65 yaştan emeklilik için dilekçe verilmesi gerekir mi?

Soru: https://www.memurlar.net/haber/1123226/

adresimizde yapmış olduğumuz değerlendirmelerimize "Peki doğum tarihi 1 şubat 1960 olunca 65 yaş ise ne olacak dilekçe ne zaman verilmesi gerekmektedir" şeklindeki ziyaretçi sorusuna konu değerlendirmelerimiz.

Detaylar/Değerlendirmeler:

65 yaştan resen emeklilik ile isteğe bağlı emeklilik arasında ne fark vardır?

Sitemizde zaman zaman yapmış olduğumuz değerlendirmelerimize konu olan husus özetle, 65 yaşını dolduran memurlar, kendi isteğiyle emekli olamazlar, Kurumları 65 yaşını doldurdukları tarihte zorunlu olarak emekli ederler, isteğe bağlı emeklilik ise kişinin kendi iradesi ile gerçekleşen bir durumdur.

Dolayısıyla 65 yaş haddi genel olarak memurların azami çalışabilecekleri yaştır. 65 yaşını doldurmuş memur çalışamaz, 65 yaşını dolduran kendi isteğiyle emekli olamaz.

Çalıştığı Kurum tarafından tek taraflı olarak resen emeklilik işlemleri yapılır. Hizmeti yetiyorsa emekli aylığı bağlanır, yetmiyorsa toptan ödeme işlemleri gerçekleştirilir. Ancak kişi kendi isteğiyle emekli olabilmesi için mutlaka 65 yaşını doldurmamış olması gerekir, yani 64 yaş 11 ay 29 gün iken emekli talebinde bulunması gerekir ki, bunu da yaş haddini bekleyen hiçbir memurun yapmayacağını, yani en azından 65 yaşın dolumuna kısa süre (3 ay, 6 ay, vb gibi) hizmeti kalanların olağanüstü bir durum olmadığı sürece yapmayacağını, değerlendirmekteyiz.

Ayrıca, yaş haddinden, yani 65 yaşın dolumu nedeniyle zorunlu emekliye sevk edilenlere 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü gereği, ilk emekli aylık bağlandığı tarihten sonra üç ay içinde emekli ikramiyesinin hesaplanmasına esas alınan katsayılarda meydana gelecek artış nedeniyle oluşacak ikramiye farkları ile ilk mali yılın birinci ayında katsayılar dışındaki diğer unsurlarda meydana gelecek artışa, bu tarihte yürürlükte olan katsayılar uygulanmak suretiyle bulunacak ikramiye farkları, emekli ikramiyesi ile ilgili hükümlere göre ayrıca ödenmektedir. Aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde katsayılarda artış yapılmadığı takdirde ise müteakiben katsayılarda altı ay içinde yapılacak ilk artıştan doğan ikramiye farkları da bunlara ayrıca ödenmektedir.
İstekle emeklilikte bu fark ödemesi bulunmamaktadır.

Peki 65 yaşın tamamlandığı tarih nasıl hesaplanmalıdır?
Memurların yaş haddinden emekliliklerinde 65 yaşa girdikleri tarih değil, 65 yaşını doldurdukları tarih esas alınır, bu tarihten sonra zorunlu emeklilikleri gerçekleştirilir. 65 yaştan gün alma veya daha sonraki yaştan gün alma kabul edilmez.

Örnek:
Yaş hesabı doğum tarihinden itibaren başlar, 1 yıl dolunca kişi 1 yaşını doldurmuş olur.
5/2/1964-5/2/1965 1 yaş yılının dolum tarihi,
5/2/1965 - 5/2/1966 2 yaş yılının dolum tarihi,
5/2/1966-5/2/1967 3 yaş yılının dolum tarihi,
5/2/1967-5/2/1968 4 yaş yılının dolum tarihi,
Son olarak da,
5/2/2028 - 5/2/2029 65 yaş yılının dolum tarihi,
şeklinde hesaplama yapılması gerekmektedir.

Dolayısıyla, 5/2/1964 doğumlu kişinin 65 yaşını dolduracağı tarih 5/2/2029 tarihi olmaktadır.

Yani, yaş haddinden emeklilikte, 65 yaşa girildiği tarih değil, 65 yaşın doldurulduğu tarih esas alınmaktadır.

Örnek,
- 5/2/1964 doğumlu kişi 6/2/2028 tarihinde 65 yaşını tamamlamış olmamakta, bu tarih itibariyle 64 yaşını doldurmuş ve 65 yaşından 1 gün almış kişi olmaktadır.

Ayrıca, memur emekliliğinde 18 yaşından önce yapılmış yaş tashihleri varsa bu geçerli olmakta, 18 yaşından sonra yapılmış yaş tashihleri varsa bu geçerli olmamaktadır.
Kişilerin ve Kurumların buna dikkat etmesinde fayda görmekteyiz.

Ayrıca, memurların emeklilik işlemleri için de emekliye sevk onayının alınması gereklidir. Yaş haddi nedeniyle emeklilik istekle olmayan bir işlem olsa dahi yine de Kurumun atamaya yetkili makamı tarafından emekliye sevk onayının alınması da zorunlu olmaktadır. Bu durum 5510 sayılı Kanun Madde 48 hükmünde gereği olmaktadır.

5510 sayılı Kanun Madde 48 hükmü:
"Kamu görevlilerinin emekliye sevk onayları
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların yaşlılık, malullük veya vazife malullüğü işlemleri;
.
b) İstek üzerine veya yaş haddi, malullük veya vazife malullüğü hallerinde kamu idaresinin en yüksek amirinin,
..
onayı ile tekemmül eder."

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:

1 şubat 1960 doğum tarihli kişi 1 Şubat 2025 tarihinde 65 yaşını dolduran kişi olmaktadır. Görev yaptığı Kurum tarafından herhangi bir emeklilik talep dilekçesi almadan zorunlu emeklilik işlemleri yapılır. Esasen, Kurumların ilgili birimleri bünyesinde çalışanların sosyal güvenlik durumlarını takip ederler ve işlemleri yaparlar. Esasen, memur emeklilik statüsüne gireceği için ve SGK da emeklilik işlemlerini yapacağı için emeklilik sonrası işlemlere esas olmak üzere memurun ev, banka vb. gibi adresleri görev yaptığı Kurumuna bildirmesi/Kurumunca talep edilmesi gerektiğini de söyleyebiliriz.