KDK açıkladı, okul yöneticisine yüksek lisans ve doktoraya bağlı olarak artırımlı ek ders ücreti ödenir mi?

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 29/11/2024 tarih ve 2024/13222-S.24.19907 kararında aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

"11. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran özetle; Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretlerinin %7 artırımlı ödenmesini düzenleyen 7. Dönem Toplu Sözleşme kapsamında yüksek lisans mezunu olup fiili olarak derse girme imkanı bulunmayan personele, yargı kararlarında görüldüğü üzere fiili derse girme şartı aranmadan artırımlı ek ders ödenmesini, yüksek lisans mezunu Okul Müdürü olarak kendisine ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesini talep etmektedir.

12. Başvuruya konu uyuşmazlıkta; Müdür olarak görev yapan başvuranın yüksek lisans mezunu olmakla birlikte ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesi talebinin, Hazine ve Maliye Bakanlığının konuyla ilgili görüş yazısına istinaden reddedildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığının anılan yazıda özetle Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesine göre ödenen "Ders niteliğinde yönetim görevi" karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin artırımlı olarak ödenmesine imkan bulunmadığının kaydedildiği, söz konusu yazıda her ne kadar başvuranın fiilen derse girmemesi gerekçe olarak gösterilmekte ise de Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağının açık olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Ücretlerine İlişkin Karara göre her türdeki Anadolu Lisesinde Müdürlerin haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği düzenlenmekle birlikte konuya ilişkin çok sayıda yargı kararında ilgili mevzuat ve yukarıda anılan Karar kapsamında fiilen derse girme imkanı bulunmayan başvuran durumundaki kişiler yönünden fiilen derse girme koşulunun aranamayacağına, Okul Müdürlüğü görevinin fiilen yapılmasının yeterli kabul edileceğine, kendisini geliştirme ve mesleki hayatına katkı sağlama amacıyla yüksek lisans yapmış olan Okul Müdürlerine ek ders ücretlerinin %7 artırımlı olarak ödenmesi gerektiğine hükmedildiği görülmektedir.

13. Konuyla ilgili yargı kararlarında benzer uyuşmazlıklarda;

13.1. Kayseri 2. İdare Mahkemesi'nin 28/02/2024 tarihli E: 2023/1974, K: 2024/459 sayılı kararında özetle; davalı idare tarafından yüksek lisans yapan davacının ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesinin sebebinin, davacının fiilen derse girmemesi olarak gösterildiğinin anlaşıldığı, ancak, okul müdürü olarak görev yapan davacının işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağı, ek ders ücreti ödenirken de, okul müdürleri için "Her türdeki anadolu liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, spor liseleri, kız ve erkek teknik öğretim, ticaret ve turizm okul ve kurumları, özel eğitim okul ve kurumları ile okul öncesi eğitim kurumları müdür ve müdür başyardımcılarının haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği" düzenlemesine mevzuat hükümlerinde yer verildiği, bu durumda, yaptığı işin gereği ders görevi olmayan, bir başka deyişle fiilen derse girme imkanı bulunmayan davacı yönünden; fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, okul müdürlüğü görevinin fiilen yapılmasının yeterli olacağı, dolayısıyla lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans/doktora yapmış olan okul müdürlerine de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödemesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan, hukuka aykırılığı yargı kararı ile saptanan işlemler nedeniyle ilgililerin yoksun kaldığı parasal hakların tazmini Anayasa'nın 125. maddesi uyarınca zorunlu olduğundan, davacının eksik ödenen ek ders ücretlerinin 09.11.2023 tarihli başvuru tarihinden geriye doğru 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının başvuru tarihi olan 09.11.2023 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği, nitekim benzer bir uyuşmazlıkta Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi'nin 05.07.2023 tarih ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararının da aynı yönde olduğu, dava konusu işlemin iptaline, işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne oybirliğiyle karar verildiği,

13.2. Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi'nin 05.07.2023 tarihli ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararında özetle; ek ders ücretinin artırımlı ödenmesi talebine ilişkin ret işleminin iptali ile işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne, davacının eksik ödenen ek ders ücretlerinin başvuru tarihinden geriye doğru 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verdiği,

13.4. Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi'nin 12.01.2023 tarihli E:2022/1489, K: 2023/50 sayılı kararında özetle; rehber öğretmen olarak görev yapan davacı tarafından, yüksek lisans mezunu olduğundan bahisle 25/08/2021 tarih ve 31579 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine göre ek ders ücretinin artırımlı hesaplanarak tarafına ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Altınordu Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 13/04/2022 tarih ve 47742649 sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesine karar verilmesi istemiyle açıldığı, İstinaf başvurusuna konu Ordu İdare Mahkemesi'nin 17/11/2022 gün ve E:2022/411, K:2022/1596 sayılı kararının esası hakkında davalı idare tarafından istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın anılan kısmının kaldırılmasına neden olacak mahiyette görülmediğinden, kararın anılan kısmına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi gerektiği, Ordu İdare Mahkemesi'nin 17/11/2022 gün ve E:2022/411, K:2022/1596 sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun, kararın hüküm fıkrasında yer alan "Davacıya eksik ödenen ek ders ücretlerinin davalı idare tarafından hesaplanarak başvuru tarihi olan 14/02/2022 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine" ibaresinin çıkarılması ve bu ibarenin yerine "Tazmin isteminin kabulüyle, yoksun kaldığı parasal hakların 15.02.2022 tarihinden itibaren hesaplanarak idareye başvuru tarihi olan 29.03.2022 tarihinden önce tahakkuk edenlerin başvuru tarihinden, daha sonra tahakkuk edenlerin ise her hak ediş (ödenmesi gereken aylardan) tarihinden itibaren ödeme tarihine kadar dönemsel olarak işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine" ibaresi eklenmek suretiyle istinaf başvurusunun düzeltilerek reddine oybirliğiyle kesin olarak karar verildiği görülmektedir.

14. Konuyla ilgili Ombudsman'ın fiilen derse girme imkanı bulunmayan Rehber Öğretmenlerin artırımlı ek ödeme talepli başvurularına ilişkin farklı İdare Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerinin kararlarına yer verilen emsal kararları incelendiğinde; 14.1. 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararı'nda özetle;

"(.) 16. Rehber öğretmenlere ek ders ödemesi yapılmasına yönelik düzenlemenin amacının fiilen derse girmesi mümkün olmayan rehber öğretmelerin mağduriyet yaşamamaları ve aynı düzey farklı branşta öğretmeler ile eşitliğin sağlanması olduğu, işin doğası gereği derse girmelerinin mümkün olmadığı diğer yönetim görevi olarak ek ders ücreti alan (müdür yardımcısı v.s.) öğretmenlerden farklı olarak talepleri ve tercihleri ile yönetim görev yapmadıkları bu nedenle muadilleri ile eşitliklerinin sağlanması gerektiği izahtan varestedir. Bu halde rehber öğretmenlere ders niteliğinde yönetim görevi adı ile ek ders ödemesi yapılarak fiilen derse girmiş kabul edilmektedir. (.)

17. Bunun dışında iş tanımı gereği fiilen derse girmeleri mümkün olmayan rehber öğretmenlerin ek ders ödemelerinde fiilen derse girme koşulunun aranmaması gerektiği gibi, rehberlik görevinin fiilen yapılmasının yeterli görülmesi gerekmektedir. Rehber öğretmenlere de ek ders ücretleri ayrım yapılmaksızın meslek hayatlarına katkı sağlaması amacıyla yapılmış lisansüstü eğitimlerinden kaynaklı toplu sözleşme hükmü gereği gerekli artırımların yapılması gerekmektedir. Bu konuya ilişkin olarak Ordu 1. İdare Mahkemesi'nin 17.11.2022 tarih ve 2022/1596 sayılı kararında da ek ders ödemesinin artırımlı ödenmesine hükmettiği görülmüş olup ilgili kararın Samsun Bölge İdare Mahkemesince onandığı anlaşılmıştır. Yine Diyarbakır 1. İdare Mahkemesinin 24.01.2021 tarih 2021/74 sayılı kararında da ödemenin artırımlı yapılması yönünde karar verildiği anlaşılmıştır.

18. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır."

14.2. 2021/14016 sayılı Tavsiye Kararı'nda ise özetle; (.)

16. Ayrıca başvuranla benzer durumda olan yüksek lisans mezunu başka bir rehber öğretmen tarafından ek ders ücretlerinin %5 artırımlı olarak ödenmesi ve mahrum kaldığı ekonomik kayıplarının tazmini talebi ile açılmış olan bir davada Diyarbakır 1. İdare Mahkemesince 21/01/2021 tarihinde verilen 2020/882 E. ve 2021/74 K. sayılı kararda, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile idarenin dava konusu işleminin iptaline ve davacının eksik ödenen ek ders ücretinin (mahrum kaldığı ekonomik kayıpların) davalı idare tarafından hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.

17. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde (.) rehber öğretmen olarak görev yapan başvuranın kendisini geliştirmek, mesleki hayatına katkı sağlayabilmek bakımından devam ettiği (.) Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Yüksek Lisans Programındaki eğitimini tamamlayarak 06/07/2021 tarihinde mezun olduğu için yüksek lisans mezunu diğer öğretmenlere tanınan haklardan faydalandırılması gerektiği, başvuranın yaptığı işin doğası gereği ders görevinin olmadığından başvuranın bu durumunun dikkate alınmayarak fiilen derse girme şartı aranması ve ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır."

15. Başvuranın iddiaları, idarenin konuya ilişkin açıklamaları, ilgili mevzuat, Ombudsman'ın 2021/14016 ve 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararları, emsal yargı kararları ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; yüksek lisans mezunu olan ve Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın, Toplu Sözleşme hükmü gereğince %7 artırımlı ek ders ücreti ödenmesi talebinin, idarece fiilen derse girme şartı aranması nedeniyle ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin başvurana %7 artırımlı ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE,

Okul Müdürü olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan başvurana, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesi hususunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,

6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, idare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,

Kararın BAŞVURANA ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 29/11/2024 tarih ve 2024/13222-S.24.19907 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.

Ahmet KANDEMİR