AGİT'in yeni Genel Sekreteri Feridun Sinirlioğlu oldu

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) 5-6 Aralık 2024 tarihlerinde Malta'da yapılan 31. Bakanlar Konseyi Toplantısı sonucunda AGİT Genel Sekreterliği görevine Emekli Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu atandı.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Büyükelçi Sinirlioğlu'nun değişik coğrafyalardan, farklı stratejik çıkarları temsil eden 57 üye tarafından seçilmesi hakkında, "Türkiye'nin saygınlığına, dış politikasına ve küresel krizlerin çözümüne yönelik izlediği aktif diplomasiye gösterilen uluslararası teveccühün yansımasıdır." ifadelerine yer verildi.

"TÜRKİYE KATKI SUNMAYA DEVAM EDECEK"

"Büyükelçi Sinirlioğlu'nun, yeni görevini en başarılı şekilde yürüteceğine ve AGİT'in sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirmesine destek olacağına inancımız tamdır." ifadelerinin aktarıldığı açıklamada Türkiye'nin sıcak çatışmaların ve devam eden ihtilafların bulunduğu AGİT coğrafyasında istikrar ve barışın tesisine katkı sunmaya devam edeceği vurgulandı.

BAKAN FİDAN'DAN TEBRİK

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da sosyal medya yaptığı sosyal medya paylaşımıyla Sinirlioğlu'nu tebrik etti.

-------------------------------------------- Erdoğan'dan AGİT Genel Sekreterine tebrik mesajı

AGİT 31. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda teşkilatın üst pozisyonlarındaki isimler belirlendi

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) 31. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda bir süredir boşta olan genel sekreterlik ve diğer üç üst pozisyon için isimler belirlendi. Dönem başkanı Malta'nın ev sahipliğinde başkent Valetta yakınlarındaki Ta Qali'deki fuar merkezinde dün başlayan toplantı, bugün kapanış oturumlarıyla sona erdi.

Malta'daki toplantıyla AGİT'te bir süredir belirlenemeyen üst pozisyonlara, kimlerin geleceği konusundaki tıkanıklık da aşılmış oldu.

Ev sahibi Malta Dışişleri, Avrupa İşleri ve Ticaret Bakanı Ian Borg, ikinci ve son günkü oturumların ardından X hesabından yaptığı paylaşımda, AGİT Genel Sekreterliğine Emekli Türk Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu, Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi Müdürlüğüne Yunanistan'dan Maria Telalian, Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiserliğine Hollandalı Christophe Kamp ve Basın Özgürlüğü Temsilciliğine Norveçli Jan Braathu'nun getirildiğini duyurdu.

Borg, ayrıca düzenlediği basın toplantısında, 57 AGİT üyesi ülkenin yıllardır süren görüşmeleri neticesinde oybirliğiyle bu isimler üzerinde anlaşmaya vardığını, bunun Malta'da gerçekleşmesinden dolayı gurur duyduğunu söyledi.

Malta'yı diyalog ve barışın öncüsü olarak tanımlayan Borg, AGİT'e gelecek yıllarda kimin liderlik edeceği konusunun belli olduğunu belirtti.

Borg, yönetime seçilen isimlerin, teşkilatın geleceğini ve hayati misyonunu yerine getirmeye devam etmesini sağlamaya yardımcı olacaklarını dile getirdi.

Borg, dönem başkanlıklarını, AGİT'in kurulmasına vesile olan 1975 Helsinki Nihai Senedi'nin 50. Yılı dolayısıyla Finlandiya'ya devrettiklerini ve bunun önemli bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.

Basın toplantısında bir gazetecinin, Polonya'nın, Rusya'nın AGİT'ten çıkarılması yönünde bir teklif verdiğini hatırlatıp bu konudaki görüşünü sorması üzerine Borg, "Rusya'nın üye olmadığı ve aynı şekilde düşünmeyen başka çok taraflı organizasyonlar var. Rusya, AGİT'te olmasaydı, AGİT de diğer örgütler gibi olurdu. Fark olmazdı. 57 ülkeden 56-55 ülke olarak Rusya'ya bu savaşı durdurması çağrısı yapmak da önemli." yanıtını verdi.

TÜRKİYE'YE OLAN GÜVENİ YANSITIYOR

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından AGİT'te karar alma süreçleri tamamen tıkanırken, Batılı ve Doğulu ülkeler arasında temel konularda herhangi bir uzlaşıya varılamıyor.

Bir önceki Genel Sekreter'in görev süresinin 2023'te dolmasına karşın, ülkelerin herhangi bir isim üzerinde anlaşamaması nedeniyle yerine yeni Genel Sekreter atanamamış ve görev süresi dokuz aylığına uzatılmıştı. Bu bakımdan, tüm üyelerin Türkiye'nin adayı üzerinde anlaşması, Türkiye'ye olan güveni yansıtıyor.

Türkiye'nin sıcak çatışmalar ve sürüncemede bırakılmış ihtilafların var olduğu AGİT coğrafyasında, krizlerin çözümüne yönelik sergilediği aktif ve yapıcı diplomatik çabaların ehemmiyeti de bu atamayla beraber uluslararası toplum tarafından da teslim edildi.

Büyükelçi Sinirlioğlu'nun Genel Sekreterlik görevi süresince, Avrupa'da güvenlik mimarisinin temellerinin korunması başta olmak üzere, küresel barış ve istikrarı ilgilendiren birçok kritik konu gündemde olacak.

İlerleyen dönemde Rusya ile Ukrayna arasında barış görüşmeleri başlaması durumunda, AGİT'in önemli bir rol üstlenmesi muhtemel bir durum olarak görülürken, Büyükelçi Sinirlioğlu'nun aynı zamanda AGİT'in etkinliğinin güçlendirilmesini teminen çaba sarf etmesi bekleniyor.

AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI

AGİT, Soğuk Savaş döneminde Doğu ve Batı Blokları arasında düzenli diyalog tesis etmek suretiyle gerginliği ve anlaşmazlık noktalarını azaltmak amacıyla bir müzakere forumu ve konferanslar diplomasisi olarak ortaya çıktı.

1970'li yıllarda Batı'nın "karşılıklı ve dengeli kuvvet indirimleri" müzakerelerine başlanması yönündeki önerisinin Doğu Bloğu tarafından kabul edilmesi üzerine, 1973'te Helsinki'de başlayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) süreci sonucunda Helsinki Nihai Senedi 33 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada tarafından 1975'te imzalandı.

Sovyetler Birliği'nin 1990'ların başında dağılması ve ideolojik kamplaşmanın son bulmasıyla kuruluş amacı bir ölçüde ortadan kalkan AGİK, yeni dönemin risk ve tehditlerine karşı bir uyum sürecine girdi. Bu süreçte AGİK, demokratikleşme ve insan haklarının izlenmesi gibi işlevlerine ilaveten, erken uyarı, çatışmaların önlenmesi, kriz yönetimi ve çatışma sonrası rehabilitasyon alanlarında diğer uluslararası ve bölgesel kuruluşlara göre öne çıktı.

Soğuk Savaş sonrası dönemin siyasi başlangıcını oluşturan 1990 Paris Şartı'yla, AGİK'in siyasi danışma mekanizmaları ve bir dizi daimi organ aracılığıyla kurumsallaşmasına karar verilirken, 1992 Helsinki Zirvesi'nde, Teşkilatın mevcut yapısının temelleri atıldı. AGİK nihayet 1994 Budapeşte Zirvesi'nde uluslararası teşkilata dönüşerek, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) adını aldı.

Teşkilat, Kuzey Amerika, Avrupa, Balkanlar, Kafkasya ve Orta Asya ülkelerini bünyesinde barındıran yegane ve en büyük bölgesel güvenlik forumu oldu.

AGİT'in kurucu üyeleri arasında yer alan Türkiye, Teşkilatın kapsayıcı bir platform olduğuna inanırken, Avrupa-Atlantik ve Avrasya'daki güvenlik sınamalarının arttığı bir dönemde, Teşkilata daha fazla ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.

BÜYÜKELÇİ FERİDUN SİNİRLİOĞLU KİMDİR?

Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu, uluslararası ilişkiler ve diplomasi alanında 40 yılı aşkın bir deneyime sahip.

2015'te kurulan geçici hükümette Dışişleri Bakanı, 2015-2016 ve 2009-2015 yıllarında Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı olarak görev yaptı. 2016-2023 yıllarında ise Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi görevini yürüttü. 2023'te BM Genel Sekreteri tarafından Afganistan Bağımsız Değerlendirme Özel Koordinatörü olarak atandı.

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden doktora derecesine sahip olan Büyükelçi Sinirlioğlu, lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde tamamladı.