Türkiye'de asgari ücretli çalışan sayısı artıyor!

Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'de çalışanların yarısına yakını asgari ücret alıyor. Asgari ücret 2025 yılı için 22 bin 104 lira oldu. Euro bazında 604 euro olarak uygulanıyor. 2024'te geçerli olan orana göre asgari ücret yüzde 30 artırıldı.

Asgari ücretli oranı en yüksek inşaat sektöründe

Asgari ücretli çalışan sayısı ise son yıllarda giderek artıyor. Merkez Bankası verilerine göre çalışanların yüzde 43.1'i asgari ücret alıyor. Yine TCMB verilerine göre, inşaat yüzde 71.4 ile en fazla asgari ücretlinin çalıştığı sektör olarak öne çıkıyor. Bu oran sanayide yüzde 50.4, hizmet sektöründe yüzde 37.9, finans alanında yüzde 13.3, eğitimde ise 10.1 seviyesinde bulunuyor.

Sanayi alt sektörlerine bakıldığında ise ilk sırada yüzde 70.5 ile giyim sektörü yer alıyor. Asgari ücretli oranı deride 69.7, gıdada 67.1, mobilya sektöründe 57.8, tekstilde ise 57.4 olarak kaydedildi.

Türkiye'de asgari ücretlilerin sayısı Avrupa ülkelerine göre yüksek

NTV'nin haberine göre, Türkiye'de asgari ücretlilerin toplam çalışanlar içindeki oranı Avrupa ülkelerine göre yüksek. Avrupa İstatistik Ofisi tarafından son kaydedilen verilere göre, asgari ücretli oranı yüzde 15.1 ile en yüksek Slovenya'da kaydedildi. Türkiye'de ise bu oran 2018'de yüzde 36 ile Slovenya'nın 2 katından fazla.

Avrupa'da durum nasıl?

Avrupa'daki bazı ülkelerde sadece asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 10'un üzerinde, Türkiye'de ise bu rakam yüzde 40'lara geçiyor. Euronews Business, Avrupa ülkelerindeki asgari ücret rakamlarını inceledi. Peki Türkiye'de asgari ücret, diğer Avrupa ülkelerine kıyasla ne durumda?

5 AB ülkesinde asgari ücret yok

AB üyesi 27 ülkenin yirmi ikisinde asgari ücret uygulaması bulunuyor. Danimarka, İtalya, Avusturya, Finlandiya ve İsveç'te ise herhangi bir asgari ücret belirlenmemiş durumda. Güney Kıbrıs ise geçen yılın başlarında asgari ücret uygulamasına geçiş yaptı. 10 aday ve aday adayı ülkeden sekizinde asgari ücret uygulaması bulunuyor. Türkiye'ye ek olarak Karadağ, Moldova, Kuzey Makedonya, Gürcistan, Arnavutluk, Sırbistan ve Ukrayna'da asgari ücret uygulanırken Bosna Hersek ve Kosova'da uygulanmıyor. Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri olan Norveç, İsviçre ve İzlanda'da ulusal asgari ücret bulunmuyor.

Brüt asgari ücretin 1.000 euronun altında olduğu yerler

AB ülkelerinde asgari ücretler büyük farklılıklar göstermekte olup, brüt aylık asgari ücretler şu anda Bulgaristan'da 550 euro ile Lüksemburg'da 2.637 euro arasında değişmekte.

Lüksemburg, İrlanda, Hollanda ve Almanya'da asgari ücret 2.000 euronun üzerindeyken, Fransa'da bu rakam 1.801 euro, İspanya'da ise 1.323 euro.

Satın alma gücündeki durum

Asgari ücretlerdeki farklılıklar, daha adil bir karşılaştırma sağlayan satın alma gücü standardında (PPS) önemli ölçüde daha az.

PPS, ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarına dayanan, Eurostat tarafından tanımlanmış bir "yapay para birimi." Bir birim PPS teorik olarak her ülkede aynı miktarda mal ve hizmet satın alabiliyor.

PPS'e göre ayarlanmış asgari ücret şu anda Arnavutluk'ta 542 euro ile Almanya'da 1.883 euro arasında değişmekte.Almanya'nın yanı sıra Lüksemburg, Hollanda, Belçika, Fransa, İrlanda, Polonya, Slovenya ve İspanya'da bu rakam 1.250 euronun üzerinde.

Çekya, Slovakya, Estonya, Letonya ve Bulgaristan, asgari ücretin 1.000 euronun altında olduğu AB ülkeleri arasında en düşük asgari ücrete sahip ülkeler. Türkiye, Sırbistan ve Karadağ gibi bazı aday ülkeler, Estonya, Letonya ve Bulgaristan gibi AB ülkelerinden daha yüksek ücret seviyelerine sahip ancak bu rakam, verilerin mevcut olduğu tüm aday ve potansiyel aday ülkeler için hala 1.000 euronun altında.

Asgari ücretle çalışanların oranı

Asgari ücret alan çalışanların oranı önemli ölçüde değişmekte. Asgari ücret, kazanç skalasının alt ucunda diğer ülkelere kıyasla daha fazla insanın bulunduğu bazı ülkelerde çok önemli bir yer tutuyor. Veriler, kazanç verilerinin mevcut olduğu son yıl olan 2018 rakamlarına dayanmakta.

Dolayısıyla, 2018 yılında, asgari ücretin %105'inden daha az ücret alan çalışanların oranı beş AB ülkesinde %10'un üzerindeydi. Bunlar Slovenya (%15.2), Bulgaristan (%14.1), Romanya (%13.3), Polonya (%12.1) ve Fransa (%11.6). Bu oran Almanya (%6.6) dahil 10 AB üyesinde de %5'in üzerindeydi.

Türkiye'de tablo ürkütücü

Türkiye'de ise karşımıza daha ciddi bir tablo çıkıyor. Ülke asgari ücretle çalışanların oranı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in 2022 yılında yaptığı açıklamaya göre, yaklaşık %37 civarındayken, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK-AR) yaptığı bir araştırmaya göre, bu oran %50'ler civarında.

Asgari ücretin medyan ücrete oranı

Asgari ücretin medyan ücrete oranı, asgari ücretlilerin durumunu gösteren bir başka yararlı gösterge olarak karşımıza çıkıyor. Medyan ücret, bir ülkedeki ortalama maaşı temsil ediyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) göre 2022 yılında 10 AB ülkesinde asgari ücretler medyan ücretlerin %50'sinden daha azına denk gelmekteydi. Bu ülkeler İspanya, Macaristan, İrlanda, Hırvatistan, Litvanya, Hollanda, Çekya, Estonya, Belçika ve Letonya.

Bu oran sadece üç üye ülkede %60'ın üzerindeydi: Portekiz (%66.3), Slovenya (%61.7) ve Fransa ( %60.9). Aday ülke olan Türkiye'nin ise bu göstergedeki oranı %65.2 olarak tespit edildi.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), asgari ücretlerin bazı ülkelerde, örneğin Fransa'da nispeten yüksek olması nedeniyle "Bu oranlar çok harfi harfine yorumlandığında yanıltıcı olabilir" uyarısında bulunuyor