Araç satışlarında e-tebliğat sistemine geçilecek

Bakanlığın motorlu kara taşıtlarının ticaretinde adil, rekabetçi ve istikrarlı piyasa yapısını korumak için almış olduğu tedbirlerden sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın da e-tebligat ile ilgili düzenleme yapması bekleniliyor. Geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yapmış olduğu açıklamasında öncelikle sıfır araç alan kişilerin de e-tebligat uygulamasına dahil edileceğini belirtti. E- tebligat uygulaması ücretsiz olduğu için ekonomiye ciddi katkı sağlaması yanında hızlı ve güvenli olması yönüyle de tercih edilmektedir.

Vergi Usul Kanunun 107/A maddesine göre 2016 yılından beri yaklaşık 9,2 milyon mükellefin kullandığı e-tebligat uygulaması hali hazırda, kurumlar vergisi mükellefleri, ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar, isteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler tarafından kullanılmaktadır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurmaya veya kurulmuş olanları kullanmaya, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirmeye ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Kabahatler Kanununa göre, idari yaptırım kararları veren kurumlar, e-tebligat Sistemi aracılığı ile idari yaptırım karar tutanaklarını gönderebilmektedir. Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanlığı 8 farklı kurumla iş birliği yapmış ve 6 kurum ile de görüşmelere devam etmektedirler.

Araç Alım Satımlarında E- Tebligat Nasıl Uygulanabilir?

Araç alım satımları noterler vasıtasıyla olduğu için yapılan her satış ile ilgili olarak noterler Bakanlığa otomatik bildirim yapma yükümlülüğü yanında araç alımı yapan kişilere yönelik de bildirim yükümlülüğü getirilebilir. Ancak, ilk etapta sadece sıfır araç satışlarında uygulanacak olursa bu durumda araç bayilerine de bildirim yükümlülüğü getirilebilir.
E-tebligat sistemine geçiş internet vergi dairesi veya kişilerin bağlı oldukları vergi dairesine başvurması ile yapılabilmektedir. Bu sisteme ilk olarak araç satışı ile kaydolan kişilere Hazine ve Maliye Bakanlığından ve onun anlaşmalı olduğu kurumlardan yapılacak tebligatlarda E- Tebligat uygulanacaktır. Örneğin, motorlu taşıtlar vergisi, trafik cezaları ve diğer idari para cezası niteliğindeki bildirimler E-tebligat vasıtasıyla yapılacaktır.

E-tebligat'ın Faydaları

E-tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılmaktadır. Bilgi güvenliği ve kişisel verilerin korunması, kağıt, zaman ve emek tasarrufu, hizmet kalitesinde artış, belge içeriğinin değiştirilmesinin engellenmesi gibi birçok açıdan faydalı olan bu uygulama aynı zamanda ekonomiye de ciddi katkı sağlamaktadır. Çünkü normal posta yoluyla yapılan tebligatlarda posta masrafı yapıldığı halde e- tebligat ücretsizdir.
2016 yılından itibaren uygulanmakta olan tebligat sisteminden 9,2 milyon kişi kullanıyor. O tarihten itibaren 166,5 milyon belge elektronik ortamda tebliğ edilmiş ve yaklaşık 9 milyar TL tasarruf edilmiştir. Bakanlığın yayınlamış olduğu verilere göre 2019-2023 yılları arasındaki tebligat sayısı ve tasarruf edilen tutarlar aşağıdaki gibidir.

Temmuz ayı itibariyle trafiğe kayıtlı araç sayısı 30 milyon 261 bin 176 oldu. Temmuz ayında 957 bin 920 adet taşıtın devri yapıldı. Sadece bu kadar kişiye yapılacak bir tek posta yoluyla fiziki bildirimin maliyeti 14 milyon civarındadır. Bu hesaplamaya tüm araç türleri dahil edilmiştir.

E-Tebligat ile İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Konu: E-Tebligat sisteminden çıkış.

Kişi E-tebligat sistemine bir kere dahil olduktan sonra sadece aşağıda belirtilen durumlarda sistemden çıkılabilir.
- Tüzel kişilerde ticaret sicil kaydının silindiği (nevi değişikliği ve birleşme halleri dahil) tarih itibarıyla, elektronik tebligat adresi kapatılır.
- Gerçek kişilerde ise ilgilinin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare tarafından tespit edildiği durumlarda ölüm/karar tarihi itibarıyla ilgilinin elektronik tebligat adresi re'sen kapatılır.
- Eğer araç satışlarını da bu kapsama alınırsa, araç sahiplerinin yaş ve/veya sağlık durumunun farklılık arz etmesi sebebiyle, e- tebligatın sadece ölüm veya gaiplik ile sınırlandırılmaması, kişilerin belirli durumlarda kendi istekleri ile sistemden çıkabilmelerine olanak tanınmalıdır.

Eğer tüm araç satışları bu kapsama alınırsa, araç sahiplerinin yaş ve/veya sağlık durumunun farklılık arz etmesi sebebiyle, e-tebligattan çıkışın sadece ölüm veya gaiplik ile sınırlandırılmaması, kişilerin belirli durumlarda kendi istekleri ile sistemden çıkabilmelerine olanak tanınması düşünülebilir.
Araç satışlarında E-tebligat uygulamasının nasıl olacağını ilerleyen zamanda Bakanlığın açıklamalarından sonra daha net olarak değerlendirebileceğiz.

Prof. Dr. Neslihan Karataş Durmuş
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dekanı - Vergi Hukuku Profesörü