İç Denetçi Belediye Müfettişi olarak atanabilir mi?

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "iç denetçinin nitelikleri ve atanması" başlıklı 65'inci maddesine göre;

" İç denetçi olarak atanacakların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48'inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki şartları taşıması gerekir:

a) İlgili kamu idaresinin özelliği de dikkate alınarak İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen alanlarda en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmak.

b) Kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beş yıl veya İç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen alanlarda en az sekiz yıl çalışmış olmak.

c) Mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine sahip olmak.

d) İç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer şartları taşımak.

Kamu idarelerine iç denetçi olarak atanacaklar, İç Denetim Koordinasyon Kurulu koordinatörlüğünde, iç denetim eğitimine tabi tutulur. Eğitim programı, iç denetçi adaylarına denetim, bütçe, mali kontrol, kamu ihale mevzuatı, muhasebe, personel mevzuatı, Avrupa Birliği mevzuatı ve mesleki diğer konularda yeterli bilgi verilecek şekilde hazırlanır. Bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika verilir. İç denetçi adayları için uygulanacak eğitim programının süresi, konuları ve eğitim sonucunda yapılacak işlemler ile diğer hususlar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.

İç denetçiler, bakanlıklar ve bağlı idarelerde, üst yöneticilerin teklifi üzerine Bakan, diğer idarelerde üst yöneticiler tarafından sertifikalı adaylar arasından atanır ve aynı usulle görevden alınır. İç denetçilerin kamu idareleri itibarıyla sayıları, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir."

5018 sayılı Kanunun Geçici Madde 5'inci maddesi (Değişik: 22.12.2005-5436/9 md.) ile 31.12.2007 tarihine kadar, Geçici Madde 16'ncı maddesi (Ek: 25.04.2007-5628/5 md.) ve Geçici Madde 21'inci maddesi (Ek: 03.04.2013-6456/ 39 md.) ile 31.12.2014 tarihine kadar belli kadrolarda bulunanlar (örneğin müfettiş gibi) belli şartlarla (örneğin müfettişlikte 5 yıl görevde bulunma gibi) iç denetçi kadrolarına atanabilme imkanı getirilmiş idi.

Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliği'nin "iç denetçi kadroları" başlıklı 23'üncü maddesine göre;

" (1) Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2: Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerine 28.08.2006 tarihli ve 2006/10911 sayılı ve 06.05.2013 tarihli ve 2013/4747 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile ihdas olunan ve söz konusu Kararların eki listelerde yer alan Belediye ve Büyükşehir Belediyelerine bağlı idarelerin normuna eklenen ekli listede tahsis edildikleri mahalli idareler ile sınıfları, dereceleri ve adetleri gösterilen iç denetçi kadrolarının derece değişiklikleri (I) sayılı kütüğe uygun olarak Belediye Meclisi tarafından yapılır.

(2) 26.06.2006 tarihli ve 2006/10654 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin eki Kamu İdareleri İtibarıyla İç Denetçi Sayıları Listesinin "(IV) Mahalli İdareler" kısmında yer alan mahalli idareler için belirlenen sayıyı aşmamak kaydıyla iç denetçi kadroları meclis tarafından (I) sayılı Kütüğe uygun olarak ihdas edilir ve ihdas edilen bu kadrolar Ek-2 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerine eklenmiş sayılır.

(3) İç denetçi kadrolarının derece değişiklikleri (I) sayılı Kütüğe uygun olarak meclis tarafından yapılır."

Aynı Yönetmeliğin "müfettiş ve mali hizmetler uzmanı" başlıklı 12'nci maddesine göre;

" (1) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan norm kadro standartları cetvellerinde kendi alt gruplarında müfettiş ve mali hizmetler uzmanı öngörülen kapsama dahil kurum ve kuruluşlar bu unvanlarda personel istihdam edebilirler. Bu şekilde istihdam edilecekler, en az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi ve yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olanlar arasından yapılacak özel yarışma sınavı sonunda mesleğe müfettiş yardımcısı ya da mali hizmetler uzman yardımcısı olarak alınırlar. En az üç yıl çalışmak şartıyla açılacak yeterlik sınavına girme hakkını elde ederler. Yeterlik sınavında başarılı olanlar ilgisine göre müfettiş ya da mali hizmetler uzmanı olarak atanırlar.

(2) Bu Yönetmelik kapsamında teftiş kurulu başkanlığı ve/veya müdürlüğü bulunan mahalli idareler mevzuata uygun olarak hazırladıkları teftiş kurulu yönetmeliklerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından alınacak uygun görüşten sonra yürürlüğe koyarlar. Söz konusu yönetmelik için uygun görüş alınmadan müfettiş ve müfettiş yardımcılığı kadrolarına atama yapılamaz."

Bu mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, denetim elemanı olarak görev yapmış olanların şartları sağlaması durumunda geçiş sürecinde (31.12.2005) ve (31.12.2014) tarihine kadar iç denetçi olarak atanmaları mümkün kılınmış iken, iç denetçi iken mesleki geçmişinde müfettiş unvanına haiz çalışması olanların belediye teftiş yönetmeliklerindeki öngörülen şartları taşıması halinde belediye müfettişi olarak atanabileceği, aksi takdirde atanamayacağı değerlendirilmektedir. Bu yönde İstanbul İdare Mahkemesi'nin kararı bulunmaktadır (T:04.03.2021, E:2020/324, K:2021/374).