Öğretmenin siyasi parti lehine paylaşımlarına ceza verilmesi hak ihlali sayılmadı

Olayın Arka Planı
Batman'da sınıf öğretmeni olarak görev yapan başvurucu, sosyal medyada yaptığı siyasi içerikli paylaşımlar nedeniyle disiplin cezasına çarptırıldı. Başvurucunun paylaşımları arasında belirli bir siyasi partiyi destekleyici ifadeler ve çeşitli siyasi söylemler yer aldı.
Bu paylaşımlar nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesi gereğince, "kademe ilerlemesinin durdurulması" cezasıyla cezalandırılan öğretmen, söz konusu cezanın ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini iddia ederek Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

Anayasa Mahkemesi'nin Gerekçesi
Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi, şu tespit ve değerlendirmeleri yaptı:

Kanunilik İlkesi Sağlandı
Mahkeme, verilen disiplin cezasının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin (D) bendinin (o) alt bendine dayandığını belirtti. Paylaşımların açıkça siyasi bir partiyi desteklediği ve bu nedenle kamu görevlilerinin tarafsızlık ilkesine aykırı olduğu vurgulandı. Mahkeme, disiplin cezasının öngörülebilir olduğuna karar verdi.

Meşru Amaç ve Kamu Hizmetlerinin Tarafsızlığı
Mahkeme, cezanın kamu hizmetlerinin tarafsızlığı ve güvenilirliğini korumayı amaçladığını belirtti. Özellikle öğretmenlerin toplum üzerindeki etkisine dikkat çekilerek, "Öğretmenler, yalnızca bir kamu görevlisi değil, aynı zamanda toplumu eğiten ve yönlendiren bireylerdir. Bu nedenle, meslekleri gereği tarafsız bir tutum sergilemeleri beklenir" ifadelerine yer verildi.

Demokratik Toplum Düzeni ve Orantılılık İlkesi
Mahkeme, başvurucunun paylaşımının siyasi propaganda niteliği taşıdığını ve bu durumun kamu görevlilerinin siyasi tarafsızlığı ilkesine aykırı olduğunu belirtti. Kararda şu ifadelere yer verildi:
"Kamu görevlilerinin, mesleklerinin gerektirdiği tarafsızlık ilkesine uygun davranmaları beklenir. Başvurucunun paylaşımı, kamu hizmetinin tarafsızlığına zarar verme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, verilen disiplin cezası, demokratik toplum düzeninin gerekleri ve orantılılık ilkesiyle uyumludur."

Aleniyet ve Sosyal Medya Kullanımı
Mahkeme, sosyal medyada yapılan paylaşımların aleniyet kazandığını vurguladı. Paylaşımların sadece arkadaş çevresiyle sınırlı kalmadığını, daha geniş kitlelere ulaştığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
"Modern sosyalleşme araçları, bireyin ifade açıklamalarını geniş bir kamuoyuna ulaştırma potansiyeline sahiptir. Başvurucunun, paylaşımının aleniyet kazanması ihtimaline karşı gereken özeni göstermediği açıktır."

Sonuç ve Karar
Anayasa Mahkemesi, başvurucunun ifade özgürlüğü iddialarını şu gerekçelerle reddetti:
Paylaşımların Niteliği: Başvurucunun ifadeleri, demokratik toplum düzenine zarar verme ve kamu hizmetinin tarafsızlığını zedeleme niteliği taşıyor.
Verilen Ceza Orantılıdır: Memurluktan çıkarma yerine daha hafif bir yaptırım olan "kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası uygulanmıştır.
Mahkeme, ifade özgürlüğünün ihlal edilmediğine oy çokluğuyla hükmetti.

Öne Çıkan Karar Metninden Alıntılar
Kararın gerekçesinde öğretmenlik mesleği ve ifade özgürlüğü arasındaki dengeye ilişkin şu ifadeler dikkat çekti:
"Öğretmenlik mesleği, toplumu doğruya yönlendiren bir otorite figürünü sembolize eder. Bu bağlamda, öğretmenlerin toplumsal meselelere yönelik ifadelerinin toplumda daha fazla yankı bulduğu açıktır."
"Başvurucunun siyasi görüşlerini sosyal medya üzerinden aleni bir şekilde açıklaması, kamu hizmetinin tarafsızlığına zarar vermiştir. Bu durum, demokratik toplum düzeninin gerekleriyle bağdaşmamaktadır."

20 Ocak 2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan karar için tıklayınız.