Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 150)
DEVLET MEMURLARI KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO 150)
Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesi son fıkrasındaki;
"Ancak, 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere mecburi
olarak sürekli görevle atanan Devlet memurlarından kalkınmada 1 inci derecede
öncelikli yörelerde bulunanlara (Erzurum ve Artvin İl'leri dahil) bu yörelerde
fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçirilen her iki yılın karşılığında aylık
derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere ayrıca bir kademe ilerlemesi
daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki
yıldan az süreler dikkate alınmaz" hükmü 418 sayılı KHK'nin 1.5.1990 tarihinden
itibaren yürürlüğe giren 4 üncü maddesi ile eklenmiş ve anılan KHK 27.11.1993
tarih ve 21771 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5.2.1992 tarih ve E.1990/22,
K.1992/6 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile yayımından altı ay sonra yürürlüğe
girmek üzere iptal edilmiştir. Bununla birlikte anılan hüküm 20.5.1994 tarih
ve 21939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 527 sayılı KHK'nin
4 üncü maddesiyle yeniden düzenlenmiştir.
Belirtilen hükmün uygulamasına ilişkin 113 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu
Genel Tebliği'nin 3 üncü bölümünde yer verilen açıklamaya rağmen Bakanlığımıza
intikal eden yazılardan uygulamada tereddütler olduğu anlaşılmıştır. Mevcut
tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıdaki
açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen son fıkrası hükmünün
uygulanabilmesi için ataması yapılan personelin;
- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olması,
- Görev yapmakta olduğu yerin kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum
ve Artvin illeri dahil) olması,
-Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil)
fiilleri görev yaptığı sürenin yıllık izin süresi dahil iki yıldan az olmaması,
- Görev süresince olumlu sicil almış olması, şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.
Ayrıca 418 sayılı KHK'nin geçici 3 üncü maddesinde anılan hükmün yürürlük tarihi
olan 1.5.1990 tarihinden önce kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde
(Erzurum ve Artvin illeri dahil) geçen sürelerin dikkate alınmayacağı öngörüldüğünden
belirtilen şartları taşıyan tüm personel hakkında anılan hüküm 1.5.1990 tarihinden
sonra geçen hizmetler dikkate alınarak uygulanacaktır.
Buna göre;
1- 1.5.1990 tarihi itibariyle görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1 inci
derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) kapsamında olmayan
ancak fıkrada öngörülen diğer şartları taşıyan personel görev yapmakta oldukları
yer kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöre kapsamına alındığı tarihten sonraki
hizmetleri dikkate alınarak belirtilen hükümden yararlandırılacaktır.
2- Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri
dahil) görev yapanlardan kendi kurumlarının atama ve yer değiştirme yönetmeliği
bulunmayanlar zorunlu atamaya tabi oldukları gerekçesiyle anılan fıkradan yararlanamayacaktır.
1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin yayımlanması
halinde yönetmelikte zorunlu atamaya tabi tutulan personelden yukarıda belirtilen
şartları taşıyanların yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra geçen hizmetleri
anılan fıkra uyarınca değerlendirilecektir. Zorunlu atamaya tabi tutulanların
atamasının yönetmeliğin yayımından önce olduğu gerekçesiyle anılan fıkranın
uygulanmaması yönünde işlem tesis edilmeyecektir.
ÖRNEK: 25.5.1995 tarihinden itibaren kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde
(Erzurum ve Artvin illeri dahil) görev yapan ancak kurumunun atama ve yer değiştirme
yönetmeliği 15.7.1995 tarihinde yayımlanan personel yayımlanan yönetmelikte
zorunlu atamaya tabi tutulmuş ise, yönetmeliğin yayım tarihinden (15.7.1995)
itibaren fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen hizmetinin her iki yılının
karşılığında ayrıca bir kademe ilerlemesinden yararlandırılacaktır.
3- Anılan fıkra uyarınca sadece yıllık izinde geçirilen sürelerin fiilen çalışılmış
sayılması gerektiğinden,
a) 657 sayılı Kanun uyarınca mazeret izni, hastalık izni ve aylıksız izin kullanılan
süreler,
b) 657 sayılı Kanunun 62 nci maddesi uyarınca kullanılan yol süresi,
c) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri
dahil) sürekli görev yapan Devlet memurlarının vekalet, geçici görev, hizmet
içi eğitim ve benzeri nedenlerle geçici olarak bölge dışına gönderilmeleri halinde
bölge dışında geçen süreler, kademe ilerlemesi uygulanmak üzere değerlendirilecek
iki yılın hesabında dikkate alınmayacaktır.
4- Yukarıda belirtilen şartları taşıyan personelin anılan hüküm uyarınca kademe
ilerlemesinden yararlanabilmesi için fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen
iki yıllık sürenin belirtilen yörelerde geçmesi yeterli olup ayrıca aynı ilde
geçmesi şartı aranmayacaktır.
ÖRNEK: 17.5.1994-27.7.1995 tarihleri arasında Van, 5.7.1996-25.7.1997 tarihleri
arasında Muş illerinde görev yapan personelin Van ve Muş illerinde fiilen çalışmak
suretiyle başarılı geçen hizmet sürelerin toplamının iki yılın hesabında dikkate
alınması gerekmektedir.
5- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada
1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil)
birini herhangi bir nedenle (eş durumu, istek v.b.) tercih eden personel, kurumunca
hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek atama yapılması halinde anılan
madde hükmünden yararlandırılacaktır.
Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin
illeri dahil) birini herhangi bir nedenle tercih eden, kurumunca hizmet ihtiyacı
dikkate alınarak ataması yapılan personel kendi kurumunun atama ve yer değiştirme
yönetmeliği uyarınca zorunlu atamaya tabi olmaması halinde ise anılan madde
hükmünden yararlandırılmayacaktır.
6- Madde hükmünden yararlanma süresi zorunlu görev yapma süresiyle sınırlandırılmamıştır.
Bu nedenle kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum ve Artvin
illeri dahil);
- 1.5.1990 tarihinden önce atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca zorunlu
olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına rağmen görev yapmaya
devam edenlerin 1.5.1990 tarihinden sonra zorunlu çalışma süresi dışında geçen,
- 1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca
zorunlu atamaya tabi olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına
rağmen görev yapmaya devam edenlerin zorunlu çalışma süresi dışında geçen, hizmetleri
de 64 üncü maddenin son fıkrası hükmü uyarınca değerlendirilecektir.
7- 25.6.1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin
2 nci maddesinin (b) fıkrasında aday memurların bu yönetmelik hükümlerine tabi
olmadığı, 28 inci maddesinde ise, özel yönetmeliklerde bu yönetmeliğe aykırı
hükümlerin yer alamayacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
Bu nedenle, aday olarak kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum
ve Artvin illeri dahil) atanan personel adaylıklarının devamı süresince 657
sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen hükmünden yararlandırılmayacaktır.
Ancak anılan maddede belirtilen yörelere aday olarak atananlardan asaletlerinin
tasdikini müteakip atama ve yer değiştirme yönetmelikleri gereğince, zorunlu
atamaya tabi olanların ise 1.5.1990 tarihinden geriye gidilmemek üzere asalet
tasdik tarihinden sonraki hizmetleri anılan fıkra uygulanmak üzere dikkate alınacaktır.
8- Bilindiği üzere 68/A-b maddesi uyarınca derece yükselmesi yapılabilmesi için
derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde ise 1 yıl bulunmak
gerekmektedir. Ancak 64 üncü maddenin yukarıda belirtilen fıkrası uyarınca ayrıca
yararlanılacak kademe ilerlemesinin derece yükselmesinde dikkate alınacağı belirtildiğinden,
bu fıkra uyarınca ilerletilen kademenin 3 üncü kademe olması halinde normal
terfi tarihinde, 3 üncü kademede 1 yıl bulunulmadığı gerekçesiyle tekrar kademe
ilerlemesi yapılarak bulunulan derecenin 4 üncü kademesine ilerletilmeyecek
boş kadro olması ve öğrenim durumu itibariyle yükselebileceği derecenin aşılmaması
koşuluyla derece yükselmesi yapılacaktır.
ÖRNEK 1-Zorunlu atamaya tabi olarak sürekli görevle 1.6.1995 tarihinden itibaren
Erzurum'da görev yapan ve normal terfi tarihi olan 31.7.1996 tarihi itibariyle
5 inci derecenin 2 nci kademesinde bulunan bir personel 1.6.1997 tarihinde 64
üncü maddenin anılan hükmü uyarınca ayrıca bir kademe ilerlemesinden yararlandırılarak
5 inci derecenin 3 üncü kademesine ilerletilmiştir. Boş kadro olması ve öğrenim
durumuna göre yükselebileceği derecenin aşılmaması koşuluyla 31.7.1997 tarihinde
de 4 üncü derecenin 1 inci kademesine yükseltilmesi gerekmektedir.
ÖRNEK 2-Zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1 inci derece öncelikli yörelerde
(Erzurum ve Artvin illeri dahil) 20.5.1995 tarihinden itibaren fiilen görev
yapmakta olan lise mezunu personel normal terfi tarihi (7.2.1997) itibariyle
7 inci derecenin 3 üncü kademesine ilerlemiştir. Boş kadro olması koşuluyla
3 üncü kademede bir yıl bekletilmeden 20.5.1997 tarihinden itibaren 6 ncı derecenin
1 inci kademesine yükseltilecektir.
9- Bu tebliğin yayımından sonra yukarıdaki açıklamalara göre ataması yapılacak
personelin atama onaylarında "atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin .....
maddesi uyarınca zorunlu atamaya tabidir" ifadesi yer alacaktır. Zorunlu
atamaya tabi personelin atamada kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki
illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu
istek v.b.) tercih etmesi halinde ise, kurumunca hizmet ihtiyacının bulunup
bulunmadığı ayrıca belirtilecektir.