Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilgili ziyaretçi soruları?
Ziyaretçimizin soruları kendi özel durumları ile ilgili olmakla birlikte, genel konuları içeren ve aynı durumda olan/olabilecek kişileri de ilgilendirebilmektedir. Yazımızda, ilgili sorulara karşılık cevap değerlendirmelerimizi yapmaktayız.
Detaylar/Değerlendirmeler:
Kısa bilgiler:
1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaya başlamış olanlar hakkında hizmet bütünleşmesinde
2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır ve son 7 yıl hizmet kuralı aranır.
Sigortalılık süresinin başlangıcı memurlar açısından uygulanmamaktadır.
Ayrıca, sigorta başlangıç tarihinin borçlanma ile geriye çekilmesi, yani 8 Eylül
1999 tarihinden önceye getirilmesi, ilk SSK başlangıç tarihinden başlatılır
ve borçlanılan süre kadar geriye gider. Bu şekilde olduğu zaman 8 Eylül 1999
tarihinden önce başlangıç sayılır ve bu durum yine sadece işçiler açısından
uygulanan bir işlem olur.
1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa memur olanlar hakkında isteğe bağlı sigortalılık,
borçlanılan yurtdışı süreleri gibi süreler memur statüsünde geçmiş hizmet kabul
edilmez, bu süreler esnaf statüsünde geçen süreler olur.
Yurtdışı borçlanmalarında 3201 sayılı Kanun hükümleri esas alınır. Kanunun 6. Maddesi aylık bağlanma şartlarını belirler ve borçlanma ile birlikte aylık bağlanmış olanların yurtdışında çalışmaları, ikamete dayalı bir yardım almaları gibi şekillerde aylıkları ödenmez. Türkiye de bağlanan aylıkların ödenebilmesi yurtdışı borçlanmanın olmamasına bağlı olmaktadır.
Yurtdışı borçlanma işlemleri ile ilgili geniş bilgi için SGK'nın web sitesinde
yer alan
https://www.sgk.gov.tr/Content/Post/d4df88e5-f0a2-4a62-a793-949cf611f0a6/Yurt-Disi-Borclanmasi-Islemleri-2024-01-30-02-14-15
adresini ziyaret etmenizi tavsiye edebiliriz.
Ziyaretçimizin durumu ve Soru ve Cevap Değerlendirmelerimiz:
Merhabalar, Memuriyetten istifa etmiş bir öğretmenim. Emeklilik konusunda oldukça
karışık bir durumla karşı karşıyayım. İstifa sürem henüz 6 ayı geçmedi, o yüzden
biraz da zaman baskısı var üzerimde. Aşağıda belirttiğim sorunu çözebilecek
kimseyi bulamadım. Sizin optimal bir yöntem önereceğiniz umut ediyorum. Önce
çalışma hayatıma ilişkin kısa bilgiler:
1)TR'de SSK'lı işe girişim 15.10.2002 (4A) 2 gün yurtdışı borçlanması yaptırarak
sigorta başlangıç tarihini geriye çektirdim. Bu haliyle hizmete başlama tarihim:
14.09.1998 olarak görünmektedir.
Prim ödeme gün sayısı: 4723 gün görünmektedir. (Devam eden bir dava lehime sonuçlanırsa
buna 312 gün eklenecektir ve 5035 gün olacaktır, şu an İstinaf mahkemesinde
ve aleyhime sonuçlanabilir)
2) E-devlet kayıtlarında 5900 gün/25 yıl'dan emeklilik görünüyor. Ancak 1177
gün prim eksiğim görünmektedir.
3) 4C Tesciline Göre Emeklilik Bilgileri || 4C Tescil Başlangıç tarihi: 14.06.2011
4) DMK 77. maddeye göre izin kullandım. 05.09.2024 tarihinde göreve başladım,
bir gün sonra yani 06.09.2024'de istifa ettim.
5) 15.10.2002 tarihinden önce askerliğimi kısa dönem yaptım ve 8 aylık borçlanmayı
yaptım.
SORULAR:
Soru 1) EYT kapsamına giriyor muyum? Ona göre (eksik primleri de kendim ödeyerek
tamamlamak suretiyle) maaş alabilir miyim? Maaş alabilirsem, yurtdışında çalışmaya
devam edebilir miyim? Bu mümkün değilse, yurtdışında çalışmaya devam ederek
TR'den emekli maaşını kaç yaşından ya da hangi tarihten itibaren alabilirim?
CEVAP 1) 3201 sayılı Kanun Madde 5 hükmü, "Türkiye'deki sigortalılığın
başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması halinde bu süreler 5510
sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer alan hükümler esas alınarak Türkiye'deki
sigortalılık başlangıç tarihinden, Türkiye'de sigortalılık yok ise borçlanma
tutarının tamamen ödendiği tarihten geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara
mal edilir." Şeklindedir.
Borçlanmanızın bu madde kapsamında EYT kapsamına girip girmediğini SGK ndan
öğrenmenizi tavsiye etmekteyiz.
Memurluk statüsünden emeklilik ancak 25 tam hizmet yılınızın (borçlanılan süreler,
işçilik süresi, memurluk süreleri dahil) tamamlanması ile mümkün olunan bir
durumdur. Ancak, eksik primlerin ödenmesi yani isteğe bağlı sigortalılık durumunda
memurluktan ayrıldıktan sonra oluşacak bir konu olmaktadır. Yani siz istifa
sonrası isteğe bağlı sigortalılık sisteminden yararlanmak isterseniz bu sistemde
esnaf statüsü kapsamına girersiniz, dolayısıyla da bu süre 1260 gün ve daha
fazla olduğunda esnaf statüsündeki mevzuata tabi olursunuz.
Soru 2) 5434 sayılı (Emekli Sandığı) yasaya göre İSTEĞE BAĞLI İŞTİRAKÇİLİK'
ten yararlanabilir miyim? Sözleşmeli geçen süreler (MEB'de) hizmet puanından
sayılmıştı. Dolayısıyla sözleşmeli süre memuriyetten sayılabilir mi?
2017 yılından sonra 1 yıllık kafa izni ve 6 yıllık DMK 77. maddeye göre bakanlık
onaylı aylıksız izin kullandım. Bu sürelerin primini, işe başlangıç tarihinden
(2002 tarihini başlangıç sayarsak) istifa tarihine kadar olan boşlukları ve
istifa sonrası kısımları 25 yıla tamamlayacak biçimde ödeyip memur emeklisi
gibi maaş alamaz mıyım? Eğer bu hakkım var ise 60 yaşını mı beklerim yoksa daha
erken mi yoksa geç mi emekli olurum? Kaç günlük prim ödemem gerekir? Tahmini
tutar günlük ya da toplam ne olur? (Dolar/Euro ya da TL olarak)? Bilgi: Sözleşmeli
öğretmenlikten sonra 14.06.2011 tarihinde kadrolu öğretmenliğe (memuriyete)
geçmiştim. 4C'li toplam gün sayısı: 2280 4A'lı toplam gün sayısı: 2443
CEVAP 2: İsteğe bağlı iştirakçilik kesinlikle 1 Ekim 2008 tarihinden önce
memur statüsünde 5434 sayılı Kanun kapsamında görev yapanlarla ilgili bir konu
olmakta, bu tarihten sonra memur statüsünde hizmete başlayan, yani 5510 kapsamında
memur olanlarla ilgili olmamaktadır. 5510 kapsamındakiler isteğe bağlı sigortalı
olmakta, bu statüde esnaf statüsünde geçen hizmet olmaktadır. Sözleşmeli geçen
süreler sadece çalışma şartları açısından memurluk sayılır, ancak sosyal güvenlik
uygulamalarında memurluk hizmet süresi sayılmaz.
Konuyla ilgili olarak;
https://www.memurlar.net/haber/861644/
https://www.memurlar.net/haber/1070496/
https://www.memurlar.net/haber/1061088/
adreslerimizi ziyaret edebilirsiniz.
Soru 3) Yurtdışı borçlanmasını iptal ettirirsem, sigorta başlangıcım 2002
yılı olacağı için EYT kapsamından çıkıyorum. Böyle bir durumda mevcut prim günü
(4723 gün) ya da 5035 gün varsayılırsa, hangi tarihten itibaren emekli aylığı
alabilirim? Eksik primim kalıyorsa bunların karşılığını kendim ödeme yaparak
emekli olabilir miyim? Böyle bir emeklilikten aylık alırsam, yurtdışında çalışmaya
devam edebilir miyim?
Yurtdışı borçlanmasını iptal ettirirsem, 60 yaş emekliliği ve 3600 ya da 4500
sigorta primi hakkından yararlanma şansım yok mu? Bu yaşta emekli olunca yurtdışında
çalışmaya devam edebilir miyim?
CEVAP 3: 2024 yılında memurluktan ayrıldıktan sonra 1260 gün kuralına da dikkat edilmek şartıyla memur statüsünden ancak 60 yaş 25 tam hizmet yılı üzerinden emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz. Şayet, memurluktan ayrıldıktan sonra işçi veya esnaf statüsünde çalışmanız halinde de bu şekilde çalışmalarınızın da en az 1260 gün ve daha fazla olması gerekmektedir. Belirttiğimiz gibi eksik sürelerinizi isteğe bağlı sigorta yaptırmanız halinde bu süre esnaf statüsünde geçen süre olur ve yine esnaf statüsünden 25 tam hizmet yılınızı tamamlamanız gerekir.
Soru 4) Kısacası hangi şartlarda yurtdışında çalışmaya engel olmaksızın
TR'de emekli olabilirim? EYT'li olarak emekli olabilirsem, yurtdışında çalışmama
engel olmayacak şekilde hangi tarihten itibaren emekli olabilirim?
Cevap 4: Yukarıda belirttiğimiz gibi Türkiye'den emekli olabilmeniz
için memur statüsünden 25 tam hizmet yılı + 60 yaşınızın dolması gerekir. Ayrıca,
görevinizden ayrıldıktan sonra herhangi bir statüde çalışmamak kaydıyla 61 yaşınızı
doldurup yine 15 tam hizmet yılınız olduğunda da memur statüsünde emekli olabileceğinizi
değerlendirmekteyiz.
Konuyla ilgili olarak;
https://www.memurlar.net/haber/1020835/
https://www.memurlar.net/haber/1091346/
https://www.memurlar.net/haber/1105530/
adreslerimizi ziyaret edebilirsiniz.
Soru 5) 2008 sonrası memuriyete girenlerin emekli aylıklarında kesintiye
gidildi. Ben bu tarihten önce sözleşmeli öğretmendim. Sonradan kadroya girip
Emekli Sandığı'na tabi oldum. Bu tarihten önceki sözleşmeli öğretmenlik dönemleri
derece kademeye eklendi. Aynı şekilde benim emekli aylığım kesintiye uğramadan
2008 tarihi öncesinde memur olanlar gibi mi hesaplanır? Eğer hesaplanmazsa 2008
sonrası memuriyete giren birinin emekli aylığı ve SSK aylığı arasındaki fark
aşağı yukarı ne kadardır? Hangisi daha avantajlıdır?
CEVAP 5: 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memur olduğunuz için memurluk statüsünden
emekli aylığınız prime esas kazanç sistemine göre hesaplanır. 5434 sayılı Kanuna
göre hesaplanmaz. Aynı şekilde işçi statüsünden emekli olsanız da aynı hesaplama
yapılır. Ancak, 8 Eylül 1999 öncesi çalışılmış olmak kaydıyla işçi statüsünde
emeklilikte sigortalılık süresi ile birlikte daha az prim ödeme ile emeklilikte
mümkün olabilmektedir. Yine kısmi emeklilik durumu da bulunmaktadır. Yani, erkekler
için 60 yaş + 7000 gün veya 60 yaş + 25 yıl sigortalılık süresi + 4500 günle
emeklilik kazanımı da bulunmaktadır. Bu kapsama girebilmeniz için de memurluktan
ayrıldıktan sonra 1260 gün ve daha fazla işçi statüsünde çalışmanız gereklidir.
Konuyla ilgili olarak;
https://www.memurlar.net/haber/1112535/
adresimizi ziyaret edebilirsiniz.
Soru 6) Kıdem tazminatımı alabilir miyim?
CEVAP 6: Kıdem tazminatı ile emekli ikramiyesi farklı olmaktadır. İşçilikte
ödenen Kıdem tazminatı ödemesinde emekli aylığı bağlanma şartı yoktur, ancak
memurlukta ödenen emekli ikramiyesi ödemesinde mutlaka emekli/yaşlılık aylığı
bağlanması şartı bulunmaktadır. Ayrıca, 5510 kapsamında olanlara emekli ikramiyesi
ödenmesi için mutlaka emekli aylığı bağlandığı zaman son statülerinin memurluk
statüsünde bulunma şartı vardır.
Konuyla ilgili olarak;
https://www.memurlar.net/haber/1092646/
adresimizi ziyaret edebilirsiniz.
SÖZÜN ÖZÜ: Yurtdışında çalışmaya devam ederek, TR'den (orada çalışmadan) en
iyi şartlarda nasıl emekli olabilirim ve ne zaman aylık alabilirim? Hem TR'den
hem yurtdışından emekli olabilme şansım var mıdır? Mevcut primlerle emekli olabilme
şansım var mıdır? (60 yaş emekliliği vb.)
Bu konuyla ilgili değerlendirmelerimiz yukarıda yapılmıştır.
NOT: Verdiğiniz bilgiler kapsamında reğerlendirmelerimiz yukarıdaki şekilde olmakla birlikte SGK na yazılı olarak müracaat etmeniz ve alınacak cevaba göre hareket etmenizi tavsiye etmekteyiz.