlarının ek göstergesi 5400, 5510 sayılı Kanuna tabi büyükşehir belediye başkanlarının ek göstergesi ise 7000 olarak düzenlenmiştir. Yani 5510 sayılı Kanuna tabi olan büyükşehir belediye başkanları, 5434 sayılı Kanuna tabi olanlara göre ek göstergesi daha yüksek olduğundan daha yüksek emekli ikramiyesi alacaktır.