Azami çalışılabilecek yaş hadleri bulunan memurlar, bu yaş hadlerini görevde iken kullanabilirler

Ziyaretçimizin sorusu: 25 yılını dolduran her memur istifa sonrasında emekli olma yaşında emekliliğe hak kazanır mı işi bıraktığı kurum bakımından?

Detaylar/Değerlendirmeler:

Ziyaretçimizin sorusundan öğrenilmek istenen konunun, hem 5434 hem de 5510 kapsamındakiler için uygulanmakta olan 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde yer alan azami çalışılabilecek emeklilik yaş hadleri konusu olduğunu anlamaktayız.

Bu nedenle değerlendirmelerimizi bu yönde yapmaktayız.

5434 ve 5510 kapsamında olan memurlar için uygulanmakta olan 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde,

Genel olarak memurların görevleri ile ilişiklerinin kesilmesi gereken yaş haddi istisnalar hariç 65 yaşını doldurdukları tarih olmaktadır. 65 yaşının dolumu tarihine kadar memurlar görevlerini yapabilirler, bu yaşı doldurduktan sonra zorunlu emekli edilirler, ancak 65 yaş dolumundan önce emeklilik şartlarını yerine getirmiş iseler kendi talepleri üzerine emekli olabilirler.
Ayrıca bu maddede, 65 yaşının dolumundan önce zorunlu emekli olunacak görevler de bulunmaktadır. Bu görevlerden bazıları şöyledir;

Yarbaylar 55 yaşını,
Uzman erbaşlar 55 yaşını,
Başkomiser, komiser ve komiser yardımcıları 56 yaşını,
Kıdemli başpolis memuru, başpolis memuru ve polis memurları 55 yaşını,
Gümrük Muhafaza Memurları 55 yaşını,

Doldurduklarında zorunlu emekli edilmektedirler. Yani bu yaşların dolumundan sonra fiili çalışmaları sona erdirilmektedir.

Dolayısıyla bazı görevler için azami çalışabilecekleri yaş hadleri belirlenmiştir. Ancak, bu yaş hadlerinden emeklilik sadece görevde iken tamamlanma şartına bağlı bir işlem olmaktadır.

5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluk hizmetine başlayan, 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olanlar ise 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memurluk hizmetine başlamış kişilerdir.
Her iki Kanun hükümlerine göre emeklilik için hizmet + yaş şartlarının yerine getirilmesi zorunludur.

8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlamış kişiler erkek ise 60, kadın ise 58 yaşını + 25 hizmet yıllarını tamamladıklarında emekli olabilmektedirler.

Hem 5434 hem de 5510'a tabi memurların azami görev yapabilecekleri yaş hadleri yukarıda belirttiğimiz gibi 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde gösterilmiştir. Bu hükme göre de örneğin polis memurlarının azami görev yapabilecekleri yaş hadleri 55 yaşını doldurdukları tarih olmaktadır. Bu tarih itibariyle yıpranma süreleri, sigortalı süreleri, borçlandıkları süreleri, memurluk süreleri toplamı 25 yıl olduğunda emekli aylığı bağlanabilmektedir.
Polis memurlarının yaş haddi olan 55 yaşını doldurulmasının uygulanacağı zaman, ancak polis memurlarının 55 yaş haddini görevde iken doldurması halinde geçerli olmaktadır. Yani, 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmündeki yaş hadleri tamamıyla kişilerin görevde iken bu yaşlarını doldurmaları halinde resen, yani talep olmadan zorunlu olarak emekliye sevklerini sağlamaktadır.
55 yaş haddi polis memurluğu görevinden ayrıldıktan sonra geçerli olmamakta, bu durumda tamamıyla genel yaş hadlerine tabi olunmaktadır.
Ayrıca, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışma hayatına başlamış kişilerden yıpranma hakları olanların bu yıpranma süreleri emeklilik yaş hadlerinden 3 yılı geçmemek üzere yarısı indirilmekte, bu indirme genel yaş hadlerinden indirilmekte, zorunlu emeklilik yaşı olan 55 yaştan indirilmemektedir. Yani, 60 yaşına tabi olan kişi en fazla 57 yaşın dolumunda emekliliğini kazanmış olmaktadır.
Ayrıca, 1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaları olanlardan memurluktan ayrıldıktan sonra işçi, esnaf gibi çalışmaya başlayanlar hakkında hizmet bütünleşmesi sağlanır ve son 7 yıl hizmet kuralı uygulanır.

Bu bağlamda değerlendirmemiz:

Emeklilik kazanımları 65 yaşın dolumundan önce sağlanan meslek grupları için yaş hadleri sadece görevde iken kullanılabilecek olan yaş hadleri olmaktadır.
Dolayısıyla, sadece hizmet yılını tamamladıktan sonra görevinden ayrılan kişi için emeklilik şartları tamamıyla 58 veya 60 yaşın dolumu olur, yani 65 yaşın dolumundan önce belirlenen yaş hadleri (55, 56 gibi) emeklilik kazanımını sağlamayacağını,
Örneğin, polislik mesleğinden ayrılan kişi kadın ve erkek 25 yıl hizmet + 58, 60 yaşın dolumu şartı kapsamına girer ve bu kişilerin 55 yaşın dolumunda emeklik şartlarını yerine getirmiş olamayacaklarını, değerlendirmekteyiz.
NOT: Ayrıca, memurlar hizmet yılını tamamlayıp görevlerinden ayrıldıktan ve herhangi bir statüde çalışmadıkları sürece son defa görev yaptıkları Kurumların emeklisi olacaklarını ve görev unvanları esas alınarak aylıklarının bağlanacağını ve emekli ikramiyelerinin de ödeneceğini değerlendirmekteyiz.