Ağır engelli çocuğu olan memur ne zaman emekliliğe hak kazanır?

Detaylar Değerlendirmeler;

İlk defa 5510 sayılı Kanunla getirilen yeni uygulama olan ve ağır engelli çocuğu bulunan kadın memurların, bu durumun tespit edildiği tarihten sonra geçen sürelerinin dörtte biri memurun emeklilik hizmet sürelerine eklenmektedir. Böylelikle emeklilik için aranılan hizmet süresi daha önce tamamlanabilmektedir.

5434 ve 5510 kapsamında olan memurlar için uygulanan 5510 sayılı Kanun Madde 28 hükmü;
"Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir."

Hükmün yorumu;

Ağır engelli çocuğu olan kadın memurlar da diğer memurlar gibi emeklilik yaş haddine tabi olurlar, sadece yıpranma süresi olan memurlar hakkında uygulanan işlemlerde olduğu gibi 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen çalışma sürelerinin dörtte biri kadar kazandıkları sürenin emeklilik yaş grubundan indirilmek suretiyle daha erken emeklilik yaş grubunu tamamlamaya fayda sağladığını belirtebiliriz.

5510 sayılı Kanun 2008 yılı Ekim ayında yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen süre ile sınırlı olan bu düzenleme ile ağır engelli çocuğu bulunan kadın memurların her çalıştıkları sürenin dörtte biri çalışma sürelerine eklenmektedir. Eklenen süre kadar da kadın memurun emeklilik yaş haddinden indirilmektedir. EYT kapsamında olanlar için yaş şartı aranmamakla birlikte 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başlayan kadın memurlar için aranılan 58 yaş haddinden eklenilen süre kadar indirilme işlemi yapılmaktadır. Böylelikle, 2008 yılı Ekim ayında 5510 sayılı Kanunla getirilmiş olan yasal düzenleme ile ağır engelli çocuğu olan kadın sigortalılar, emeklilik şartlarını belirli bir oranda daha erken tamamlayabilmektedirler.
Bu süreler, hizmet bütünleşmesinde son 7 yıl kuralı içerisine girmemektedir.
1 Ekim 2008 yılından önceye sarkan süreler bu kapsamda değerlendirilmemektedir.
Eklenen ilave süre sadece bir çocukla sınırlı olmaktadır.
Bu ekleme süreler, yalnızca kadın memurlara verilmekte, malul çocuğu bulunan erkek memurlara verilmemektedir.

İşlem süreci:
Engelli çocuğu olan kadın memurun her yıl için dörtte bir olan bu hizmet ilavesinden yararlanabilmesi için engelli çocuğun durumunun Sosyal Güvenlik Kurumunca incelenerek karar verilmesi sonucu olmaktadır.

Hizmet süresine ilave edilecek bu sürenin başlangıcının tespitini SGK Sağlık Kurulu belirler. Bu belirlemeyi de kadın memurların (ÇÖZGER) Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporunu düzenlemeye yetkili Sağlık Kuruluşlarına başvurması ve bu rapor düzenlendiğinde de görev yaptıkları Kurumları aracılığı ile SGK Sağlık Kuruluna gönderilmesi ile süreç başlar.

SGK Sağlık Kurulu söz konusu raporu incelemesi neticesinde hangi tarihten itibaren çocuğun bu kapsamda olduğu kararını vermesi halinde o tarihten itibaren çalışılan sürelerin ¼ ü kadın memurun hizmet süresine eklenir ve bu süre hem hizmet yılının tamamlanmasında, hem aylık bağlama oranlarında, hem emekli ikramiyesi hesabında, hem de emeklilik yaş haddinin (58 yaş dolumundan) indirilmesinde kullanılır. Yani, kişi müracaat ettiğinde müracaat tarihi itibariyle değil, Sağlık Kurulu müracaat tarihinden önceki bir tarih itibariyle çocuğun bu kapsamda olduğunu belirlerse belirlediği tarihten itibaren (1 Ekim 2008 tarihinden önceye sarkmamak kaydıyla) hizmet sürelerine eklenir.

Genel Değerlendirmemiz: Malul çocuğu bulunan kadın memurlar için önemli bir uygulamadır. Ancak malul çocuğu bulunan babaların da bu kapsama alınmasının daha uygun olacağını değerlendirmekteyiz. Yeni uygulanacak olan ve kadın memurların doğum nedeniyle yarı zamanlı çalışmalarda isterlerse babalar da faydalanabileceklerdir. Bu bağlamda, malul çocuğu olan babaların da ek sürelerden yararlanmalarını sağlayacak bir değişikliğin olması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Açıklamalarımız bağlamında durumunuzla ilgili söylenebilecek durum şöyledir:

1997 yılında 1 yıl işçi statüsünde çalıştığınız süre SGK primleri tama olarak ödenmiş bir çalışma süresi ise EYT kapsamına girersiniz ve bugün için 20 tam hizmet yılınız (işçilik, memurluk, ağır engellilikten kazanacağınız süre) olduğunda herhangi bir yaş şartı aranmadan emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
2018 doğumlu çocuğunuz adına düzenlendiğini belirttiğiniz 2020 tarihli raporun SGK Sağlık Kuruluna gönderilmesi için Kurumunuza müracaat etmenizi tavsiye etmekteyiz.

Söz konusu rapor SGK Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde;

- Çocuğunuzun doğumdan itibaren ağır engelli olduğu yönünde bir karar vermesi halinde 2018 tarihinden sonra geçen süreler için,
- Doğumdan geçerli değil de raporun düzenlendiği tarihten itibaren ağır engelli olduğu yönünde bir karar vermesi halinde ise 2020 tarihinden sonra geçen süreler için,
¼ üne tekabül eden süre hizmetlerinize eklenir.
Yani, bu durum tamamıyla SGK Sağlık Kurulunun vereceği karara bağlı olmaktadır.
Dolayısıyla kararın verileceği tarihten sonra geçen sürelerinizi açıklamalarımız bağlamında hesaplamanız mümkün olacak ve 20 yılı tamamlayacağınız tarih ortaya çıkacaktır.