Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 153)

DEVLET MEMURLARI KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 153)

631 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 1.1.2002 tarihinde yürürlüğe giren 3 üncü maddesiyle değiştirilen 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 67 nci maddesinin ve 9 uncu maddesiyle de anılan Kanuna eklenen geçici 33 üncü maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

657 sayılı Kanunun 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikten önceki 67 nci maddesinde, diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde boş kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memurların kazanılmış hak aylıklarının, öğrenim durumları itibarıyla yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla işgal etmekte oldukları kadroların bir üst derecesine yükseltilebileceği hükme bağlanmıştı.

Yukarıda belirtilen hükme göre, madde kapsamına giren memurlardan, derece yükselmesine ilişkin diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde boş kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayanların kazanılmış hak aylıkları, öğrenim durumları itibarıyla yükselebilecekleri dereceyi aşmamak şartıyla, işgal ettikleri kadronun bir üst derecesine takdire bağlı olarak yükseltilebiliyordu.

631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesiyle 657 sayılı Kanunun 67 nci maddesinde yer alan ?boş? ibaresi kaldırılmış ve ?bir üst dereceye yükseltilebilir? ibaresi de ?üst derecelerine yükseltilir? olarak değiştirilmiştir.

Yapılan bu değişiklikle madde hükmü;
?Diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memurların kazanılmış hak aylıkları, öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri dereceyi aşmamak şartıyla işgal etmekte oldukları kadroların üst derecelerine yükseltilir.? şeklini almıştır.
Diğer taraftan, aynı Kararnamenin 9 uncu maddesiyle 657 sayılı Kanuna eklenen geçici 33 üncü maddede de; ?67 nci madde uyarınca, diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamamış olan memurlardan öğrenim durumları ve bulundukları derece ve kademelerdeki çalışma süreleri itibarıyla birden fazla üst derecelere yükselebilecek durumda olanların kazanılmış hak aylıkları, 1.1.2002 tarihinden itibaren, kademe ilerlemelerine müstehak oldukları tarih itibarıyla ve her yıl azami bir derece uygulanmak suretiyle yükseltilir.? hükmü yer almaktadır.
Görüleceği üzere, 657 sayılı Kanunun değişik 67 nci ve geçici 33 üncü maddelerinin uygulamada birbirinden farklı değerlendirilmesi gerekmektedir.

A) 657 sayılı Kanunun 67 nci maddesinin uygulanması
1- İlk aşamada, anılan Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen derece yükselmesine ilişkin diğer şartları 1.1.2002 tarihinden önce taşımakla birlikte daha önce 67 nci madde hükmünden yararlanamamış memurların kazanılmış hak aylıklarının, maddede yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği 1.1.2002 tarihi itibarıyla kadro şartı aranmaksızın öğrenim durumları itibarıyla yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla bir üst dereceye yükseltilmeleri gerekmektedir.

ÖRNEK 1- Lise mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 5 inci derecenin 4 üncü kademesinde bulunan ve terfi tarihi 25.10.2002 olan memurun kazanılmış hak aylığı;
- Daha önce 67 nci madde uygulamasından yararlanamaması nedeniyle 1.1.2002 tarihi itibarıyla 4 üncü derecenin 1 inci kademesine,
- 25.10.2002 tarihinde 4 üncü derecenin 2 nci kademesine,
- 25.10.2003 tarihinde 4 üncü derecenin 3 üncü kademesine,
- 25.10.2004 tarihinde 3 üncü derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 3 üncü derecenin son kademesine kadar yükseltilecektir.
Ancak kadrosunda bir değişiklik olmadığı sürece 5 inci dereceli kadroyu işgal etmeye devam edecektir.

ÖRNEK 2- Yükseköğrenim mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 5 inci derecenin 6 ncı kademesinde bulunan ve terfi tarihi 10.6.2002 olan memurun kazanılmış hak aylığı;
- Daha önce 67 nci madde uygulamasından yararlanamaması nedeniyle 1.1.2002 tarihi itibarıyla 4 üncü derecenin 3 üncü kademesine,
- 10.6.2002 tarihinde 3 üncü derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

2- Değişikliğin yürürlüğe girdiği 1.1.2002 tarihinden sonra, derece yükselmesine ilişkin diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayacak memurların kazanılmış hak aylıkları kademe ilerlemelerine müstehak oldukları tarih itibarıyla bir üst dereceye yükseltilecektir.

ÖRNEK 1- Lise mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 5 inci derecenin 3 üncü kademesinde bulunan ve terfi tarihi 15.8.2002 olan memurun kadrosu 5 inci derecede kalmakla birlikte kazanılmış hak aylığı;
- 15.8.2002 tarihinde 4 üncü derecenin 1 inci kademesine,
- 15.8.2003 tarihinde 4 üncü derecenin 2 nci kademesine,
- 15.8.2004 tarihinde 4 üncü derecenin 3 üncü kademesine,
- 15.8.2005 tarihinde 3 üncü derecenin 1 inci kademesine,
İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 3 üncü derecenin son kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 2- Yükseköğrenim mezunu olup 3 üncü dereceli kadroda kazanılmış hak aylığı 19.5.2002 tarihinde 2 nci derecenin 3 üncü kademesinden 4 üncü kademesine ilerleyecek olan Şefin kazanılmış hak aylığı;
- 19.5.2002 tarihinde 1 inci derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 3- Lise mezunu olup 3 üncü dereceli kadroda 3 üncü derecenin 2 nci kademesinden aylık alan ve terfi tarihi 20.11.2002 olan Şefin kazanılmış hak aylığı;
- Son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması durumunda 1.1.2002 tarihi itibarıyla 3 üncü derecenin 3 üncü kademesine,
- 20.11.2002 olan terfi tarihinde 3 üncü derecenin 4 üncü kademesine, 2001 yılı sicil notunun da olumlu olması halinde, 657 sayılı Kanunun 37 nci maddesi hükmü uygulanarak aynı tarih itibarıyla 2 nci derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 2 nci derecenin son kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 4- Yükseköğrenim mezunu olup zorunlu atamaya tabi olarak 10.6.2000 tarihinden itibaren kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde fiilen görev yapan ve terfi tarihi olan 17.4.2001 itibarıyla 5 inci dereceli kadroda 5 inci derecenin 2 nci kademesinde bulunan memurun kazanılmış hak aylığı;
- 17.4.2002 tarihinde 5 inci derecenin 3 üncü kademesine,
- 10.6.2002 tarihinde 64 üncü maddenin son fıkrası hükmü uyarınca 5 inci derecenin 4 üncü kademesine ve aynı tarih itibarıyla müteakip terfi tarihi olan 17.4.2003 beklenmeksizin 67 nci madde uygulanarak 4 üncü derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

3- 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması nedeniyle 1.1.2002 tarihinden itibaren bir kademe ilerlemesinden yararlanacak memurlara, derece yükselmesine hak kazanmaları halinde, 67 nci maddenin de aynı tarih itibarıyla uygulanması gerekmektedir.

ÖRNEK 1- Yükseköğrenim mezunu olup 3 üncü dereceli Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni kadrosunda 2 nci derecenin 3 üncü kademesinden aylık alan ve terfi tarihi 15.10 2002 olan memurun kazanılmış hak aylığı;
- Son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması durumunda 1.1.2002 tarihi itibarıyla 2 nci derecenin 4 üncü kademesine ve aynı tarih itibarıyla 67 nci madde gereğince 1 inci derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 2 - Lise mezunu olup 4 üncü dereceli Şef kadrosunda 4 üncü derecenin 6 ncı kademesinden aylık alan ve terfi tarihi 23.12.2002 olan ilgilinin kazanılmış hak aylığı;
- Daha önce 67 nci madde uygulamasından yararlanamaması nedeniyle, 1.1.2002 tarihi itibarıyla 3 üncü derecenin 3 üncü kademesine,
- Son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması nedeniyle 1.1.2002 tarihi itibarıyla 3 üncü derecenin 4 üncü kademesine,
- Öğrenim durumu itibarıyla yükselebileceği derecenin 4 üncü kademesinden aylık almaya hak kazanmış olduğundan, son sicil notunun da olumlu bulunması halinde, 657 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uygulanarak aynı tarih itibarıyla 2 nci derecenin 1 inci kademesine,
- 23.12.2002 tarihinde 2 nci derecenin 2 nci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 2 nci derecenin son kademesine kadar yükseltilecektir.

4- 67 nci maddenin uygulanması nedeniyle ilgililere yapılacak derece yükselmesi; kazanılmış hak aylığı ile emekli keseneğine esas aylığının derece ve kademesi aynı olanların her iki aylığına birlikte uygulanacak, farklı olanlara ise 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun Ek 18 inci maddesi hükümlerine göre işlem yapılacaktır.

B) 657 sayılı Kanuna eklenen geçici 33 üncü maddenin uygulanması
Derece yükselmesine ilişkin diğer şartları taşımakla birlikte, üst derecelerde kadro olmadığı için maddenin yürürlüğe girdiği 1.1.2002 tarihine kadar öğrenim durumları ve bulundukları derece ve kademelerdeki çalışma süreleri itibarıyla birden fazla üst derecelere yükselebilecek durumda olanlardan;
- 1.1.2002 tarihinden önce 67 nci madde hükmünden yararlandırılmamaları nedeniyle işgal ettikleri kadro dereceleri ile kazanılmış hak aylık dereceleri aynı olan ve kazanılmış hak aylık derecelerinin 7 nci veya daha ileri kademelerinde bulunanların, bu Tebliğin (A/1) bölümünde yapılan açıklamalar doğrultusunda 1.1.2002 tarihi itibarıyla 67 nci madde hükmü uygulanarak bir üst dereceye yükseltildikten sonra,
-1.1.2002 tarihinden önce 67 nci madde hükmünden yararlandırılmaları nedeniyle kazanılmış hak aylık dereceleri kadro derecelerinin üst derecelerinde olanlardan, kazanılmış hak aylık derecelerinin 4 üncü veya daha ileri kademelerinde bulunanların kazanılmış hak aylıkları, öğrenim durumları itibarıyla yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla, kademe ilerlemelerine müstehak oldukları tarihlerde yapılmak ve her yıl azami bir derece uygulanmak suretiyle üst derecelere yükseltilecektir.
İlgililerin birden fazla üst derecelere yükselebilecek durumda olup olmadıklarının tespiti yapılırken 1.1.2002 tarihinden önceki son kadro derecesi ile kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin mukayesesi yapılacaktır.

ÖRNEK 1- Yükseköğrenim mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 4 üncü derecenin 7 nci kademesinden aylık alan ve terfi tarihi 31.7.2002 olan memurun kazanılmış hak aylığı;
- Daha önce 67 nci maddeden yararlanması ve kadro derecesine göre birden fazla üst derecelere yükselebilecek durumda olması nedeniyle geçici 33 üncü madde gereğince her yıl azami bir derece uygulanabileceğinden, 31.7.2002 tarihinde 3 üncü derecenin 5 inci kademesine,
- 31.7.2003 tarihinde 2 nci derecenin 3 üncü kademesine,
- 31.7.2004 tarihinde 1 inci derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 2- Lise mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 5 inci derecenin 8 inci kademesinde bulunan ve terfi tarihi 15.10.2002 olan Şefin kazanılmış hak aylığı;
- Daha önce 67 nci madde hükmünden yararlanamadığından 1.1.2002 tarihi itibarıyla 4 üncü derecenin 5 inci kademesine,
- Kadro derecesine göre birden fazla üst derecelere yükselebilecek durumda olması nedeniyle, geçici 33 üncü madde gereğince 15.10.2002 olan terfi tarihinde 3 üncü derecenin 3 üncü kademesine,
- 2002 yılı sicilinin olumlu ve son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması durumunda (657 sayılı Kanunun 64 ve 37 nci maddelerine göre) 1.1.2003 tarihinde 3 üncü derecenin 4 üncü kademesine ve aynı tarih itibarıyla 2 nci derecenin 1 inci kademesine,
- 15.10.2003 tarihinde 2 nci derecenin 2 nci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 2 nci derecenin son kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 3- Yükseköğrenim mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 30.3.2000 tarihinde 4 üncü derecenin 9 uncu kademesine ilerleyen ve 2001 yılında kademe ilerlemesi yapamamış memurun kazanılmış hak aylığı;
- 30.3.2002 terfi tarihinde bekleme süreleri de dikkate alınarak geçici 33 üncü madde hükmü gereğince, 3 üncü derecenin 8 inci kademesine,
- 30.3.2003 tarihinde 2 nci derecenin 6 ncı kademesine,
- 30.3.2004 tarihinde ise 1 inci derecenin 4 üncü kademesine, yükseltilecektir.

ÖRNEK 4- Yükseköğrenim mezunu olup 3 üncü dereceli kadroda 2 nci derecenin 6 ncı kademesinden 7.9.2001 tarihinden beri aylık almakta olan Şefin kazanılmış hak aylığı, terfi tarihi olan 7.9.2002 tarihinde 1 inci derecenin 4 üncü kademesine yükseltilecektir.
Ancak son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması halinde, 1.1.2002 tarihinden itibaren bir kademe ilerlemesine hak kazanacağından, kazanılmış hak aylığı terfi tarihi beklenmeksizin anılan tarih itibarıyla 1 inci derecenin 4 üncü kademesine yükseltilecektir.

ÖRNEK 5- Yükseköğrenim mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 4 üncü derecenin 7 nci kademesinden aylık alan ve terfi tarihi 15.3.2002 olan memurun kazanılmış hak aylığı;
- Son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması durumunda, 1.1.2002 tarihinden itibaren bir kademe ilerlemesine hak kazanacağından terfi tarihi beklenmeksizin anılan tarih itibarıyla geçici 33 üncü madde uygulanarak 3 üncü derecenin 5 inci kademesine,
- Son altı yıllık sicil notu nedeniyle kademe ilerlemesine müstehak olduğu 1.1.2002 tarihi itibarıyla geçici 33 üncü madde uygulandığından 15.3.2002 olan terfi tarihinde 2 nci derecenin 3 üncü kademesine yükseltilmeyerek 3 üncü derecenin 6 ncı kademesine, - 15.3.2003 tarihinde 2 nci derecenin 4 üncü kademesine,
- 15.3.2004 tarihinde 1 inci derecenin 2 nci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

ÖRNEK 6- Lise mezunu olup 5 inci dereceli kadroda 30.4.2000 tarihinde 4 üncü derecenin 9 uncu kademesine ilerleyen, 1995-2000 yılları arasındaki son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olmasına rağmen ilerleyebileceği kademe bulunmadığından bir kademe ilerlemesinden 1.1.2001 tarihi itibarıyla yararlanamayan ve 30.4.2001 tarihinde, sicil nedeniyle hak kazanmış olduğu kademe ile birlikte bulunduğu derece ve kademede iki kademe ilerlemesi yapamamış olan memurun kazanılmış hak aylığı;
- 30.4.2002 tarihinde 3 üncü derecenin 8 inci kademesine (1 yıl kıdemli),
- 1996-2001 yılları arasındaki son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve daha yukarı olması ve 2001 yılı sicilinin de olumlu bulunması halinde 657 sayılı Kanunun 37 nci maddesi hükmü gereğince, 1 yıl bekleme süresi de dikkate alınmak suretiyle 30.4.2002 tarihi itibarıyla 2 nci derecenin 6 ncı kademesine yükseltilecektir.

C) 657 sayılı Kanunun 36/A-12/d maddesinin uygulanması
657 sayılı Kanunun 36/A-12/d maddesinde ve maddenin uygulanmasını gösteren Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğlerinde, memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak üst öğrenimi bitirenlerin, aynı üst öğrenime tahsile ara vermeden başlayan ve normal süresi içinde bitirdikten sonra memuriyete giren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla, bitirdikleri üst öğrenimin giriş derece ve kademesine memuriyette geçirdikleri başarılı hizmet sürelerinin tamamı her yıl bir kademe, her üç yıl bir derece hesabıyla ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yükseltileceği belirtildiğinden, anılan madde uyarınca yapılacak intibak işlemlerinde emsal kıyaslaması yapılırken, 67 nci ve geçici 33 üncü madde hükümlerinden yararlanmış emsallerinin ulaştıkları derece ve kademelerin aşılmaması gerekmektedir.

ÖRNEK - 1979 yılında liseyi bitirip 15.8.1981 tarihinde memuriyete başlayan ve 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinden yararlanmış bir memurun, 2002 yılında 4 yıl süreli yükseköğrenimi bitirmesi ve 20.10.2002 tarihinde intibak işleminin yapılması halinde;
İlgilinin durumu:
Derece Kademe
2002 yılında 9 1 (20.10.2002-15.8.1981= 21 yıl 2 ay 5 gün başarılı hizmeti nedeniyle 7 derece 2 ay 5 gün kıdemli.)
2002 yılında 1 1 (2 ay 5 gün kıdemli) olacaktı.

Emsalinin durumu: 1979 yılında liseyi bitirerek ara vermeden 4 yıllık yükseköğrenime başlayan ve 31.7.1983 tarihinde mezun olup aynı tarihte göreve başlayan emsali memurun durumu;

olacaktır.

Yukarıda gösterildiği üzere emsali memur;
- Daha önce 67 nci madde uygulamasından yararlanamaması nedeniyle 1.1.2002 tarihi itibarıyla 4 üncü derecenin 7 nci kademesine,
- 31.7.2002 tarihinde geçici 33 üncü madde hükmü gereğince 3 üncü derecenin 5 inci kademesine yükseltilecek ve 20.10.2002 tarihi itibarıyla 3 üncü derecenin 5 inci kademesinde 2 ay 19 gün kıdemli olacaktır.
Bu durumda ilgili, emsalini geçemeyeceğinden 20.10.2002 tarihi itibarıyla 5 inci dereceli kadroda 1 inci derecenin 1 inci kademesine değil emsalinin derece ve kademesi olan 3 üncü derecenin 5 inci kademesine gelecek ve bu kademede 2 ay 19 gün kıdemli olacaktır.
Daha sonra;
- 31.7.2003 tarihinde 2 nci derecenin 3 üncü kademesine,
- 31.7.2004 tarihinde 1 inci derecenin 1 inci kademesine,
- İzleyen yıllarda her yıl bir kademe olmak üzere 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar yükseltilecektir.

D) Kadroları kaldırılmış personel hakkında da yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde kazanılmış hak aylıkları bakımından anılan Kanunun 67 nci ve geçici 33 üncü maddeleri hükümlerine göre işlem yapılacaktır.

E) Kazanılmış hak aylıkları bulunmuş oldukları kadro derecelerinin daha üst derecelerine yükseltilenlerin aylıkları, yükseltildikleri derecenin gösterge ve varsa ek göstergesi esas alınarak ödenecektir. Kadro derecesine bağlı haklar ise işgal edilen kadro derecesine göre belirlenecektir.

F) 657 sayılı Kanunun 67 nci ve geçici 33 üncü madde hükümlerinden yararlanamadan emekli olanlar hakkında, 26/12/2001 tarihli ve 2001/3486 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri çerçevesinde T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce gerekli işlemler yapılacaktır.