Memurlarda Grev Mümkün mü?

657 sayılı Kanunun 27'nci maddesine göre; Devlet memurlarının greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda propaganda yapmaları yasak olup memurlar herhangi bir greve katılamaz, grevi destekleyemez ve teşvik edemezler.

657 sayılı Kanunun 22'nci maddesine göre; Devlet memurları, anayasada ve özel kanununda belirtilen hükümler uyarınca sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara üye olabilirler.

1982 Anayasası'nın toplu iş sözleşmesi hakkını düzenleyen 53'üncü maddesinde ".kamu görevlilerinin kanunla kendi aralarında kurmalarına cevaz verilecek olan. sendikalar." ifadesi yer almıştır. Anayasanın sendika kurma hakkı başlıklı 51/4. maddesinde, "İşçi niteliği taşımayan kamu görevlilerinin bu alandaki haklarının kapsam, istisna ve sınırları gördükleri hizmetin niteliğine uygun olarak kanunla düzenlenir." hükmü yer almaktadır. Anayasanın 53/3 hükmüne göre ise "Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler."

Memuriyet güvenceli bir meslek olup memur olma kişiye belirli mali ve sosyal haklar açısından güvence sağlar. Dolayısıyla hem söz konusu güvenceden yararlanıp hem de bu güvenceye aykırı tutum sergileme çelişkili bir yaklaşım oluşturur.

Memurun grev yapması onun idareye sadakat yükümlülüğü ile bağdaşmaz. Sadakat yükümlülüğü denilince, memurun idarenin menfaatine zarar verecek her türlü davranıştan kaçınması anlaşılır. Bu aktif bir davranış olabileceği gibi pasif bir davranış da olabilir.

Grev yapmak 657 sayılı Kanunun 125'nci maddesi uyarınca disiplin yaptırımı yoluyla devlet memuriyetinden çıkarmayı gerektiren bir fiildir. Konunun ayrıca Türk Ceza Kanunu'nun 260'ncı maddesi çerçevesinde de değerlendirilmesi gerekir.

Grev yasağı kamu hizmetlerinin aksamamasını sağlamak için konmuştur. Anayasa'nın 47'nci maddesi grev hakkını işçilere tanımakta ve Devlet memurları için böyle bir haktan bahsetmemektedir. Memurlara grevsiz toplu sözleşme hakkı tanınmıştır. Memurlar mensubu bulundukları sendikalara üye olabilirler, ancak grev yapamazlar, grevlere katılamazlar, işi yavaşlatamazlar, aksine davranışı tespit edilen memurlar bir daha devlet memuriyetine alınmamak üzere Devlet memuriyetinden çıkartılırlar.