TSK personeli ziyaretçi soruları
Ziyaretçimizin soruları kendi özel durumları ile ilgili olmakla birlikte, genel konuları içeren ve aynı durumda olan/olabilecek memurları da ilgilendirebilmektedir. Yazımızda bu konularla ilgili soru ve cevap değerlendirmelerimizi yapmaktayız.
Sorular ile birlikte cevap değerlendirmelerimiz:
Genel olarak sorudan anladığımız, ziyaretçimizin 8 Eylül 1999 tarihinden
sonra ilk defa çalışmaya başlayan olduğu yönündedir. Bu nedenle değerlendirmelerimizi
8 Eylül 1999 sonrası 5434 kapsamında göreve başlayanlar ile yine ilk defa 1
Ekim 2008 sonrası ilk defa 5510 kapsamında göreve başlayanlar yönüyle yapmaktayız.
Soru : Merhaba, memurlarda emeklilik, istifa, 5434 ve 5510 sayılı sgk
kanunlarının içeriklerine değindiğinizi ve birçok soruyu ana sayfada yayınladığınıza
birçok kez şahit oldum. Ben değinilmeyen ve çok merak edilen, kanunen bir mevzuatta
göremediğimiz bir konu hakkında TSK personelini bilgilendirmenizi istiyorum.
Sorum şudur: Biz rütbeli askerlerde (subay ve astsubay) 15 yılı doldurduğumuzda
"istifa", 20 yılı doldurduğumuzda "yaşa tabi istifa" dilekçesi
vererek kurumdan ayrılabiliyoruz. Her ikisinde de bir beylik silahımız bizde
kalırken orduevlerine giriş haklarımız devam etmektedir. Birisinde emekli kimliği
diğerinde müstafi kimlik kartı verilmektedir.
Bu konuda ilgili sgk uzmanlarınız mevzuat kapsamında bir değerlendirme yapabilirse
sevinirim.
Soru 1) Peki bu ikisinin farkı nedir?
Cevap 1) Genel olarak Kurum Kimlik Kartları görev yapılan Kurumun mevzuatında/uygulamasında
yer alan ve bu mevzuatlar/uygulamalar gereği görev yapıldığı süre içerisinde
veya emeklilik statüsünde olduğunu belirlemek amacıyla düzenlenen işlemler olmaktadır.
Diğer taraftan, memurların emeklilikleri hizmet yıllarının (yıpranma payları,
borçlanılan süreler, işçilik, esnaflık süreleri dahil) tamamlanması ile mümkün
olmaktadır. Dolayısıyla 8 Eylül 1999 sonrası ilk defa çalışmaya başlayanlar
kadın ve erkek 25 hizmet yılını ve kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurduklarında
emeklilik şartlarını yerine getirmiş olurlar.
Sosyal Güvenlik işlemlerinde sadece hizmet yılını tamamlayıp belirtilen yaşları
beklemek üzere görevlerinden mevzuata uygun istifa etme uygulaması da bulunmaktadır.
Bu konuda değerlendirmemiz, 15 yıl hizmetini tamamlayıp istifa edildiğinde yıpranma
süreleri de dahil 25 tam hizmet yılını tamamlanmamış olmaktadır. Ancak, 20 hizmet
yılını doldurduğunda yıpranma payı ile birlikte 25 tam hizmet yılı tamamlanmış
olmaktadır.
Dolayısıyla, hizmet yılı ve istifa nedenleri de dikkate alındığında ayrı ayrı
Kimlik Kartı düzenlenmesinin bu nedenlerden kaynaklı olabileceğini değerlendirmekteyiz.
Yine de bu konu hakkında net bilgiyi Kurumunuzdan almanızı tavsiye edebiliriz.
Soru 2) 15 yılı doldurup istifa edenle 20 yılı doldurup yaşa tabi istifa
eden personel dışarıda 3,5 yıldan fazla bir süre sigortalı bir işte çalıştığında
20 yıllık tsk süresinin bir avantajı yada dezavantajı var mıdır ( mesela emeklilik
yaşı konusunda 20 yıl sonunda belirtilen 57 yaşında mı emekli olacak yoksa dışarda
3,5 yıldan fazla çalıştığı için 60-65 yaşlara mı tabi olacak)
Cevap 2) 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ve 1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaya
başlanılmış ise 2829 sayılı Kanun gereği hizmet bütünleşmesinde son 7 yıl hizmet
içerisinde 1260 gün kuralı uygulanmaya devam etmektedir.
Dolayısıyla;
- 15 yıl hizmeti doldurup istifa eden TSK personelinin yıpranma payı ile birlikte
emeklilikte geçerli hizmet süresi 18 yıl 9 ay olur. Bu süre ise 25 yıl hizmet
yılından az olduğundan, kişinin sigortalı bir işte çalışması halinde 25 yıl
hizmeti tamamlamak için 7 yıl hizmete yakın bir süreye ihtiyaç olacağından,
memur statüsünden emeklilik kapsamından çıkmış olur. Tamamıyla işçi statüsünden
emeklilik şartlarına tabi olur.
- 20 yıl hizmeti doldurup istifa eden TSK personelinin yıpranma palı ile birlikte
emeklilikte geçerli hizmet süresi ise tam 25 hizmet yılı olur ve memur statüsünden
emeklilik için aranılan hizmet yılını tamamlamış kişi olur. Bu kişi şayet istifa
sonrası 1260 gün ve daha fazla işçi olarak çalışırsa tamamıyla işçi mevzuatına
tabi olur.
Ayrıca, 8 Eylül 1999 sonrası çalışmaya başlamış olanlardan yıpranma paylarının
azami 3 yılı geçmemek üzere tabi oldukları yaş hadlerinden düşülmektedir. Bu
durum ise sadece memur statüsünden emekli olunduğunda uygulanacak bir konu olduğunu
değerlendirmekteyiz.
Soru 3) Her ikisi de dışarda 3,5 yıl çalıştığında 5434 sayılı kanundaki haklarını
kaybedip 5510 sayılı sgk kanununa mı tabi olur?
Cevap 3) 5434 kapsamında olup istifa sonrası 1260 gün ve daha fazla işçi
statüsünde çalışırsa 5434 kapsamından çıkar ve işçi mevzuatına, dolayısıyla
işçi statüsünde emekli olacaklar için yapılan hesaplama sistemine tabi olurlar.
Aynı durum 5510 kapsamında memur olanlar için de geçerli olmakta, esasen 5510
kapsamında memur olanlar için aylık hesaplama sistemi de işçi sistemindeki aylık
hesaplama sistemiyle aynı olmaktadır. Bu konuda değerlendirmelerimiz sitemizde
mevcuttur.
Soru 4) Sizin görüşünüz nedir 15 yılı doldurup istifa edecek birinin 20 yılı
beklemesinin bir avantajı var mıdır? Neticede 40 yaşlarında TSK dan ayrılan
biri emekli olabilmek için dışarıda 55-60 yaşlarına kadar sigortalı olarak 10-15
yıl daha çalışacak.
Cevap 4) İstifa sonrası işçi statüsünde çalışma düşüncesinde olanlar için
15 hizmet yılı ile 20 hizmet yılı sonrası istifa etmenin bir değişiklik getirmeyeceğini
değerlendirmekteyiz. Zira 15 yıl doldurup istifa eden kişinin işçi hizmetleriyle
birleştirilecek hizmet toplamı yıpranma süresi ile birlikte 18 yıl 9 ay olur.
20 yıl doldurup istifa eden kişinin de işçi hizmetleriyle birleştirilecek hizmet
toplamı da yıpranma süresi ile birlikte 25 tam hizmet yılı olur.
Ancak, her iki durumda da emeklilik için gereken yaş şartı aralığı fazla ise
bir değişiklik getirmeyeceğini değerlendirmekteyiz.
Ayrı bir husus olarak;
Memurluktan ayrılıp işçi olarak çalışmaya başlayanların memur statüsünde
geçen hizmetlerine karşılık emekli ikramiyesi ödenme şartları konusundaki değerlendirmelerimiz
için;
https://www.memurlar.net/haber/1121035/memurluktan-istifa-eden-kisinin-emeklilik-sartlari-nasil-belirlenir-emekli-ikramiyesi-alabilir-mi.html
https://www.memurlar.net/haber/1062899/memurluktan-istifa-eden-icin-emekli-ikramiyesi-alabilme-sartlari.html
adreslerimiz ziyaret edilebilir.