Adli Sicil Kaydı Nedir ve Nasıl Silinir?

Türkiye Cumhuriyeti'nde adli sicil kaydı tutulması ve silinmesine ilişkin tüm yetkiler Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünde toplanmıştır. Buna karşılık, silinme koşulları oluşan kayıtlardan ötürü ilgililer aleyhine hüküm kurulamayacağı için adli sicil rejiminin uygulayıcılar tarafından iyi bilinmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Adli Sicil Kaydının Silinme Süreci

5352 sayılı Adli Sicil Kanunun 9. maddesinde arşive alınma koşulları oluşan kayıtların Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen adli sicilden çıkarılarak arşive alınacağı düzenlenmiştir. Yine, 11 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6290 sayılı Kanunla 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun geçici 2. maddesinde yapılan değişiklikten sonra arşiv kaydının silinmesine ilişkin tüm yetkiler Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Bu değişiklikten önce, 5352 sayılı Kanunun geçici 2/2 maddesi uyarınca arşiv kaydını silme yetkisi münhasıran mahkemeye aitti. Adli Sicil Kanunu, silinme koşulları oluşan adli sicil kayıtların Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen arşive alınma sistemini kabul etmiştir. (5352 Sayılı Kanunu madde 9) Aynı şekilde, arşiv kaydının silinmesi koşullarının oluşması halinde de silme için ilgilinin talebi şart değildir. (5352 Sayılı Kanun madde 12) Fakat resen işlem yapılmadığı için avukat yardımından yararlanmanız faydanıza olacaktır.

Kaynak: https://adlisicil.org/

Adli Sicil Nedir?

Adli sicil kaydı veya bir diğer adı ile sabıka kaydı, kişilerin adli geçmişlerine ilişkin bilgilerin mevcut olduğu kayıtlardır. Sicilde Türk mahkemeleri tarafından kesinleşen mahkeme kararları, Türk vatandaşları hakkında yabancı ülke mahkemelerinde verilen ve Türkiye'de tanınan mahkümiyet kararları, Türkiye'de suç işlemiş olan yabancıların kayıtları tutulmaktadır. Biraz daha açmak gerekir ise, Adalet Bakanlığı'na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulan adli sicil kayıtlarında 5352 sayılı Adli Sicil Yasası 4. Maddesine göre;

• Hapis cezaları.
• Ertelenen hapis cezaları,
• Adli para cezaları,
• Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkumiyet hali
• Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma kararları,
• Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemeden verilmiş ve kesinleşmiş olan mahkumiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen kararlar,
• Ceza mahkumiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen kararlar,
• Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin kararlar,
• Genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı,
• Askeri Ceza Kanununa göre verilmiş mahkümiyet kararlarındaki feri cezalar,
• Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar.

Tutulmaktadır. Genellikle kamu kurumlarına girişlerde ve özel sektörde işe alımlarda istenen adli sicil kayıtlarında mevcut bilgiler sebebi ile kişilere olumsuz dönüşler yapılmaktadır. 5352 sayılı Adli Sicil kanununda yer alan düzenlemeler ışığında bu kayıtların sildirilebilmesi ve kişilerin bu tür mağduriyetler yaşamalarının önüne geçilmesi mümkündür.

Adli Sicil Kaydında Yer Almayacak Bilgiler

5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu'nun 5.maddesinde adli sicil kanununda yer almayacak bilgiler belirtilmiştir. İlgili maddeye göre;

• Disiplin suçlarına ve
• Sırf askeri suçlara ilişkin mahkumiyet hükümleri,
• Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar,
• İdari para cezasına ilişkin kararlar,
• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı

Sayılı kararlar adli sicilde yer almayacaktır. Bu sebeple kamu kurum ve kuruluşlarına başvurularda veya özel sektörde işe alımlarda istenen adli sicil belgelerinde gözükmeyecektir. Sadece olarak Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde mahsus sistemde kayıtlı bu kayıtlara ulaşılabilmektedir.

Adli Sicil Kaydı Nasıl Silinir?

Adli sicil kaydının silinebilmesi için mevzuatta yer alan bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Gerekli şartların taşınmasından sonra Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'ne yapılacak başvuru ile adli sicil kaydının sildirilmesi için başvuruda bulunulabilir. Örnek bir dilekçenin doldurularak ekleri ile birlikte kişinin bizzat ya da avukatı aracılığı ile kuruma başvuru yapabilmesi mümkündür. Kurumun merkez yeri Ankara olduğu için doğrudan kuruma yapılacak başvurular sürecin daha hızlı ilerlemesini sağlayacaktır. Ancak Ankara ili dışından da kuruma başvuru yapmak mümkündür.Kural olarak ceza ve güvenlik tedbiri infazı tamamlandığı takdirde kendiliğinden adli sicil kaydının silinmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra ceza mahkumiyetini ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme ve etkin pişmanlık gibi hükümler de adli sicil kaydının silinmesini sağlayacaktır. Bununla birlikte kişilerin e-Devlet sistemi üzerinden de adli sicil kaydının sildirilmesi için başvuruda bulunması mümkündür.

Adli Sicil Arşiv Kaydı Sildirme

Adli sicil arşiv kaydı sildirme işlemi belli sürelere tabidir. Adli sicil; mahkümiyet hükümlerinin yazıldığı ilk yerdir. Yasada yer alan bazı koşulların sağlanması halinde mahkumiyet hükmü, adli sicil kaydından alınarak arşiv kaydına kaydedilir. Yani adli sicil kaydında bulunan bir hükmün, infaz edilmesiyle adli sicilden silinmesi halinde tamamen yok edilmez ve arşiv kaydına kaydedilir. Adli sicil ve arşiv kayıtları adliye, kaymakamlıklar, e-Devlet sistemleri üzerinden alınabilir.Adli sicil kayıtları ve arşiv kayıtları gerek özel gerekse devlet kurumları tarafından özellikle iş başvurularında talep edilmektedir. Bu nedenle silinmeleri bu başvuruların olumlu sonuçlanması açısından önem arz etmektedir. Adli sicil arşiv kayıtlarının silinebileceği durumlar esasında 5'e ayrılmakta olup şu şekilde sıralanabilir:

• Kişinin ölümü,
• 82 Anayasa'sının 76. Ve TCK dışında hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetler açısından; yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla 15 yıl geçmekle, diğerleri için 30 yıl geçmekle,
• Diğer mahkumiyetler için arşiv kaydına alınma koşulu oluştuktan sonra 5 yıl geçmekle,
• Fil suç olmaktan çıkarıldıysa,
• Beraat, ceza verilmesine yer olmadığı kararları kesinleştiyse.

Memnu Hakların İadesi

Türk Ceza Kanunu'nun benimsediği sistemde ömür boyu hak yoksunlukları söz konusu değildir. Bazı istisnalar dışında artık hak yoksunlukları, cezaların infaz süreleriyle sınırlıdır. 765 Sayılı Eski Türk Ceza Kanun'da fer'i ceza olarak yer verilmiş olan hak yoksunlukları, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda ceza yaptırımı olarak değil, güvenlik tedbiri olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte diğer kanunlarda öngörülen sürekli hak yoksunluklarının hüküm ifade etmeye devam etmesi sebebiyle bu konuda yeniden bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuş ve 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu'na 13/A maddesi eklenerek yeniden düzenlenmiştir.5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki çeşitli kanunlarda yer alan, kasıtlı bir suçtan dolayı belirli süreyle hapis cezasına veya belli suçlardan dolayı bir cezaya mahküm olan kişilerin süresiz olarak kullanmaktan yasaklandıkları hakları tekrar kullanabilmelerine imkan tanıyan bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulduğundan 06.12.2006 tarihli ve 5560 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla yapılan değişiklik sonucu, 5352 sayılı Adli Sicil Kanununa eklenen madde gereğince 5237 sayılı TCK'nın dışındaki kanunlarla yasaklanmış hakların geri verilmesi kabul edilmiştir. Memnu hakların iadesi kararını mahkeme verdiği için avukat desteğinden yararlanmanız menfaatinize olacaktır.