Malullüğüne istinaden başka kurumda GİH sınıfına geçen emniyet mensubu, malullük hakkını kullanabilir mi?

Soru : Egm'deki malül memur başka kuruma geçerse hakkı yanar mı? Bulundukları görevlerini yapamaz halen gelen Emniyet mensupları sınıf değişikliği ile GİH sınıfında istihdam edilebilmektedirler ve eski malullük durumlarına göre de emekli olma hakları bulunmaktadır. 5510 sayılı kanuna göre bu durumda olanlar sınıf değişikliği sonrası EGM dışında başka bir kuruma geçerlerse orada da eski malullük durumlarına istinaden bu haklarını kullanabilirler mi? Yoksa EGM sağlık şartları yönetmeliğine göre malul sayıldıklarından başka kuruma geçtiklerinde o kurumun sağlık şartları yönetmeliğine tabi olup eski malüllük haklarını kullanamazlar mı?

Detaylar/Değerlendirmeler:

Konu hakkında hem 5434 sayılı Kanunda hem de 5510 sayılı Kanunda hükümler bulunmaktadır.

5434 kapsamındakiler için 5434 sayılı Kanun Madde 44 hükmünde yer alan ibare:
"Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır.
Şu kadar ki, bunlar yazı ile istedikleri takdirde haklarında bu Kanun hükümleri uygulanmaksızın mallullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılırlar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra dahi, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasını istemek hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya maluliyetlerinin yeni vazifelerine de mani olduğuna dair 50 nci madde uyarınca yeniden rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar."

5510 kapsamındakiler için 5510 sayılı Kanun Madde 25 hükmünde yer alan ibare:
"4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların yazılı talepleri halinde, haklarında bu madde hükümleri uygulanmaksızın malüllüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılırlar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra dahi, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasını isteme hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya malüliyetlerinin yeni vazifelerine de mani olduğuna dair usülüne uygun yeniden rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar."

HÜKÜMLERİN YORUMU:
Madde hükümleri, memurların malul olması halinde, malullüklerinin başka bir görevi yapmaya engel olmamak şartıyla sınıf ve görev değişikliği yapabilecekleri belirlenmiştir.
Bu şekilde sınıf ve görev değişikliği gerçekleşmiş olanların yine malullük durumlarına istinaden aylık talebinde bulunabilmektedirler. Tek şart, şayet sınıf ve görev değişikliği sonucunda daha önceki görevinde yükümlülük süresi varsa bu yükümlülükleri tamamlanmadıkça veya malul durumlarının yeni görevlerine de engel olduğu yönünde yeni bir rapor bulunmadıkça malullük nedeniyle aylık talebinde bulunamıyorlar.

Bu uygulama genel olarak Emniyet ve TSK Personeli hakkında uygulanmaktadır. Yani Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği hükümlerine göre Emniyet Teşkilatında görev yapmalarına engel rahatsızlıkları olanlar bu görevlerinden ayrı olarak yine aynı Kurumlarında Genel İdare Hizmetleri Sınıfı içerisinde başka görevlere atamaları yapılabilmektedir.

Başka sınıflarda görev yapma kararı da Kurumlar tarafından yapılan talep sonucu sağlık kurulu raporlarının incelenmesi neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından verilmektedir.

Dolayısıyla, bu kurumların kendi mensupları hakkında uygulanan sağlık yeteneği yönetmelik hükümlerine göre malullük tespiti, yani mesleğini yapıp yapamayacağı yönünde yapılmakta olduğunu değerlendirmekteyiz.

Bu durumda, malullük hakkını kazandıkları kurumları dışında farklı bir kurumda görev yapmaları halinde gerek 5434 gerekse de 5510 sayılı Kanunda yer alan malullük hükümlerine tabi olacaklarını değerlendirmekteyiz.

Sonuçta, bulundukları görevlerini yapamaz halen gelen Emniyet mensupları sınıf değişikliği ile GİH sınıfında istihdam edilebilmektedirler ve eski malullük durumlarına göre de emekli olma hakları bulunmakta olduğunu, dolayısıyla da bu hakkı kullanma zamanında mutlaka Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yapma şartının aranması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Zira, 5434 sayılı Kanunda malullük durumu genel olarak sağlık yeteneği yönetmeliği hükümlerinden ayrı olarak,
" Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır. " hükmü kapsamında,
5510 sayılı Kanunda da malullük durumu da genel olarak sağlık yeteneği yönetmeliği hükümlerinden ayrı olarak,
"(c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60'ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malül sayılır." Hükmü kapsamında incelenmesi gerektiğini belirtebiliriz.

Açıklamalarımız bağlamında sonuç değerlendirmemiz;
- Sınıf değişikliği öncesi görevde bir yükümlülük süresi yoksa, mevcut malullük durumuna istinaden Emniyet Teşkilatında görev yaparken malulen emeklilik talebinde bulunulabileceği,
- Veya sınıf değişikliği sonrası malullük durumu yeni görevin yapılmasına engel olduğu yönünde yeni bir sağlık kurulu raporu düzenlenmesi sonucunda, bu raporun SGK Sağlık Kurulunca incelenip malul kararı vermesi halinde yine Emniyet Teşkilatında görev yaparken malulen emeklilik talebinde bulunulabileceğini,
- Dolayısıyla bu hakkın kullanılmasında da maddede yer alan hükümlere baktığımızda mutlaka aynı kurumda olma şartının aranması gerektiğini değerlendirmekteyiz. (Zira, Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliği ile diğer 657 sayılı Kanuna tabi sınıflarda görev yapanların malul sayılmaları konusunda düzenlenecek rapor içeriğinin ve de SGK Sağlık Kurulunca malullük incelemesinin tamamıyla farklı olduğunu da düşünmekteyiz)
Değerlendirmemiz bu şekildedir. Yine de tavsiyemiz konu hakkında ilgili Kurumlardan da ayrıca bilgi alınmanın herhangi bir hak kaybına yol aşmaması açısından faydalı olacağını değerlendirmekteyiz.