Öğretim Görevlisinin 5510/4-a Süreleri Emekli Aylığını ve İkramiyesini Yükseltir Mi?

Soru : Merhabalar... 97 Aralık tarihinde 4a girişim var. 2002 Kasım ayından beri de 4c'ye bağlı olarak çalışmaktayım. (Öğretim Görevlisi) Emekli olmak istesem başlangıçtaki 4a'nın maaşıma bir etkisi olur mu? Evet 4a'ya başlangıç tarihim bana emeklilik hakkı kazandırdı ama maaşa ve ikramiyeye de bir etkisi olur mu? 4a ile çalışma hayatına giriş yapmış olmamın emeklilik için tam olarak ne gibi avantajları olur? Şimdiki kadroma yani 4c'ye mi eklenir? Sistem nasıl işler? Bana çok basit ve sade bir dille anlatmanız mümkün müdür?

Detaylar/Değerlendirmeler:

1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olanlar (657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu vb. gibi memurlukla bağı olan kanunlar kapsamında olanlar)
5434 sayılı Kanun kapsamında olurlar.

5434 e tabi olanların, işçi veya esnaf olarak çalıştığı dönemde SGK primleri ister en alt sınırdan ister en üst sınırdan ödensin, memur statüsünden emekliliğinde emekli maaşı ve emekli ikramiyesini artırmaz.

Sadece, hizmet bütünleşme mevzuatı gereği hizmetler birleştirilir ve emeklilik için aranılan hizmet süresinin tamamlanmasına, bağlanacak olan aylık oranının yükseltilmesine, ek göstergeye katkı vermeyen emekli keseneğine esas aylık derece ve kademeleri ile meslekleri ile ilgili süreler ise ek göstergeye katkı veren kazanılmış hak aylık derece kademelerinin ilerletilmesine katkı sağlar.

Ayrıca, Kamuya ait işyerlerinde geçen ve kıdem tazminatı alınmamış olan sigortalı süreler 5434 Kanun Madde 89 hükmünde belirlenmiş olan kurallar çerçevesinde emekli ikramiyesi hizmet süresine dahil edilerek katkı sağlar. Yani 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmünde kıdem tazminatı almaya müstehak olunan bir durumun olması halinde emekli ikramiyesi hizmet süresine dahil edilir.
Özel sektörde geçmiş olan sigortalı süreler ve esnaf olarak geçen süreler emekli ikramiyesi tutarına katkı sağlamaz.

En alt sınırdan veya üst sınırdan ödenmiş olan sigorta primlerinin memur aylığına uygulanmama nedeni:

İşçilerin, esnafların ve memur olanların aylık bağlanma sistemleri farklıdır. Memurların aylık sisteminde derece ve kademeler, memur maaş katsayıları, kıdem aylık tutarları, taban aylık tutarları, gösterge ve ek gösterge rakamları gibi unsurlar bulunur ve görevde alınan aylıkların tamamı esas alınmaz.

5434 kapsamında olana memurların aylık ve ikramiye hesaplama şekli özetle şöyledir (5434 SK/Madde 41, Madde 89):

1- Gösterge Aylığı/Derece-Kademe Aylığı: Emekli aylığı ve emekli ikramiyesinin hesabında esas alınan tablo, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 43 hükmünde yer alan tablo ile derece ve kademelere göre belirlenen gösterge rakamlarının memur maaş katsayısı ile çarpımından gösterge aylığının brüt tutarı bulunmaktadır.

Örnek: Birinci derecenin birinci kademesinde bulunan bir kişinin gösterge aylığı rakamı 1320 x (1,012556) (memur maaş katsayısı) = 1.336.573TL. derece kademe karşılığı gösterge aylığı tutarı olmaktadır.

Diğer derece ve kademelerin gösterge aylığı tutarları da aynı şekilde hesaplanmaktadır.

2- Ek Gösterge Aylığı:

657 sayılı Kanuna ekli ek gösterge cetvellerinde yer alan unvanlara göre tespiti yapılan ek gösterge rakamları memur maaş katsayısı ile çarpımından bulunan tutar ek gösterge aylığı olmaktadır. Kendi özel kanunları gereği belirlenmiş ek göstergeler olduğunda ise bu ek gösterge rakamları esas alınmaktadır. Ayrıca, makam, görev veya temsil tazminatı göstergeleri de uygulanmaktadır.

Örnek: 3600 ek göstergeli unvanlarda bulunanlar için 3600 x (1,012556)= 3.645.201 TL. ek gösterge aylığı tutarı olmaktadır.

3- Emeklilik Tazminatı/Özel Hizmet Aylığı (5434 SK/Ek Madde 70):

Emekli aylığı hesaplanmasında, aylık ve ikramiye tutarının artmasında önemli faktörler arasında 5434 sayılı Kanun ek madde 70 hükmü bulunur. Bu madde, emekli aylığını artırdığı gibi emekli ikramiyesinin artmasına katkısı büyüktür.

Bu maddeye göre hesaplama da en yüksek devlet memuru sayılan Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri aylığı esas alınmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri için birinci derece dördüncü kademenin gösterge rakamı olan 1500 ile 8000 ek gösterge rakamının toplamının memur maaş katsayısı ile çarpımından bulunan tutarın, maddede ek göstergelere göre gruplandırma sonucu tespit edilen oranların karşılığına gelen tutar, emekli aylık ve emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınmaktadır.

Oranlar şu şekildedir (5434 SK/Ek Madde 70):

Emekli aylığı ve emekli ikramiyesi hesaplamasında uygulanacak oranlar;

Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olan memurlar için % 255,

Ek göstergesi 7800 - 8400 (Hariç) için % 215,

Ek göstergesi 7000 - 7800 (Hariç) için % 195,

Ek göstergesi 7800 - 8400 (Hariç) için % 215,

Ek göstergesi 5400 - 7000 (Hariç) için % 165,

Ek göstergesi 3600 - 5400 (Hariç) için % 145,

Ek göstergesi 2800 - 3600 (Hariç) için % /85,

Ek göstergesi olmayan - 2800 (Hariç) için % 55,

Şeklinde uygulanır.

Örnek;

1500 + 8000 = 9500 x (1,012556)x % 145 = 13.947,658 TL.

1500 + 8000 = 9500 x (1,012556)x % 85 = 8.176,389 TL.
gibi.

4- Taban Aylığı ve Kıdem Aylığı (375 SKHK/Madde 1):

-Taban aylığı tutarı : 1000 gösterge x (15,848415)= 15.848,415 TL.

-Kıdem aylığı tutarı : 20 gösterge x (1,012556) Memur maaş katsayısı x 1 = 20.251 TL Bir yıl kıdemi olan için,

20 x (1,012556) x 21 = 425,27 (21 yıl kıdemi olan için) her yıl hizmet arttıkça kıdem aylığı tutarı da bu şekilde hesaplamada artmaktadır. Kıdem aylığı tutarı 25 yıl ve daha fazla hizmet sürelerinde aynı olmaktadır. 25 yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için aynı tutardır ve bu tutar 500 x (1,012556)= 506,278 TL. olmaktadır. (Kıdem Aylığı sisteminin hizmetlere orantılı olarak yasal bir düzenleme ile artırılması gerektiğini de ayrıca değerlendirmekteyiz)

Emekli Aylığı ve Emekli İkramiyesi Hesaplama Formülü:

(A) Derece-Kademe Göstergesi

(B) Ek gösterge

(C) Taban Aylığı gösterge rakamı

(D) Kıdem Aylığı göstergesi

(E) 5434 SK. EK 70. Maddesine göre esas alınan tutar

(F) Memur maaş katsayısı

(G) Taban aylığı katsayısı

(H) ¼ Derece-kademe gösterge rakamı 1500

( I ) Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterinin ek gösterge rakamı olan 8000

1 = A x F = Derece-Kademe gösterge aylık tutarı

2 = B x F = Ek gösterge tutarı

3 = C x G = Taban aylığı tutarı

4 = D x F = Kıdem aylığı tutarı

5 = H + I x F x % (5434 Ek 70 oranları)

6= 1 + 2 + 3 + 4 + 5 = Brüt Toplam aylık

Brüt Toplam Aylık x (50 + Hizmet yılı ) x % = l Aylık emekli maaş tutarı
Not: 50 rakamı 5434 sayılı Kanun Madde 41 hükmünde belirtilmiştir. 25 yıl hizmeti olanlara % 75'i, 25 yıldan az olanlara her tam yıl için % 1 eksiği, fazla olanlara da her tam yıl için % 1 fazlası esas alınmaktadır.
Örnek: 26 yıl hizmet için 50+26= 76, 29 yıl hizmet için 50+29= 79 gibi.

Ay kesirleri için 1/12 sinin % 12 si olmaktadır, bu hesaplamaya göre de:
1 ay için 0833, 2 ay için 1667, 3 ay için 2500, 4 ay için 3333, 5 ay için 4167, 6 ay için 5000, 7 ay için 5833, 8 ay için 6667, 9 ay için 7500, 10 ay için 8333, 11 ay için 9167 rakamları esas alınarak hesaplanmaktadır.

Emekli İkramiyesi:

Emeklilik ikramiyesi yukarıda açıkladığımız şekilde yapılan hesaplamada sonuç olarak çıkan Brüt Toplam Aylık x Her tam hizmet yılı toplamı = Emeklilik ikramiyesi tutarı
olacaktır.
Toplam hizmetten artan 1 yıldan az süreler ikramiye ödemesi kapsamı dışındadır.

Genel yasal mevzuat gereği uygulama:

İşçilik, esnaflık süreleri:

- Hizmetlerin bütünleşmesi sonucunda memurun emeklilik için gerekli olan hizmet yılını daha önce tamamlamaya katkı sağlar.

- Emekli aylığı hesabındaki aylık bağlama oranını hizmet olarak yükseltir. Emekli aylık tutarını farklı hesaplama şekli ile yükseltmez.

- Kamuda geçen süre ise emekli ikramiyesinde, sadece kıdem tazminatına müstehak olup da kıdem tazminatı alınmamış ise ve bu durum belgelendirilmek kaydıyla emekli ikramiyesi hesabında dikkate alınması mümkün olabilir.

- Kamu işyerinde bitirilen öğrenim esas alınarak mesleki görevlerinin gerektirdiği hizmet sınıfında görev yapmış ise memurlukta bu sürelerinin tamamı memurların ek göstergeyi etkileyen intibak işleminde, yani kazanılmış hak aylığı intibak işleminde değerlendirilir.

- Özel işyerlerinde ise bitirilen öğrenim esas alınarak mesleki görevlerinin gerektirdiği hizmetlerde görev yapmış ise memurlukta bu sürelerin belirli bir bölümü (3/4, 2/3 gibi) memurların ek göstergeyi etkileyen intibak işleminde, yani kazanılmış hak aylığı intibak işleminde değerlendirilir.

- Kazanılmış hak aylığında değerlendirilen süreler memurun yıllık izin süresi hesabında dikkate alınır.

- Üst kademe atamalarında (657 SK/68-B) yükseköğrenimden sonra kamuda geçmiş ise tamamı, özelde geçmiş ise bazı unvanlarda tamamı, bazı unvanlar için ise 6 yılı geçmemek üzere ¾ ü gibi süreler dikkate alınır.

Sonuç bağlamında özet olarak net değerlendirmemiz:
5434'e tabi memurların çalışma hayatları içerisinde en yüksek emekli aylığı ve emekli ikramiyesi ödemeye imkan veren en üst görevi esas alınmakta ve yukarıda belirttiğimiz şekli ile aylık ve ikramiye tutarları bulunmaktadır. Dolayısıyla, gerek dönemsel olarak gerekse işçi veya esnaf olarak kazanılan ve bu kazançlar üzerinden SGK primleri ödenen durumlar esas alınarak aylık ve ikramiye hesaplaması yapılmamaktadır.

NOT:

"5434'e tabi memurların emekli aylıkları ve emekli ikramiyeleri nasıl hesaplanır? Konusunda yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için
https://www.memurlar.net/haber/1070490/ (Yukarıda belirtilen EK 70 oranları dikkate alınmak üzere)

"5434'e tabi-memurlar ile 5510'a tabi memurları emekli aylığı hesabındaki farklılıklar" konusunda yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için,
https://www.memurlar.net/haber/1122234/

"İşçiyken tavandan yatan primler memur olunca bir katkı sağlar mı"

"Memurun SGK prim kesintisinin yüksek olması emekli aylığını yükseltim mi" konularında yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için,

https://www.memurlar.net/haber/911134/

https://www.memurlar.net/haber/1055938/

"İşçi iken memurluğa geçenlerin intibak, emekli ikramiyesi, hizmet bütünleşmesi işlemleri nasıl olur" konusunda yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için,
https://www.memurlar.net/haber/950895/
adreslerimiz,

5434 KAPSAMINDA OLANLAR İÇİN AYLIK VE İKRAMİYE HESABI İÇİN;

5510 KAPSAMINDA OLANLAR İÇİN İSE SADECE İKRAMİYE HESABI İÇİN;

https://www.memurlar.net/hesaplama/emekli-maas/

adresimiz ziyaret edilebilir.