Kredi maliyetine katlanmak istemeyen şirketler cepten yiyor
Kredi maliyetlerinin yüksekliği, şirketle-ri öz kaynak kullanımına yönlendirdi. Düşük faiz or-tamında kredi başta olmak üzere dış kaynakla finans-man ihtiyacını karşıla-yan şirketler, şimdi yüzde 60'lar seviyesine çıkan kre-di maliyetleri karşısında ken-di mevduatlarını kullanmaya başladı.
Dünya Gazetesi'nden Birol Bozkurt'un haberine göre Özel bankaların kredi ver-mek için iştahlı olduğu-nu söyleyen üst düzey bir bankacı, artan kre-di maliyetlerinden dolayı şirketlerin kredi almak ye-rine kendi öz kaynaklarını ya-ni mevduatlarını bozdurduğu-nu söyledi.
Yüzde 45-50 getirili mevduatlarını kullanarak yüz-de 60 maliyetli kredi çekmek-ten vazgeçen şirketlerin sayısı-nın gün geçtikçe arttığını söyle-yen bankacılık kaynağı şunları söyledi: "Toplam mevduatın son haftalarda azalmaya başlaması-nın ana nedeni şirketlerin mev-duatlarını bozmaya başlamasın-dan kaynaklanıyor. Ayrıca tem-muz ayında vergi avantajının bitmesiyle birlikte KKM'den ge-len paranın kredi maliyetlerini yönetmek için kullanılacağını tahmin ediyoruz. Önceden şir-ketler Döviz Dönüşümlü Mev-duatlarını (DDM) TL mevduata dönüştürmekte iştahlıydı ancak son dönemde finansman ihtiya-cından dolayı bu ilgi de azaldı."
Mevduatlardaki düşüş sürüyor
Bankacılık sektöründe kredi hacmi büyümeye devam eder-ken, mevduatlarda yaşanan dü-şüş sürüyor. Bankacılık Düzen-leme ve Denetleme (BDDK) verilerine göre, 21 Haziran haf-tasında tüm zamanların en yük-sek seviyesi olan 16 trilyon 493 milyar 105 milyon TL düzeyine yükselen toplam mevduatların büyüklüğü sonraki iki haftada düşüşe geçerek geçen hafta 16 trilyon 198 milyar 904 milyon liraya kadar geriledi. Bankacı-lık sektörünün kredi hacmi ise 5 Temmuz haftasında 35 milyar 294 milyon lira artarak 13 tril-yon 838 milyar 499 milyon lira-ya yükseldi.
Mevduatlardaki düşüşü sü-rükleyen ise ticari kuruluşların mevduatlarını son iki haftada bozmaya başlaması oldu. Nakit akışını yönetmek isteyen ancak kredi maliyetlerine katlanmak istemeyen şirketler bankalar-daki özkaynak varlıkları olarak tuttukları mevduatları bozma-ya başladı. BDDK verilerine göre 21 Haziran'da 5 trilyon 477 mil-yar lira düzeyinde olan ticari kuruluşların toplam mevduatı 5 Temmuz haftasında 5 trilyon 205 milyar liraya geriledi.
"Nakit akışını yönetemeyen şirket oyun dışı kalacak"
Son dönemde açıklanan ban-kacılık verileri ile ilgili banka-cılık kaynaklarının görüşlerine başvurduk. Enflasyondaki sey-rin Merkez Bankası'nın beklen-tilerine paralel sürdüğünü be-lirten bir bankacı, şirketler için zorlukların başladığını belirte-rek şunları söyledi; "Ekonomi-nin iki yönü var; fiyat istikrarını sağlayacak enflasyonla mücade-le, diğeri şirketlerin büyümesini etkileyen daha makroekonomik göstergeler.
Şirketler fiyatla-mayı çok iyi yapmalı, fiyatlama-yı yanlış yapanlar ciddi bir nakit akış problemi ile karşı karşıya kalıp oyundan düşebilirler. Bu-nu yapanlar oyuna devam eder-ken, korkup fiyatını yüksek be-lirleyenler de çok ciddi bir nakit akış problemi ile karşılaşarak oyundan çıkacaklar. Ekonomi-de sıkışıklık başladı ve 2025 so-nuna kadar sürecek."
Mevduat hesaplarında düşüş sürdü
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 5 Temmuz ile biten haftada önceki haftaya göre 249,1 milyar lira azalarak 16 trilyon 751 milyar 447 milyon liraya geriledi. Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 1,95 düşüşle 9 trilyon 992 milyar lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 1,48 azalışla 5 trilyon 946 milyar lira oldu. Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 193 milyar dolar düzeyinde gerçekleşirken, bu tutarın 162,5 milyar doları yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında toplandı. Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatında, parite etkisinden arındırılmış veriler göz önünde bulundurulduğunda 5 Temmuz itibarıyla 1 milyar 681 milyon dolarlık azalış görüldü.