Asgari ücrete beklenen enflasyon kadar zam olsaydı kaç lira olurdu?
2024 yılı ortasında zam yapılmayan asgari ücret yıl boyunca 17 bin 2 TL olurken, 2025 yılında asgari ücrete yapılacak zam tartışması, yılın 4. ayında açlık sınırının altında kalmasıyla erkenden başladı.
Ekonomi Gazetesi'nden Özder Şeyda Uyanık'ın haberine göre; 2025 yılı asgari ücret zammı erken tartışılmaya başlandı. 2023 yılı sonlarında, 2024 yılı zammına yönelik başlayan asgari ücret pazarlıklarında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın "tek zam" söylemi gündeme damgasını vurmuştu. Işıkhan'ın ifade ettiği şekilde 2024 yılında asgari ücrete ikinci bir ara zam yapılmadı.
"Tek zam" alan ücretliler Nisan ayında Türk-İş'in açlık sınırının altında kaldı.
Enflasyonla mücadelenin hız kazandığı 2024 yılında, yer yer açıklamalarında, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de asgari ücret başta olmak üzere maaş artışlarının "beklenen enflasyon" üzerinden yapılması gerektiğini vurgulayan ifadeler kullanmıştı.
"Beklenen enflasyon" oranında zam, yeniden gündeme geldi
TCMB'nin 2024 yılı son Enflasyon Raporu toplantısında, Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay'ın ifade ettiği, asgari ücrete yönelik "ileriye dönük endeksleme" yani beklenen enflasyon kadar zam yapılması gündemin ana konusu oldu.
2025 yılında asgari ücret ne kadar olur?
IMF de yakın dönemde, "olmamasını umduğu" şekilde, asgari ücrete yapılacak artışın yakın geçmiş yıllardaki gibi yüksek oranlarda olmaması gerektiğini, bunun enflasyonla mücadeleye zarar vereceğini öngördüğünü açıklamıştı. Zam oranı olarak yüzde 25 telaffuz edilen açıklamanın ardından, TCMB'nin de güncellediği tahminlerinde, 2025 yılı enflasyon oranının yüzde 21 beklendiği görüldü. "İleriye dönük endeksleme"de de bu oranında baz alınacağı düşünülürse asgari ücrete yüzde 21-25 aralığında biz zam öngörülüyor.
Enflasyon tahminlerine göre asgari ücret
Merkez Bankası Enflasyon Raporu son çeyrek tahminlerinin gerçekleşmelere yaklaştığı düşünülerek bir sonraki yıla yönelik yapılan tahminler üzerinden TCMB'nin eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, önemli bir değerlendirmede bulundu.
Kara paylaşımında, "Son 3 yılda ücret artışları resmi tahminlere göre (ileriye dönük endeksleme ile) yapılmış olsaydı, TÜİK verilerine göre bile çalışanların alım gücünün yaklaşık yarısı erimiş olacaktı" dedi.
Beklentiler doğrultusunda zam olsaydı!
Ekonomim.com'un derlediği ve hesapladığı verilere göre, Enflasyon Raporu'ndaki 2006 sonrasında gelecek yıla yönelik enflasyon beklentilerine göre asgari ücrete zam yapılsaydı günümüzde asgari ücret 1.875,26 TL olurdu.
Asgari ücrette "enflasyon tahminleri" bir diğer deyişle "beklenen enflasyon" ya da dünden bu yana "ileriye dönük endeksleme" üzerinden zam gelseydi 2016 yılındaki sapmanın ardından 2024 yılında asgari ücret 2 bin 921 lira, 2019 sonrasına göre hesaplandığında da 4 bin 65 lira olacaktı.
17 bin 2 TL olan asgari ücrete yüzde 21 zam yapıldığı takdirde 20 bin 572,56 TL olacağı, yüzde 25 zam yapıldığı takdirde de 21 bin 252,65 TL olacağı hesaplanıyor.