Darphane UTTS maliyetini açıkladı: Gerçekten 5 TL mi?

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nde (UTTS) kullanılan çiplerin maliyetiyle ilgili iddialara yanıt vererek, "Sistemde kullanılan çiplerle ilgili ortaya atılan, bu çiplerin maliyetinin 5 lira olduğu yönündeki iddia ve ithamlar kasıtlı, yanlı ve yanlıştır." ifadesi kullanıldı.

DARPHANE'DEN UTTS MALİYETİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Darphane Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklama şu şekilde;

Açıklamada, "Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülen UTTS projesine yönelik olarak gerek bazı basın yayın organlarında gerekse sosyal medyada yer alan gerçek dışı ve hayal mahsulü haber, yorum ve paylaşımlarla ilgili olarak kamuoyunu doğru şekilde bilgilendirmek adına aşağıdaki hususlarda bir açıklama yapılması zarureti hasıl olmuştur." ifadelerine yer verildi.

Geçen aylarda, UTTS'de kullanılan çiplerin İsrail'den temin edildiğine ve yapılan ihaleye ilişkin çeşitli kesimlerce ortaya atılan tezviratların Genel Müdürlük tarafından 29 Eylül 2024 ve 9 Aralık 2024 tarihlerinde yapılan kamuoyu duyuruları ile yalanlandığı anımsatılan açıklamada, "UTTS projesi ilgili tüm paydaşların katılımıyla, şeffaf ve kamu menfaati önceliklendirilerek yürütülmesine rağmen son günlerde bu defa da UTTS'de kullanılan çiplerin maliyeti ile ilgili sistematik bir dezenformasyon kampanyasının başlatıldığı müşahede edilmektedir." denildi.

- "UTTS, sadece taşıtlara takılan çipten ibaret bir sistem değildir"

Açıklamada, daha önce de müteaddit defalar ifade edildiği üzere, UTTS'nin sadece taşıtlara takılan çipten ibaret bir sistem olmadığı vurgulandı.

UTTS'nin akaryakıt istasyonlarında taşıt plakalarının elle girilmesini sonlandırarak, akaryakıt satışlarında yaşanan suistimallerden kaynaklı vergi kayıplarının önlenmesini, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanmasını ve kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadele edilmesini amaçlayan bir sistem olduğu aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Bu kapsamda ilgili Tebliğ gereği ticari taşıtlara taşıt tanıma birimleri takılmakta, akaryakıt istasyonlarına da UTTS donanımları monte edilmektedir. Bugün itibarıyla, utts.gov.tr üzerinden gerçekleştirilen Taşıt Tanıma Birimi siparişi sayısı 5 milyonu geçmiş, 700 bini aşkın taşıtın montaj işlemleri tamamlanmıştır. Yine daha önce de ifade ettiğimiz üzere, bu sistemde kullanılan ekipmanların İsrail veya Kanada menşeili olduğu yönündeki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır. UTTS'de kullanılan donanımlarla ilgili olarak herhangi bir güvenlik sorunu bulunmamakta olup, UTTS ile ilgili yazılım geliştirmeleri de Türk mühendisleri tarafından yapılmaktadır. UTTS sayesinde tamamen yabancı firmalara bağımlı, ürettiği tüm veriler yurt dışına çıkan, tekel niteliğindeki bir sistem yerine, hiçbir kamu kaynağı kullanılmadan, yerli ve milli bir sistem kurulmaktadır."

Açıklamada, öte yandan, UTTS'de kullanılan çiplerin maliyeti ile ilgili ortaya atılan iddiaların da bütünüyle gerçeğe aykırı olduğu bildirildi.

Sosyal medyada yer alan 5 liralık çiplerin otomotiv sektöründe kullanılmayan, normal devre, tekil çipler olduğu aktarılan açıklamada, şu bilgilere yer verildi:

"Taşıt Tanıma Birimlerinde kullanılan tekil çiplerin fiyatı 8-10 dolar seviyesinde olup, ayrıca diğer parçalar 7-8 dolar civarındadır. Sadece Taşıt Tanıma Birimi üretim maliyetleri toplamda 16-18 dolar civarındadır. Bu çipler, alev sızdırmaz (Atex Zone 0) sertifikalı ve kapalı bir teçhizattır. Ayrıca, UTTS'nin yatırım, lojistik, stok, finansman, satış, bakım, onarım, garanti ve işletme giderleri de bu bedele dahil değildir. Tüm bu maliyetlerin yanı sıra teknoloji know-how, şirket ve proje yönetim ekiplerinin istihdamı da ciddi bir yatırım, tecrübe ve iş gücü gerektirmektedir. Bu nedenle UTTS'de kullanılan çiplerle ilgili ortaya atılan, bu çiplerin maliyetinin 5 lira olduğu yönündeki iddia ve ithamlar kasıtlı, yanlı ve yanlıştır. UTTS kapsamında Taşıt Tanıma Birimi (çip) satış fiyatı 1.413 lira+Montaj+KDV tutarındadır. Taşıt Tanıma Birimlerinin montaj bedeli 912 lira olup, bu bedel montaj konusunda yetkilendirilmiş 3 bin 385 firma tarafından aynı şekilde uygulanmaktadır."

Açıklamada, Türkiye'de özel sektörde satılan benzeri çiplerin bedelinin 1800 lira civarında olduğu ve bu çiplerin 25 yılı aşkın bir süredir 2,5 milyon araçta halihazırda kullanıldığı ifade edildi.